Πάνω από 700 χιλιάδες άνθρωποι εγκατέλειψαν τη ζωή και τις περιουσίες τους στη Λωρίδα της Γάζας στην αρχή του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς το φθινόπωρο του 2023. Σήμερα, ύστερα από 15 μήνες εχθροπραξιών, με αφορμή την εύθραυστη κατάπαυση του πυρός στην περιοχή, πολλοί από αυτούς επιστρέφουν. Το μέλλον τους, όμως, παραμένει αβέβαιο.
Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι περίπου το 70% των κτιρίων της Λωρίδας της Γάζας έχει υποστεί ζημιές ή έχει καταστραφεί από τον Οκτώβριο του 2023, με το μεγαλύτερο μέρος των χειρότερων καταστροφών να συγκεντρώνεται στο βόρειο τμήμα.
Σύμφωνα με το BBC, η Τζαμπαλίγια, όπου ζούσαν προπολεμικά 200.000 κάτοικοι, έχει ουσιαστικά καταστραφεί.
Το κυβερνητικό γραφείο Τύπου της Γάζας που διοικείται από τη Χαμάς έχει απευθύνει επείγουσα έκκληση για 135.000 σκηνές και τροχόσπιτα.
Ο ΟΗΕ όμως που είναι πλέον σε θέση να φέρει 20.000 σκηνές που είχαν κολλήσει στα σύνορα από τον Αύγουστο, μαζί με μεγάλες ποσότητες μουσαμάδων και στρωμάτων, λέει ότι θα δυσκολευτεί να καλύψει την ξαφνική ζήτηση για καταφύγιο.
Η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη και για όσους κατάφεραν να παραμείνουν στο βόρειο τμήμα καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, διότι ανησυχούν ότι η ήδη έντονη πίεση για στέγαση θα επιδεινωθεί σημαντικά με την επιστροφή των πολιτών που είχαν εγκαταλείψει τα σπίτια τους πριν από ενάμιση χρόνο.
«Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα, επειδή οι άνθρωποι έμεναν σε σπίτια συγγενών ή φίλων που βρίσκονται στον νότο», είπε στο BBC η Asmaa Tayeh, η οικογένεια της οποίας αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Τζαμπαλίγια, αλλά δεν έφυγε ποτέ από τον βορρά.
«Τώρα πρέπει να αδειάσουν αυτά τα σπίτια και να τα επιστρέψουν στους ιδιοκτήτες τους. Έτσι έχει ξεκινήσει ένα νέο είδος εκτοπισμού».
Η Asmaa λέει ότι τέσσερις οικογένειες ζουν ήδη στο κτίριό της και άλλες τρεις αναμένονται σύντομα. Τονίζοντας ότι η έλλειψη χώρου και ιδιωτικότητας έχει ήδη οδηγήσει σε εντάσεις.
Ταυτόχρονα η επιστροφή των προσφύγων έχει ως αποτέλεσμα και την άνοδο των τιμών βασικών αγαθών.
«Πήγα σήμερα στην αγορά για να αγοράσω κατεψυγμένα ψάρια για πρώτη φορά», λέει η Asmaa. «Αλλά ήδη οι πωλητές αυξάνουν τις τιμές».
Αναμένεται επίσης να αυξηθεί η πίεση στα ήδη περιορισμένα αποθέματα νερού και ηλεκτρικού ρεύματος.
Παρ’ όλες τις δυσκολίες και τις προκλήσεις, το BBC γράφει πως αρκετοί από όσους επιστρέφουν μιλούν με αισιοδοξία, ανακούφιση και ελπίδα.
«Είμαστε πανευτυχείς που επιστρέφουμε στον βορρά, όπου μπορούμε επιτέλους να βρούμε παρηγοριά», δήλωσε μια γυναίκα στο BBC.
Έντονες είναι οι αντιδράσεις των γειτονικών χωρών στην πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ να μετακομίσουν οι άνθρωποι, προσωρινά ή μόνιμα, στην Αίγυπτο ή την Ιορδανία.
Το BBC αναφέρει ότι αιγύπτιοι και ιορδανοί αξιωματούχοι έσπευσαν να καταδικάσουν την πρόταση, καθώς οι δύο χώρες φοβούνται τις κοινωνικές επιπτώσεις και τις επιπτώσεις στην ασφάλεια από μια ξαφνική εισροή προσφύγων.
«Η Ιορδανία είναι για τους Ιορδανούς και η Παλαιστίνη για τους Παλαιστίνιους», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας, Αϊμάν Σαφάντι, με τη χώρα του να φιλοξενεί ήδη 2,4 εκατομμύρια καταγεγραμμένους παλαιστίνιους πρόσφυγες.
Πάντως, ιδιαίτερη απήχηση φαίνεται να έχει η πρόταση του προέδρου Τραμπ στην ακροδεξιά πτέρυγα της πολιτικής σκηνής του Ισραήλ.
Ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Νετανιάχου, Μπεζαλέλ Σμότριτς, τη χαρακτήρισε «σπουδαία ιδέα».
Εξάλλου ο ίδιος πέρυσι, μιλώντας σε συνέδριο υποστηρικτών του, πρότεινε τη δημιουργία «μιας κατάστασης όπου ο πληθυσμός της Γάζας θα μειωθεί στο μισό του σημερινού μεγέθους της σε δύο χρόνια».
Σε κάθε περίπτωση, ιδιαίτερα έκρυθμη παραμένει η κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας και η επιστροφή των προσφύγων αναμένεται να επιδεινώσει την ήδη υπάρχουσα ανθρωπιστική κρίση, σε περίπτωση που διεθνείς οργανισμοί όπως ο ΟΗΕ δεν αναλάβουν πιο ενεργή και άμεση δράση.
