Οι επιστήμονες Ντέιβιντ Μπέικερ, Ντέμης Χασάμπης και Τζον Μ. Τζάμπερ τιμώνται με το φετινό Νόμπελ Χημείας, για τις εργασίες τους πάνω στη δομή των πρωτεϊνών. Ειδικότερα, με το φετινό Νόμπελ Χημείας τιμώνται κατά το ήμισυ ο 62χρονος αμερικανός βιοχημικός Ντέιβιντ Μπέικερ «για τον υπολογιστικό σχεδιασμό πρωτεϊνών» και κατά το άλλο ήμισυ ο Βρετανός, με καταγωγή από την Κύπρο και τη Σιγκαπούρη, Ντέμης Χασάμπης, και ο Αμερικανός Τζον Μ. Τζάμπερ για τις εργασίες τους στην «πρόβλεψη πρωτεϊνικής δομής» μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε η επιτροπή.
Ο Μπέικερ «πέτυχε το σχεδόν αδύνατο επίτευγμα της δημιουργίας εντελώς νέων πρωτεϊνών», διευκρίνισε η επιτροπή.
«Ανάμεσα σε μια μυριάδα επιστημονικών εφαρμογών, οι ερευνητές μπορούν πλέον να κατανοήσουν καλύτερα την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά και να δημιουργήσουν εικόνες ενζύμων ικανών να διασπάσουν το πλαστικό», πρόσθεσε.
Οι άλλοι δύο επιστήμονες, οι Ντέμης Χασάμπης και Τζον Τζάμπερ, που διευθύνουν το Deepmind της Google, «ανέπτυξαν ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης για να επιλύσουν πρόβλημα 50 ετών: την πρόβλεψη των πολύπλοκων δομών πρωτεϊνών».
Το μοντέλο τους τεχνητής νοημοσύνης, το Alphafold, επιτρέπει την πρόβλεψη της τρισδιάστατης δομής πρωτεϊνών με βάση το αμινοξύ τους. Οι δύο επιστήμονες, που βρισκόντουσαν μεταξύ των φαβορί, έχουν ήδη τιμηθεί με το βραβείο Λάσκερ το 2023.
Η επιτροπή τόνισε ότι οι ανακαλύψεις των επιστημόνων που βραβεύθηκαν φέτος «προσφέρουν τεράστιες δυνατότητες».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ακαδημίας Επιστημών: «Οι φετινοί νικητές αποκάλυψαν τα μυστικά των πρωτεϊνών μέσω της πληροφορικής και της τεχνητής νοημοσύνης.
Οι χημικοί ονειρεύονται εδώ και καιρό να κατανοήσουν πλήρως και να κατακτήσουν τα χημικά εργαλεία της ζωής – τις πρωτεΐνες. Το όνειρο αυτό είναι πλέον εφικτό. Οι βραβευμένοι με Νόμπελ Χημείας Demis Hassabis και John M. Jumper αξιοποίησαν με επιτυχία την τεχνητή νοημοσύνη για να προβλέψουν τη δομή σχεδόν όλων των γνωστών πρωτεϊνών.
Ο φετινός βραβευμένος χημικός, David Baker, έμαθε πώς να κυριαρχεί στα δομικά στοιχεία της ζωής και να δημιουργεί εντελώς νέες πρωτεΐνες. Οι δυνατότητες των ανακαλύψεών τους είναι τεράστιες.
Η ικανότητα δημιουργίας πρωτεϊνών που είναι φορτωμένες με νέες λειτουργίες είναι εξίσου εκπληκτική. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε νέα νανοϋλικά, στοχευμένα φαρμακευτικά προϊόντα, ταχύτερη ανάπτυξη εμβολίων, ελάχιστους αισθητήρες και μια πιο πράσινη χημική βιομηχανία – για να αναφέρουμε μερικές μόνο εφαρμογές που είναι προς το μέγιστο όφελος της ανθρωπότητας».
Το βραβείο αυτό, από τα πιο περίβλεπτα στον επιστημονικό κόσμο, απονέμεται από την Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (περίπου 920.000 ευρώ).
Ντέμης Χασάμπης: Ο ελληνοκύπριος «σούπερ ήρωας» της τεχνητής νοημοσύνης
Η Τεχνητή Γενική Νοημοσύνη (Artificial General Intelligence ή AGI), το σύστημα με το οποίο οι υπολογιστές έχουν γνωστικές ικανότητες ανθρώπινου επιπέδου, θα μπορούσε να είναι εφικτή μέσα σε λίγα χρόνια, δήλωνε ο CEO της Google DeepMind, Ντέμης Χασάμπης, ο ελληνοκυπριακής καταγωγής πρώην πρωταθλητής στο σκάκι, που ίδρυσε την DeepMind το 2010, την οποία εξαγόρασε το 2014 η Google προς 625 εκατομμύρια δολάρια.
Γεννήθηκε στο Λονδίνο από ελληνοκύπριο πατέρα και μητέρα από τη Σιγκαπούρη. Θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα μυαλά στον τομέα του, με τον «Guardian» να του δίνει τον τίτλο του «σούπερ ήρωα» της τεχνητής νοημοσύνης.
Ο ίδιος δεν μιλά ελληνικά, αν και καταλαβαίνει κάποια, όπως έχει παραδεχτεί, ενώ σε παλαιότερη συνέντευξή του σε κυπριακό μέσο δήλωνε υπερήφανος για την ελληνική καταγωγή του.
