Τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, συναντά στην Ουάσινγκτον την Παρασκευή ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, για να υπογράψει συμφωνία για την κοινή χρήση των ορυκτών πόρων της χώρας του, δήλωσε ο Τραμπ. Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε τη διμερή συμφωνία ως προκαταρκτική και δήλωσε ότι επιθυμεί περαιτέρω συμφωνίες που θα περιλαμβάνουν αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας για την αποτροπή νέας ρωσικής επιθετικότητας.
Ωστόσο, ο Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν θα παράσχουν και… πολλές εγγυήσεις, λέγοντας ότι η ευθύνη θα πρέπει αντ’ αυτού να πέσει στην Ευρώπη. Φάνηκε επίσης να αποκλείει την προοπτική να γίνει η Ουκρανία μέλος του ΝΑΤΟ – μία από τις μακροχρόνιες φιλοδοξίες του Ζελένσκι.
Μιλώντας σε συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου την Τετάρτη, ο Τραμπ δήλωσε ότι η παρουσία αμερικανών εργαζομένων που εξορύσσουν μέταλλα σπάνιων γαιών στο ουκρανικό έδαφος θα παρείχε «αυτόματη ασφάλεια» για την Ουκρανία. Είπε ότι το Κίεβο θα πρέπει να «ξεχάσει» την ένταξή του στο ΝΑΤΟ και επανέλαβε τους ισχυρισμούς της Ρωσίας ότι το ζήτημα αυτό ήταν ένας από τους κινητήριους παράγοντες πίσω από τον πόλεμο.
Ο αμερικανός πρόεδρος άφησε να εννοηθεί ότι μια κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας δεν είναι μακριά, λέγοντας στους δημοσιογράφους: «Θα κάνουμε μια συμφωνία με τη Ρωσία και την Ουκρανία για να σταματήσουν να σκοτώνουν ανθρώπους».
Αλλά ο Ζελένσκι δήλωσε ότι χωρίς εγγυήσεις ασφαλείας «δεν θα έχουμε κατάπαυση του πυρός, τίποτα δεν θα λειτουργήσει, τίποτα». «Θέλω να βρω ένα μονοπάτι του ΝΑΤΟ ή κάτι παρόμοιο», είπε.
Η Ρωσία έχει σταθερά αντιταχθεί στην ιδέα να γίνει η Ουκρανία μέλος, φοβούμενη ότι θα έφερνε τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ πολύ κοντά στα σύνορά της.
Το 2008, η συμμαχία είχε δηλώσει ότι η Ουκρανία θα μπορούσε τελικά να ενταχθεί.
«Χρειάζεται να συμφωνήσουν και οι Ευρωπαίοι»
Ο Τραμπ πρότεινε να σταθμεύσουν ευρωπαϊκά ειρηνευτικά στρατεύματα στην Ουκρανία ως μέρος μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, αλλά η Ρωσία λέει ότι είναι αντίθετη σε αυτό. Οι ευρωπαίοι εκπρόσωποι, ωστόσο, δεν συμπεριλήφθηκαν στις αρχικές συνομιλίες της Ουάσινγκτον με τη Ρωσία.
Μιλώντας στο BBC την Τετάρτη, η Κάγια Κάλλας, Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, δήλωσε ότι «για να λειτουργήσει οποιαδήποτε συμφωνία σε ευρωπαϊκό έδαφος, χρειάζεται να συμφωνήσουν και οι Ευρωπαίοι».
Η ίδια δήλωσε ότι η συμφωνία για τους ορυκτούς πόρους εξαρτάται από την Ουκρανία, αλλά οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία «θα πρέπει να έχει και τους Ευρωπαίους στο πλευρό της».
Η προγραμματισμένη για την Τετάρτη συνάντηση της κ. Κάλλας με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο ακυρώθηκε αιφνιδιαστικά, με τις δύο πλευρές να επικαλούνται προβλήματα προγραμματισμού.
Η συμφωνία για τα ορυκτά
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η επιτυχία της συμφωνίας για τα ορυκτά, η οποία υποστηρίχθηκε επίσημα από την κυβέρνησή του το βράδυ της Τετάρτης, θα εξαρτηθεί από την έκβαση της συνάντησής του με τον Τραμπ αυτή την εβδομάδα.
Βασικές λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί, αλλά ο ουκρανός πρωθυπουργός, Ντένις Σμιχάλ, δήλωσε ότι προβλέπει ένα «επενδυτικό ταμείο» για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Η προοπτική μιας συμφωνίας προτάθηκε για πρώτη φορά από τον Ζελένσκι πέρυσι ως ένας τρόπος να προσφερθεί στις ΗΠΑ ένας απτός λόγος για να συνεχίσουν να στηρίζουν την Ουκρανία.
Αλλά οι διαφωνίες σχετικά με την ουσία της επιδείνωσαν τις εντάσεις μεταξύ του Τραμπ και του Ζελένσκι τις τελευταίες εβδομάδες.
Ο ουκρανός πρόεδρος είχε απορρίψει ένα αρχικό αίτημα των ΗΠΑ για ορυκτό πλούτο ύψους 500 δισ. δολαρίων, αλλά δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης αναφέρουν ότι το αίτημα αυτό έχει πλέον αποσυρθεί.
Υπάρχουν επίσης διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι δύο πλευρές περιγράφουν τώρα τη συμφωνία. Ο Τραμπ έχει επαινέσει την «πολύ μεγάλη συμφωνία» ως μια ευκαιρία για τις ΗΠΑ να πάρουν «τα χρήματά τους πίσω» μετά τη χρηματοδότηση της βοήθειας προς την Ουκρανία.
Όμως ο Ζελένσκι αναφέρθηκε σε αυτήν ως «συμφωνία-πλαίσιο», βάσει της οποίας ελπίζει ότι μπορούν να γίνουν περαιτέρω συμφωνίες.
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι επιθυμεί ένα γρήγορο τέλος του πολέμου στην Ουκρανία και έχει επιδιώξει την επαναφορά των σχέσεων με τη Ρωσία. Μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, οι δύο ηγέτες έστειλαν αντιπροσωπείες στη Σαουδική Αραβία για διμερείς συνομιλίες, από τις οποίες αποκλείστηκε η Ουκρανία.
Σε απάντηση, ο Ζελένσκι κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι βοηθούν τον Πούτιν να «βγει από την πολυετή απομόνωση» και τον Τραμπ ότι ζει σε έναν «ρωσικό χώρο παραπληροφόρησης».
Η Ουκρανία είναι μια χώρα πλούσια σε φυσικούς πόρους. Το Κίεβο εκτιμά ότι εκεί βρίσκεται περίπου το 5% των «κρίσιμων πρώτων υλών» του κόσμου. Αλλά η πρόσβαση σε ορισμένους από αυτούς τους πόρους δεν θα είναι εντελώς απλή.
Ορισμένα από τα κοιτάσματα ορυκτών πόρων έχουν κατασχεθεί από τη Ρωσία.
Υπάρχουν επίσης προειδοποιήσεις ότι η Ουκρανία πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσει το πρόβλημά της με τις νάρκες που δεν έχουν εκραγεί προτού συνάψει συμφωνία με τις ΗΠΑ.
Ο Πούτιν έχει επίσης δηλώσει ότι είναι ανοιχτός στο να προσφέρει στις ΗΠΑ πρόσβαση σε σπάνια ορυκτά, μεταξύ άλλων από περιοχές της Ουκρανίας που έχει καταλάβει.
