Ένα δικαστήριο στη Νέα Υόρκη κάλεσε τον πρωθυπουργό της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, να δώσει απαντήσεις στις κατηγορίες για «απόπειρα γενοκτονίας» ή ότι «απέτυχε» να σταματήσει τη σφαγή των μουσουλμάνων στις ταραχές του 2002 στο δυτικό ινδικό κρατίδιο Γκουτζάρατ, όταν ήταν κρατιδιακός πρωθυπουργός, ανακοίνωσε μια ΜΚΟ η οποία έχει προσφύγει εναντίον του στην αμερικανική δικαιοσύνη.
Η αγωγή σε βάρος του Μόντι καταγράφεται σε μια λεπτή χρονική στιγμή: σήμερα ο Ινδός ομοσπονδιακός πρωθυπουργός αρχίζει μια πενθήμερη επίσημη επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Ο 64χρονος Μόντι αρνείται ότι «επέτρεψε» να διαπραχθεί η μαζική σφαγή και η ινδική δικαιοσύνη τον απάλλαξε οριστικά το 2012 από κάθε ευθύνη, αλλά η υπόθεση των ταραχών στο κρατίδιο Γκουτζάρατ έχει αμαυρώσει την πολιτική του καριέρα. Η αστυνομία και η δημόσια διοίκηση στο κρατίδιο είχαν επικριθεί έντονα διότι δεν επενέβησαν έγκαιρα.
Ένα ανώτερο στέλεχος της αμερικανικής κυβέρνησης εξέφρασε την εκτίμηση ότι η κλήση του Μόντι σε απολογία από την αμερικανική δικαιοσύνη δεν θα προκαλέσει ιδιαίτερη ενόχληση στην ινδική κυβέρνηση, ούτε θα προκαλέσει κάποιο κώλυμα στο πρόγραμμά του στις ΗΠΑ, προσθέτοντας πως οι εν ενεργεία αρχηγοί κρατών χαίρουν ασυλίας από νομικές διώξεις στη χώρα.
«Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος φόβος» πως η υπόθεση θα «αποσπάσει την προσοχή» των δύο κυβερνήσεων, είπε ο αξιωματούχος αυτός.
«Αν και δεν μπορούμε να σχολιάσουμε συγκεκριμένα αυτήν την προσφυγή, μπορώ να σας πω ότι ως γενική αρχή στη δικαιοσύνη ισχύει πως οι ενεργεία αρχηγοί κρατών χαίρουν ασυλίας σε ό,τι αφορά τις προσφυγές στα αμερικανικά δικαστήρια».
Δικηγόροι της μη κυβερνητικής οργάνωσης Αμερικανικό Κέντρο Δικαιοσύνης (American Justice Center, AJC), η οποία ενεργεί εξ ονόματος επιζώντων, ανακοίνωσαν ότι υπέβαλαν αγωγή χθες σε βάρος του Μόντι, αξιώνοντας να καταβάλει μεγάλα ποσά σε ζημίες και τόκους για το μακελειό στο κρατίδιο Γκουτζάρατ, το οποίο χαρακτηρίζεται στην προσφυγή «απόπειρα γενοκτονίας» των μειονοτικών μουσουλμάνων.
Ο Μόντι έχει προθεσμία 21 ημερών για να αντιδράσει.
Η ΜΚΟ προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία προσέφυγε εξ ονόματος δύο επιζώντων της σφαγής που δεν κατονομάζονται για λόγους προστασίας τους, σημειώνει πως «υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία τα οποία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο πρωθυπουργός (του κρατιδίου Γκουτζάρατ) Μόντι εκ προθέσεως και με δόλο κατηύθυνε τις αρχές… να σκοτώσουν και να ακρωτηριάσουν αθώους πολίτες μουσουλμανικού θρησκεύματος».
Είναι «σαφές» για τους ενάγοντες ότι «δεν μπορεί να αποδοθεί δικαιοσύνη στην Ινδία λόγω της ανοχής των αρχών έναντι αυτής της πράξης γενοκτονίας που ενέκρινε [η κυβέρνηση] στο κρατίδιο», ανέφερε ακόμη η οργάνωση.
Βάσει της δικαιοσύνης στις ΗΠΑ, το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει να ασκήσει δίωξη χωρίς να λάβει υπόψη του τη θέση του εναγομένου, εάν δεν λάβει απάντηση εντός της καθορισμένης προθεσμίας.
Η AJC κατηγορεί τον Μόντι για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εξωδικαστικές δολοφονίες, βασανιστήρια, σωματικούς και ψυχικούς τραυματισμούς.
Στον ινδουιστή εθνικιστή Μόντι οι αμερικανικές αρχές είχαν αρνηθεί να δώσουν θεώρηση διαβατηρίου για την είσοδό του στη χώρα το 2005 εξαιτίας των ταραχών στο Γκουτζάρατ.
Ο Μόντι φθάνει σήμερα στη Νέα Υόρκη, αύριο θα μιλήσει ενώπιον της ΓΣ του ΟΗΕ και την Δευτέρα και την Τρίτη θα βρίσκεται στην Ουάσινγκτον, όπου θα συναντηθεί μεταξύ άλλων με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Θα είναι η πρώτη συνάντηση των δύο ανδρών μετά τη σαρωτική νίκη που κατήγαγε ο Μόντι στις βουλευτικές εκλογές οι οποίες διεξήχθησαν στην Ινδία τον Μάιο.
Ο γενικός γραμματέας του BJP, του κόμματος στο οποίο ανήκει ο Μόντι, δήλωσε νωρίτερα ότι το κόμμα δεν έχει ενημερωθεί επίσημα για αυτή την προσφυγή στη δικαιοσύνη. Ο ΓΓ του BJP Μουραλιντάρ Ράο πρόσθεσε ότι η υπόθεση αυτή «δεν έχει προηγούμενο», μιλώντας σε δημοσιογράφους.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ καθυστέρησε αρκετά, σε σύγκριση με άλλες δυνάμεις, να αναθερμάνει τις σχέσεις της με τον Μόντι. Ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Ινδία συναντήθηκε μαζί του μόλις τον Φεβρουάριο, όταν ήδη οι δημοσκοπήσεις προμήνυαν ότι ο ινδουιστής εθνικιστής πολιτικός θα κέρδιζε με άνεση την εκλογική αναμέτρηση, όπως συνέβη.
Η οργάνωση Σιχ για τη Δικαιοσύνη θα συγκαλέσει ένα «Λαϊκό Δικαστήριο» για να δικάσει τον Μόντι σε ένα πάρκο μπροστά στο Λευκό Οίκο ενόσω ο πρωθυπουργός της Ινδίας θα συναντάται με τον Ομπάμα στο κτίριο της αμερικανικής προεδρίας.