Ήταν κάτι που η ανθρωπότητα είχε να βιώσει για πάνω από 70 χρόνια – αλλά, από την άλλη, ήταν και κάτι αναμενόμενο. Το 2020, η πανδημία του κορονοϊού προκάλεσε την μεγαλύτερη μείωση που έχει σημειωθεί στο προσδόκιμο της ζωής στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Χιλή, από τα χρόνια μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως δείχνει έρευνα επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Τα στατιστικά για τους θανάτους σε συνολικά 29 χώρες, μεταξύ τους και η Ελλάδα, έδειξαν ότι σε 27 εξ αυτών, το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε το 2020, περισσότερο από κάθε άλλο αίτιο μετά το 1945, σύμφωνα με τα αποτελέσματα που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό International Journal of Epidemiology.
Μάλιστα, η πτώση αυτή ήταν μεγαλύτερη στους άνδρες παρά στις γυναίκες, κάτι που σύμφωνα με τους επιστήμονες, αποδίδεται κυρίως σε βιολογικούς και συμπεριφορικούς παράγοντες.
Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε στους άνδρες στις ΗΠΑ, με πτώση του προσδόκιμου κατά 2,2 έτη, σε σχέση με τα στατιστικά του 2019, πριν κάνει την εμφάνισή του ο Sars-Cov-2. Ακολουθούν οι άνδρες της Λιθουανίας όπου το προσδόκιμο ζωής τους μειώθηκε κατά 1,7 έτη.
Η μείωση ξεπέρασε ακόμα και αυτή που είχε καταγραφεί κατά την περίοδο διάλυσης του ανατολικού μπλοκ στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, σύμφωνα με την έρευνα από το Κέντρο δημογραφικής επιστήμης Leverhulme στην Οξφόρδη.
Ο Δρ. Χοσέ Μανουέλ Αμπούρτο, εκ των επικεφαλής της μελέτης, δήλωσε: «Σε δυτικές ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ισπανία, η Αγγλία, η Ουαλία, η Ιταλία και το Βέλγιο, μεταξύ άλλων, η τελευταία φορά που είχαν καταγραφεί τόσο μεγάλες μειώσεις του προσδόκιμου της ζωής σε μία και μόνο χρονιά, ήταν εν μέσω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου».
Τι ισχύει λοιπόν για την χώρα μας;
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία για τους θανάτους, το προσδόκιμο ζωής για τους άνδρες στην Ελλάδα εκτιμάται ότι μειώθηκε από τα 78,93 χρόνια το 2019, σε 78,57 χρόνια το 2020, μείωση που αντιστοιχεί σε 4,32 μήνες ζωής.
Όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες, η μείωση του προσδόκιμου ήταν μικρότερη στις γυναίκες, από τα 83,73 χρόνια το 2019, στα 83,5 το 2020, μια διαφορά 2,76 μηνών.
«Οι άνδρες σε 11 χώρες και οι γυναίκες σε 8, σημειώνουν πτώση μεγαλύτερη του ενός έτους στο προσδόκιμο. Για να το βάλουμε στο σωστό πλαίσιο, χρειάστηκαν 5,6 χρόνια σε αυτές τις χώρες, ώστε να αυξήσουν το προσδόκιμο ζωής των πολιτών τους κατά ένα έτος. Η πρόοδος «έσβησε» μέσα στο 2020 από την Covid-19» εξηγεί ο Αμπούρτο.
«Μεγάλο το σοκ της πανδημίας»
Οι άνδρες κατέγραψαν μεγαλύτερη μείωση από τις γυναίκες, στις περισσότερες από τις 29 χώρες που μελετήθηκαν. «Το γεγονός ότι μια τόσο μεγάλη επίδραση αποδίδεται άμεσα στην Covid-19 δείχνει πόσο σοβαρό ήταν το σοκ για πολλές χώρες» σχολίασε η δρ. Ρίντι Κάσιαπ, επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας, απευθύνοντας, ταυτόχρονα, έκκληση για τη δημοσιοποίηση δεδομένων θνησιμότητας από περισσότερες χώρες.
«Θέλουμε την δημοσίευση περισσότερων δεδομένων προκειμένου να κατανοήσουμε την επίπτωση της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο» είπε.
Eurostat: Η πανδημία έχει επηρεάσει τους δείκτες
Το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε τα τελευταία χρόνια σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν στην δημοσιότητα προ τριμήνου.
Την τελευταία δεκαετία είχε εμφανίσει αύξηση το προσδόκιμο ζωής, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία. Οι επίσημες στατιστικές είχαν αποκαλύψει ότι το προσδόκιμο ζωής είχε αυξηθεί, κατά μέσο όρο, περισσότερο από δύο χρόνια ανά δεκαετία από τη δεκαετία του 1960.
Ωστόσο, τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία υποδηλώνουν αντίθετη πορεία. Ειδικότερα, μετά το ξέσπασμα της πανδημίας COVID-19 πέρυσι, το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση μειώθηκε στη συντριπτική πλειονότητα των κρατών μελών της ΕΕ με διαθέσιμα δεδομένα για το 2020.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις σημειώθηκαν στην Ισπανία (-1,6 έτη σε σύγκριση με το 2019) και τη Βουλγαρία (-1,5), ακολουθούμενες από τη Λιθουανία, την Πολωνία και τη Ρουμανία, που καταγράφουν μείωση της τάξης του -1,4 ετών.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, το προσδόκιμο ζωής έπεσε κατά 0,5 έτη ενώ στην Κύπρο δεν παρουσιάζεται κάποια μεταβολή. Σταθερή και η Λετονία.
Στον αντίποδα, αυξήθηκε το προσδόκιμο ζωής σε Δανία, Φινλανδία και Νορβηγία με 0,1 για τις δύο πρώτες χώρες και 0,3 για την πιο ευνοημένη Νορβηγία.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία της Eurostat, που παρέχουν τις πληροφορίες από πρόσφατα δημοσιευμένες προσωρινές εκτιμήσεις για το προσδόκιμο ζωής το 2020, οι άντρες επηρεάστηκαν ελαφρώς περισσότερο στην πλειονότητα των κρατών μελών της ΕΕ με διαθέσιμα δεδομένα για το 2020.
Αναλυτικότερα, οι μεγαλύτερες μειώσεις του προσδόκιμου ζωής για τους άνδρες καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (-1,7 έτη), τη Λετονία και την Πολωνία (και στις δύο -1,5 έτη), καθώς και στην Ισπανία και τη Ρουμανία με 1,4 έτη και στις δύο χώρες.
