Σήμερα αναμένεται να περάσει από τη Γερουσία το πακέτο μεταρρυθμίσεων στο ελεγκτικό σύστημα της Wall Street το οποίο εγκρίθηκε με 237 ψήφους υπέρ και 192 κατά πριν από μερικές ημέρες στην αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων, μετά από 18 ολόκληρους μήνες συζητήσεων και καθυστερήσεων.

Η πιο χαρακτηριστική δήλωση για να καταλάβει κανείς το περιεχόμενο των μεταρρυθμίσεων είναι της Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων, Νάνσι Πελόζι, η οποία μετά την ψήφιση τόνισε ότι «το πάρτυ στη Wall Street τελείωσε».

Βέβαια, το ότι το πακέτο εγκρίθηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων – το πρώτο νομοθετικό σώμα των ΗΠΑ – αποτελεί μία μεγάλη νίκη της κυβέρνησης Ομπάμα, αλλά δε σημαίνει απαραίτητα ότι θα εγκριθεί και από τη Γερουσία, καθώς εκφράζονται ανησυχίες ότι οι Δημοκρατικοί δεν έχουν εξασφαλίσει τις απαραίτητες ψήφους για να «περάσει» το νομοσχέδιο και από το δεύτερο αυτό σώμα.

Πάντως, αν τελικά περάσει, απομένει η «δεδομένη» προεδρική υπογραφή για να τεθεί σε εφαρμογή.

Σε πρώτη φάση, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα, έκανε πανηγυρικές δηλώσεις: «Η σημερινή απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων μας επιτρέπει να περάσουμε ένα νόμο που προστατεύει τους καταναλωτές και την οικονομία της χώρας μας ενάντια σε μελλοντικές κρίσεις».

Εμφανώς ευχαριστημένος, αφού πρόκειται για μεταρρύθμιση που είχε εξαγγείλει προεκλογικά και η οποία πέρασε διά πυρός και σιδήρου για να εγκριθεί, έστω και σε πρώτη φάση, ο Μπάρακ Ομπάμα τόνισε ότι «επρόκειτο για μακροχρόνια μάχη ενάντια στους υπερασπιστές του στάτους κβο της Wall Street, αλλά η έγκριση του νομοσχεδίου αποτελεί μία προσωπική νίκη του κάθε Αμερικανού πολίτη που έχει επηρεαστεί από την απερισκεψία και την ανευθυνότητα, η οποία οδήγησε στην απώλεια εκατομμυρίων θέσεων εργασίας και τρισεκατομμυρίων δολαρίων».

Και γεγονός είναι ότι πρόκειται για μία προσωπική νομοθετική νίκη του Αμερικανού Προέδρου, τη δεύτερη μετά την αναδιάρθρωση του τομέα της Υγείας, αλλά δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να νομίζει κανείς ότι οι τράπεζες, αλλά και κάθε είδους χρηματοοικονομικός οργανισμός έπεσε αμαχητί. Βασικά δεν πρέπει να νομίζει κανείς ότι «έπεσαν».
Παρότι πρόκειται για τα σκληρότερα ελεγκτικά μέτρα από τη μεγάλη ύφεση του 1929, οι τράπεζες κατάφεραν, έστω και με ψιλά γράμματα, να διασφαλίσουν κάποια κεκτημένα, γεγονός που γίνεται σαφές και από την καθυστέρηση που παρουσιάζεται στο να πάει το νομοσχέδιο στη Γερουσία – το αρχικό σχέδιο ήταν για την 4η Ιουλίου – αλλά μάλλον θα πάει αυτή την εβδομάδα.

Οι τράπεζες κατάφεραν να κατοχυρώσουν τη δυνατότητα να έχουν στην ιδιοκτησία τους hedge funds και private equity funds και να επενδύουν σε αυτά έως και 3% των βασικών ιδίων κεφαλαίων τους, κάτι που δεν προβλεπόταν στην αρχική εισήγηση.

