Πριν λίγες ημέρες, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας έδωσε την έγκρισή του για τη νομιμοποίηση της λεγόμενης παθητικής ευθανασίας, σε μία απόφαση-ορόσημο για τη νομοθεσία της χώρας. Δίνοντας το πράσινο φως για την παθητική ευθανασία, το δικαστήριο επιτρέπει ουσιαστικά οι γιατροί να αποσύρουν τη φαρμακευτική αγωγή που κρατά στη ζωή έναν άνθρωπο, αφήνοντας έτσι τον θάνατο να επέλθει σταδιακά.
Μια γυναίκα με τη φρικτή ιστορία της, και χωρίς η ίδια να έχει ιδέα -πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού ήταν σε κατάσταση «φυτού» για 42 χρόνια- έμελλε να «πρωταγωνιστήσει» στην υπόθεση αυτή, και να γίνει το σύμβολο για το δικαίωμα του ανθρώπου να πεθαίνει με αξιοπρέπεια.
Στις 27 Νοεμβρίου του 1973, η 25χρονη τότε Aruna Shanbaug άλλαζε τα ρούχα της έχοντας τελειώσει τη δουλειά της σε νοσοκομείο της Μουμπάι, στην Ινδία. Προερχόταν από το χωριό Haldipur, είχε χάσει τον πατέρα της σε ηλικία 10 ετών και ήταν 8η σε οικογένεια με εννέα παιδιά, έξι αγόρια και τρία κορίτσια.
Ήταν η μόνη από όλη της την οικογένεια που είχε ολοκληρώσει ανώτερες σπουδές και στα 17 της είχε φύγει από το σπίτι της και είχε πάει στη Μουμπάι με στόχο να γίνει νοσοκόμα. Ήταν την εποχή εκείνη αρραβωνιασμένη, έτοιμη να παντρευτεί, με συνάδελφό της γιατρό. Εκείνη τη μέρα δέχθηκε επίθεση από τον Sohanlal Bharta Walmiki, καθαριστή στο ίδιο νοσοκομείο.
Σε μία χώρα όπου καταγγέλλεται ένας βιασμός κάθε 21 λεπτά πιθανώς αυτός να ήταν απλώς ακόμα ένας βιασμός. Όμως η αγριότητα του εγκλήματος, οι συνέπειές του, που η άτυχη γυναίκα τις πλήρωνε όλη την υπόλοιπη ζωή της, και η ατιμωρησία του δράστη, εξακολουθούν να σοκάρουν.
Ο άνδρας σοδόμισε την Aruna, έχοντας τοποθετήσει στον λαιμό της μεταλλικό περιλαίμιο σκύλου. Ο στραγγαλισμός δεν προκάλεσε τον θάνατό της αλλά στέρησε το πολύτιμο οξυγόνο από τον εγκέφαλό της, με αποτέλεσμα να υποστεί σοβαρή εγκεφαλική βλάβη και να μείνει έκτοτε σε κατάσταση «φυτού», αδυνατώντας να αναγνωρίσει οποιονδήποτε, να μιλήσει, να τραφεί, να κινήσει τα άκρα της ή να κάνει οτιδήποτε. Έτσι, εισήχθη στο νοσοκομείο κι έμεινε στην κατάσταση αυτή για 42 χρόνια, μέχρι τον θάνατό της από καρδιακή προσβολή, λόγω πνευμονίας, το 2015.
Τα 42 αυτά χρόνια, τρεφόταν με σωληνάκι από τη μύτη για να διατηρηθεί στη ζωή. Οι νοσοκόμες, οι συνάδελφοί της, έγιναν οι φροντιστές της για τέσσερις ολόκληρες δεκαετίες. Την έκαναν μπάνιο, την γύριζαν πλευρό ώστε να γλιτώσει τις κατακλίσεις, και την τάιζαν.
Η ανατριχιαστική υπόθεσή της είχε προκαλέσει πολλές συζητήσεις για τη νομοθεσία της Ινδίας σε σχέση με την ευθανασία.
«Το πληγωμένο μου πουλάκι επιτέλους πέταξε μακριά. Αλλά πρώτα έδωσε στην Ινδία έναν νόμο για την παθητική ευθανασία» δήλωσε η δημοσιογράφος και συγγραφέας Pinki Virani, η οποία ασχολήθηκε για πολλά χρόνια με το θέμα και έγραψε και βιβλίο με την ιστορία της άτυχης Aruna (Aruna’s Story: The True Account of a Rape and its Aftermath, 1998).
