Αναποτελεσματικές και δεν προσέφεραν ποτέ πληροφορίες που οδήγησαν στην αποτροπή τρομοκρατικών ενεργειών ήταν οι «προωθημένες μέθοδοι ανάκρισης» που χρησιμοποίησε η CIA σε ανθρώπους που κρατούσε σε μυστικές φυλακές, σύμφωνα με έκθεση της Επιτροπής Πληροφοριών της αμερικανικής Γερουσίας που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Η έκθεση των 525 σελίδων αναφέρει ότι η CIA παραπλάνησε την κοινή γνώμη και τους πολιτικούς σχετικά με την αποτελεσματικότητα του προγράμματος, το οποίο διήρκησε από το 2002 ως το 2006 και περιελάμβανε την ανάκριση κρατούμενων σε όλων τον κόσμο, κάποιοι από τους οποίους φέρονται πως ήταν μέλη της αλ Κάιντα.
Η έκθεση, που έδωσε στη δημοσιότητα η Επιτροπή Πληροφοριών της Γερουσίας έπειτα από τριετή έρευνα (2009-2012), υπογραμμίζει ότι οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε η CIA ήταν «πολύ πιο βίαιες» απ’ ό,τι είχε ποτέ αποκαλύψει στην κοινή γνώμη και τους πολιτικούς. Παράλληλα η επιτροπή κατηγορεί την υπηρεσία ότι υπέβαλε 39 κρατούμενους σε βίαιες τεχνικές επί πολλά χρόνια, για κάποιες από τις οποίες δεν είχε άδεια.
Εξάλλου οι γερουσιαστές επεσήμαναν ότι η υπηρεσία ποτέ δεν ενημέρωσε πλήρως τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους για τις τεχνικές που χρησιμοποιούσε, αν και ο ίδιος είχε πει το αντίθετο.
Ο Μπους τερμάτισε αρκετές πλευρές του προγράμματος «Μεταγωγής, κράτησης και ανάκρισης» προτού αποχωρήσει από την προεδρία, ενώ ο διάδοχός του Μπαράκ Ομπάμα απαγόρευσε τις προωθημένες μεθόδους ανάκρισης το 2009 μετά την ανάληψη του θώκου.
«Το έγγραφο εξετάζει την κράτηση από τη CIA στο εξωτερικό τουλάχιστον 119 προσώπων και τη χρήση εξαναγκαστικών μεθόδων ανάκρισης, οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις ισοδυναμούν με βασανιστήρια», δήλωσε η πρόεδρος της επιτροπής Νταϊάν Φάινσταϊν.
Από τους 116 κρατούμενους, τουλάχιστον 26 πρόσωπα κρατήθηκαν «αδικαιολόγητα», σύμφωνα με την έκθεση.
Στα συγκεκριμένα παραδείγματα ωμότητας από τους ανακριτές της CIA που αναφέρονται στην έκθεση περιλαμβάνεται ο θάνατος από υποθερμία τον Νοέμβριο του 2002 ενός κρατούμενου που ήταν σχεδόν γυμνός και δεμένος σε ένα τσιμεντένιο πάτωμα σε μια μυστική φυλακή της υπηρεσίας.
Κάποιοι κρατούμενοι στερούνταν τον ύπνο για έως και 180 ώρες, κάποιες φορές έχοντας τα χέρια τους δεμένα πάνω από τα κεφάλια τους, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις τους παρείχαν τροφή και νερό μέσω κλυσμάτων χωρίς να υπάρχει ιατρική ανάγκη.
Η έκθεση περιγράφει μια μυστική φυλακή της CIA, η τοποθεσία της οποίας δεν αποκαλύπτεται, ως «μπουντρούμι» όπου οι κρατούμενοι κρατούνταν στο απόλυτο σκοτάδι, συνεχώς δεμένοι σε κελιά απομόνωσης, όπου τους βομβάρδιζαν με δυνατούς ήχους ή μουσική, ενώ είχαν στη διάθεσή τους μόνο έναν κουβά για τις σωματικές τους ανάγκες.