Οι Δημοκρατικοί, μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις και πιέσεις κάτω από το τραπέζι, συμβιβάστηκαν με μια λιγότερο αυστηρή εκδοχή του πρώτου σχεδίου μεταρρύθμισης της Wall Street. Στο αρχικό σχέδιο, δηλαδή προβλεπόταν απόλυτος διαχωρισμός των εργασιών εμπορικής τραπεζικής από τα τμήματα συναλλαγών swaps.

Οι τράπεζες μπορούν να συνεχίσουν να κάνουν συναλλαγές επί παραγώγων συνδεδεμένων με επιτόκια και συνάλλαγμα, αλλά πρέπει να μεταφέρουν τα προϊόντα υψηλότερου κινδύνου σε θυγατρικές τους.

Έτσι, οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί κατάφεραν να τους επιτραπεί να συνεχίσουν τις συναλλαγές επί των περισσοτέρων παραγώγων, αλλά θα τους επιβληθεί φόρος 19 δισ. δολαρίων (15 δισ. ευρώ) με σκοπό την κάλυψη του κόστους της μεταρρύθμισης.

Από την άλλη πλευρά όμως, το νομοσχέδιο είναι πολύ πιθανό να αναγκάσει την Goldman Sachs να αποσύρει πάνω από 10 δισ. δολάρια από ενδοεταιρικά funds μέσα στα επόμενα χρόνια. Η Morgan Stanley, από την άλλη, μπορεί να αναγκαστεί να αποσύρει από τα funds της μέχρι και 3 δισ. δολάρια.

Άλλο αρνητικό για τις τράπεζες είναι ότι η μεταρρύθμιση τους απαγορεύει να βάζουν «στοιχήματα» στις αγορές με δικά τους χρήματα, ένα μέτρο που εισηγήθηκε ο πρώην πρόεδρος της Κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ, Πολ Βόλκερ.

Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης τη σύσταση μιας υπηρεσίας για την προστασία των καταναλωτών που θα είναι αρμόδια για τη ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών προϊόντων. Ένα βασικό ερώτημα είναι το κατά πόσο αυτή η Επιτροπή θα λειτουργήσει όπως πρέπει, προς όφελος δηλαδή των καταναλωτών.

Πάντα μετά τη χαρά ακολουθούν οι ανησυχίες. Δεν είναι λίγοι αυτοί στις Ηνωμένες Πολιτείες που πιστεύουν ότι το σχέδιο της μεταρρύθμισης της Wall Street δεν αποτελεί καμία νίκη και σίγουρα δεν αποτελεί πανάκεια στην κρίση.

Οικονομικοί αναλυτές υπογραμμίζουν ότι η θητεία του Μπάρακ Ομπάμα είναι η Προεδρία της στασιμότητας. Θεωρούν για παράδειγμα ότι αποφύγαμε την κρίση, αλλά η συνέπεια αυτού δεν ήταν η οικονομική ανάκαμψη των Αμερικανών, αλλά η επιστροφή της Wall Street στις υψηλές αποδόσεις και, κυρίως, στα τεράστια μπόνους για τους CEO’s.

Όπως τονίζουν για να υπάρξει πραγματική ανάκαμψη στην οικονομία, θα πρέπει να δημιουργηθούν στον ιδιωτικό τομέα τουλάχιστον 13 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας έως το 2013, ώστε η ανεργία να υποχωρήσει στο 6%. Κάτι τέτοιο δείχνει αυτή τη στιγμή να είναι παραπάνω από αδύνατο. Είναι ανέκδοτο!

Επίσης, πολλοί κατηγόρησαν τον Ομπάμα σχετικά με το νέο νομοσχέδιο ότι έκανε ό,τι ακριβώς έκανε ο Ντικ Τσέινι όταν έφτιαξε το νόμο για να «κανονιστεί» η λειτουργία των εταιρειών διαχείρισης ορυκτών. Άφησε τον κλάδο να φτιάξει μόνος του τους περιορισμούς(!) Το ίδιο υποστηρίζουν ότι έκανε και ο Ομπάμα. Άφησε το χρηματοοικονομικό τομέα να φτιάξει τους περιορισμούς που θα του τεθούν… Πράγμα παράδοξο!