Φρούδες ενδέχεται να αποδειχθούν οι ελπίδες που δημιούργησαν οι αποφάσεις των Ευρωπαίων ηγετών τον Ιούνιο του 2012 για ελάφρυνση των κρατών – μελών της Ευρωζώνης από τα προγράμματα διάσωσης των τραπεζών τους, εάν γίνει πράξη σχέδιο της Κομισιόν που επικαλείται σήμερα η βρετανική εφημερίδα Financial Times.

Σύμφωνα με το σχετικό δημοσίευμα, το σχέδιο κυκλοφόρησε στα τέλη του 2012 στα υπουργεία οικονομικών των κρατών-μελών της Ε.Ε. που έχουν υιοθετήσει το ευρώ και προβλέπει ότι οι χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα θα πρέπει είτε να αναλάβουν οι ίδιες να επενδύσουν στις τράπεζες, παράλληλα με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ), είτε να εγγυηθούν στον ΕΜΣ για κάθε πιθανή ζημιά του (από τα κεφάλαια που θα δώσει στις τράπεζες).

Η εφημερίδα τονίζει ότι το εν λόγω σχέδιο εγείρει ερωτήματα σχετικά με την υπόσχεση των ηγετών της ΕΕ να «σπάσουν τον φαύλο κύκλο» μεταξύ των χρεοκοπημένων τραπεζών και των χωρών τους, καθώς επιβάλλει τον επιμερισμό του βάρους και στις χώρες που αντιμετωπίζουν σχετικά προβλήματα.

Όπως σημειώνουν οι Financial Times, υπήρξε «έκρηξη» στο επίπεδο του δημόσιου χρέους κυρίως της Ιρλανδίας, της Κύπρου και της Ισπανίας, επειδή οι χώρες αυτές διέθεσαν κεφάλαια πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ για τις διασώσεις των τραπεζών τους. Το αποτέλεσμα ήταν το Δουβλίνο και η Λευκωσία να ζητήσουν πλήρες πρόγραμμα διάσωσης και η Μαδρίτη να ωθηθεί στο χείλος μίας αντίστοιχης διάσωσης.

Πολλοί στην Ιρλανδία και την Ισπανία ήλπιζαν ότι οι προτάσεις για την άμεση ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από τον ΕΜΣ, οι οποίες είχαν συμφωνηθεί τον περασμένο Ιούνιο στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., θα άλλαζαν τα δεδομένα, καθώς θα μετέθεταν το κόστος των τραπεζικών διασώσεων από το κρατικό χρέος, στον ΕΜΣ, ο οποίος χρηματοδοτείται και από τις 17 χώρες της Ευρωζώνης.

Μία πλήρης μετάθεση του κόστους, αναφέρει το δημοσίευμα, θα τερμάτιζε μία από τις πλέον «δηλητηριώδεις» δυναμικές της κρίσης της Ευρωζώνης και θα προστάτευε τις χώρες από το να «γονατίσουν» από τις διασώσεις των τραπεζών, που, στην περίπτωση της Ιρλανδίας, έφθασαν στο 40% του ΑΕΠ τους.

Αντί τούτου, όμως, η δισέλιδη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβάλλει στις χώρες – που έχουν τη δυνατότητα – να διαθέσουν δικούς τους πόρους στις χρεοκοπημένες τράπεζες για να τις κάνουν βιώσιμες, πριν ο ΕΜΣ διαθέσει δικά του κεφάλαια. Στην περίπτωση που μία χώρα καταστεί αφερέγγυα μετά από μία διάσωση τραπεζών, θα συνεχίσει να οφείλει να «αποζημιώσει τον ΕΜΣ για κάθε ζημιά», ή να εγγυηθεί ότι αυτός θα πάρει πίσω όλα τα χρήματα που έδωσε.

Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης αρνήθηκαν να σχολιάσουν το σχέδιο, σημειώνοντας ότι έχουν προθεσμία έως τον Ιούνιο από τους ηγέτες των κρατών του ευρώ για να παρουσιάσουν μία τελική απόφαση και ότι το σχέδιο είναι πιθανό στο μεταξύ να αλλάξει.

Το θέμα είναι οξύ για την Ιρλανδία, το πρόγραμμα διάσωσης της οποίας, ύψους 67,5 δισ. ευρώ, τελειώνει τον ερχόμενο Νοέμβριο. Ιρλανδοί αξιωματούχοι τονίζουν ότι θα δυσκολευθούν να πείσουν τις αγορές να καλύψουν πλήρως τις ανάγκες της χώρας εφέτος, χωρίς κάποια ανακούφιση για το ποσό των 64 δισ. ευρώ που διάθεσε το κράτος για να διασώσει τις τράπεζες.

Σύμφωνα με το παραπάνω σχέδιο, η Ιρλανδία θα λάβει, πιθανώς, κάποια χρηματοδοτική βοήθεια, αν και αυτή θα αποτελεί μάλλον ένα μικρό μέρος από το ποσό που έδωσε για να διασώσει τις δύο μεγάλες τράπεζές της.