Παράλληλα περιγράφει ότι μία από τις 83 φορές κατά τις οποίες υποβλήθηκε σε εικονικό πνιγμό ο κρατούμενος που αναφέρεται ως Αμπού Ζουμπάγιαντ και φέρεται να είναι μέλος της αλ Κάιντα «δεν ανταποκρινόταν σε κανένα ερέθισμα, ενώ αφρός έβγαινε από το ανοικτό του στόμα», αν και στη συνέχεια του έκαναν ανάνηψη.
Το 80% του ανακριτικού προγράμματος της CIA είχε ανατεθεί σε ψυχολόγους, η εταιρεία των οποίων έλαβε 80 εκατομμύρια δολάρια, επισημαίνει η έκθεση της Γερουσίας.
Από την πλευρά του ο διευθυντής της CIA Τζον Μπρέναν σε ανακοίνωσή του παραδέχθηκε ότι το πρόγραμμα κράτησης και ανάκρισης της υπηρεσίας του «είχε αδυναμίες και ότι η υπηρεσία έκανε λάθη», όμως υπογράμμισε ότι με αυτό τον τρόπο αποτράπηκαν άλλες τρομοκρατικές επιθέσεις όπως αυτή της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
Η υπηρεσία επιμένει ότι οι πληροφορίες που απέσπασε από τους κρατούμενους «βελτίωσαν την στρατηγική και τακτική κατανόηση του εχθρού με τρόπους που συνεχίζουν να προσφέρουν πληροφορίες στις αντιτρομοκρατικές προσπάθειες μέχρι σήμερα».
Προετοιμαζόμενοι για μια παγκόσμια κατακραυγή μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεση, ο Λευκός Οίκος και Αμερικανοί αξιωματούχοι των υπηρεσιών ασφαλείας δήλωσαν χθες Δευτέρα ότι έχουν ενισχύσει την ασφάλεια σε όλες τις αμερικανικές εγκαταστάσεις σε όλο τον κόσμο.
Ο υπουργός Άμυνας Τσακ Χέιγκελ είπε σήμερα ότι έχει ζητήσει από τους Αμερικανούς αξιωματικούς να τεθούν «σε προωθημένο συναγερμό» ενόψει της δημοσιοποίησης.
Πάντως ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος της Γερουσίας και ένα υψηλόβαθμο μέλος του κόμματος στην Επιτροπή επέμειναν ότι οι μέθοδοι ανάκρισης της CIA βοήθησαν στη σύλληψη σημαντικών τρομοκρατών και στον εντοπισμό του Οσάμα μπιν Λάντεν.
«Οι ισχυρισμοί που περιλαμβάνονται σε αυτή την έκθεση περί του αντιθέτου είναι απλώς λανθασμένοι», δήλωσαν οι Μιτς Μακόνελ και Σάξμπι Τσάμπλις.
Ακόμη δύο Ρεπουμπλικάνοι εξέδωσαν μια ανακοίνωση στην οποία χαρακτηρίζουν τη δημοσιοποίηση της έκθεσης «ανεύθυνη και ριψοκίνδυνη».
«Εκφράζουμε την ανησυχία μας για το ότι αυτή η δημοσιοποίηση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις ζωές Αμερικανών στο εξωτερικό και τις σχέσεις των ΗΠΑ με τους διεθνείς μας εταίρους, πιθανόν να υποκινήσει βία, να προκαλέσει πολιτικά προβλήματα σε συμμάχους μας και να χρησιμοποιηθεί ως μέσο στρατολόγησης για τους εχθρούς μας», επισημαίνουν οι Μάρκο Ρούμπιο και Τζιμ Ρις.
Η έκθεση αυτή που δόθηκε στη δημοσιότητα από την Επιτροπή Πληροφοριών είναι μια περίληψη της πιο λεπτομερούς έκθεσης 6.000 σελίδων, η οποία θα παραμείνει απόρρητη και η οποία περιλαμβάνει μια πλήρη αναφορά της ιστορίας του προγράμματος και εξετάζει τις ανακρίσεις 20 συγκεκριμένων κρατούμενων.
