Ο Economist, σε νέα ανάλυση για τη συμφωνία Ουκρανίας – ΗΠΑ για το ξεπούλημα του ουκρανικού ορυκτού πλούτου, σημείωσε ότι το Κίεβο απέφυγε τα χειρότερα, όσο οξύμωρο και αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως.
Σύμφωνα με το άρθρο του economist.com, η Ουκρανία απέφυγε τις πρώτες εκβιαστικές αξιώσεις του Ντόναλντ Τραμπ, πλησιάζοντας σε κάτι που είναι πιο κοντά σε ένα κοινό επενδυτικό εγχείρημα.
Η συμφωνία φαίνεται να απέχει πολύ από την τοκογλυφική απαίτηση των 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων που είχε ζητήσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ για την υποτιθέμενη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια 350 δισ. δολαρίων που είχε παράσχει η Ουάσιγκτον στο Κίεβο από την έναρξη της ρωσικής εισβολής και η οποία, σύμφωνα με ανεξάρτητες εκτιμήσεις, κυμαίνεται μάλλον στα 120 δισ. δολάρια.
Το προσχέδιο κειμένου απομακρύνει τις πιο αμφιλεγόμενες αμερικανικές απαιτήσεις, οι οποίες συχνά εκφράζονται με εχθρότητα, σύμφωνα με αναφορές αξιωματούχων. Σε μία περίπτωση, δόθηκε στους Ουκρανούς περιθώριο «μίας ώρας να υπογράψουν», σε μια άλλη μόλις έξι λεπτά.
Το νέο κείμενο δεσμεύει τις δύο πλευρές στην ιδέα της δημιουργίας ενός κοινού ταμείου για επενδύσεις στην Ουκρανία. Το Κίεβο αναμένεται να συνεισφέρει στο ταμείο αυτό το 50% των εσόδων από μελλοντικά κρατικά πρότζεκτ, συμπεριλαμβανομένων ορυκτών, υδρογονανθράκων, πετρελαίου, φυσικού αερίου και υποδομών, όπως τερματικά LNG και λιμάνια, αλλά το κρίσιμο στοιχείο είναι ότι δεν θα περιλαμβάνει τρέχουσες λειτουργίες, όπως τα μεγάλα πρότζεκτ πετρελαίου και φυσικού αερίου που ήδη συνεισφέρουν σημαντικά ποσά στον προϋπολογισμό της Ουκρανίας.
Στο προσχέδιο συμφωνίας δεν γίνεται καμία αναφορά για τον λογαριασμό των 500 δισ. του Τραμπ, ούτε για την αξίωση της Ουάσιγκτον για ιδιοκτησία σε ποσοστό 100% του επενδυτικού ταμείου για την Ουκρανία. Αντίθετα, η ιδιοκτησία θα είναι «ανάλογη» με τα ποσά που επενδύονται και από τις δύο πλευρές, υποδηλώνοντας την προοπτική συνεχιζόμενης αμερικανικής υποστήριξης. Επίσης, έχει εξαλειφθεί η ρήτρα που απαιτούσε από τους Ουκρανούς να πληρώνουν το διπλάσιο του ποσού οποιασδήποτε μελλοντικής βοήθειας στο ταμείο, κάτι που ο Ζελένσκι είχε χαρακτηρίσει χρέος που θα επωμίζονταν «δέκα γενιές Ουκρανών».
Άγνωστες οι λεπτομέρειες
Πολλά σημεία στη συμφωνία παραμένουν θολά, ιδίως σε ποιο βαθμό η αμερικανική πλευρά θα ελέγχει το νέο ταμείο και ποιοι θα είναι οι όροι διακυβέρνησής του. Εν προκειμένω, τα πράγματα γίνονται αντιφατικά, καθώς μία ρήτρα αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα ελέγχουν το μέγιστο επιτρεπόμενο από τη δική τους νομοθεσία ποσό, κάτι που μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με την άλλη ρήτρα που υποδηλώνει την αναλογικότητα.
Όπως αναφέρει το βρετανικό περιοδικό, φαίνεται ότι η μετέπειτα συμφωνία θα ξεκαθαρίσει τέτοια ζητήματα ελέγχου μαζί με τις εγγυήσεις ασφαλείας που ζητούσε ο Ζελένσκι ως αντάλλαγμα για τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας, τον Σεπτέμβριο. Όσον αφορά στις εγγυήσεις, το πλαίσιο αναφέρει μόνο «την προστασία των αμοιβαίων επενδύσεων».
Κυβερνητική πηγή με γνώση των διαπραγματεύσεων είπε ότι ο ουκρανός πρόεδρος δεν σκοπεύει να υπογράψει καμία δεύτερη, πληρέστερη συμφωνία, η οποία δεν θα περιλαμβάνει ευρύτερες εγγυήσεις ασφαλείας.
Το αρχικό κείμενο πλαισίου δεν θα χρειαστεί επικύρωση από το Κοινοβούλιο, κάτι που θα ισχύσει στην περίπτωση μιας μελλοντικής συμφωνίας. Έπειτα από δύο εβδομάδες κλιμακούμενης πίεσης από τον Τραμπ και τους απεσταλμένους του στο Κίεβο, η Ουκρανία ίσως αισθάνεται ότι κατάφερε να επιβιώσει με μια συμφωνία-πλαίσιο κάπως ασαφή και σε μεγάλο βαθμό θεωρητική.