Ήταν άλλωστε εκείνη που είχε προσφύγει το 2011 στο Ανώτατο Δικαστήριο, υποστηρίζοντας πως η Shanbaug ήταν στην πραγματικότητα «ένα ήδη νεκρό άτομο» και θα έπρεπε να της επιτραπεί να πεθάνει. Οι γονείς της είχαν φύγει από τη ζωή και κανένας άλλος συγγενής δεν είχε δείξει ενδιαφέρον για εκείνη, στα 42 χρόνια που έζησε στο σκοτάδι. Η Virani ζητούσε το δικαστήριο να δώσει εντολή στο νοσοκομείο να σταματήσει την υποχρεωτική σίτιση της Shanbaug, αφήνοντάς την ουσιαστικά να πεθάνει. Όμως η διοίκηση του νοσοκομείου επέμενε πως η γυναίκα «δέχεται την τροφή», «ανταποκρίνεται με εκφράσεις του προσώπου της» και αλληλοεπιδρά παράγοντας ήχους.
Παρότι το Δικαστήριο είχε τότε απορρίψει το αίτημα της δημοσιογράφου, επέτρεψε χαλάρωση στη σχετική νομοθεσία. Η πολύ σημαντική απόφασή του προέβλεπε ότι η μηχανική υποστήριξη ζωής θα μπορούσε με τη βούλα του νόμου να τερματιστεί για ασθενείς σε τελικό στάδιο και σε εξαιρετικές συνθήκες, με προϋπόθεση το αίτημα να διατυπωθεί από την οικογένειά του και να γίνουν όλα υπό την επίβλεψη γιατρών και δικαστηρίου.
Αυτό το πρώτο βήμα, που συντελέστηκε χάρη στη (δυστυχία της) Shanbaug, διευρύνθηκε ακόμα περισσότερο με την απόφαση που έλαβε το Ανώτατο Δικαστήριο την περασμένη εβδομάδα, αναδεικνύοντας το 25χρονο θύμα του 1973 σε τραγικό σύμβολο μιας ιστορίας που έχει στόχο τη δυνατότητα του ανθρώπου να πεθαίνει με αξιοπρέπεια.
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο στην όλη υπόθεση, αν μπορέσει κανείς να αφήσει για λίγο στην άκρη την τραγική μοίρα αυτής της γυναίκας, που εξαιτίας ενός άλλου ανθρώπου έχασε κάθε ευκαιρία στη ζωή, είναι η σοκαριστική ατιμωρησία του δράστη.
Ο Sohanlal Bharta Walmiki δεν αντιμετώπισε καν κατηγορίες για βιασμό- επειδή η διείσδυση δεν έγινε κολπικά και ο σοδομισμός δεν θεωρούνταν βιασμός σύμφωνα με την τότε νομοθεσία.
Εξέτισε ποινή επταετούς φυλάκισης για κλοπή- φέρεται να άρπαξε τα σκουλαρίκια της γυναίκας- και απόπειρα ανθρωποκτονίας- γιατί μετά τον βιασμό και τον στραγγαλισμό την άφησε να πεθάνει.
Η Virani είχε πει σε συνέντευξή της στο BBC το 2013 πως είχε προσπαθήσει να τον εντοπίσει αλλά μάταια. «Μου είπαν πως είχε αλλάξει το όνομά του και εργαζόταν σε νοσοκομείο του Δελχί. Το νοσοκομείο στο οποίο έγινε η επίθεση δεν είχε κρατήσει καμία φωτογραφία του στο αρχείο. Καμία φωτογραφία του δεν κατέστη δυνατό να βρεθεί ούτε στα δικαστικά έγγραφα» είχε πει.
Αντιθέτως οι φωτογραφίες της Aruna, τόσο από τη ζωή της πριν την επίθεση αλλά κυρίως από την κατάστασή της μετά, υπάρχουν ακόμα για να υπενθυμίζουν ένα έγκλημα που έμεινε ατιμώρητο, μια ζωή που χαραμίστηκε τόσο άδικα κι έναν θάνατο που άνοιξε τον δρόμο για να «φύγουν» άλλοι άνθρωποι με αξιοπρέπεια.
