Ο Πάντσο Βίλα γεννήθηκε ως Ντορότεο Αράνγκο στο Σαν Χουάν ντελ Ρίο του Μεξικό το 1877. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην επαρχία Ντουράνγκο ώσπου στην ηλικία των 16 σκότωσε τον άνδρα που βίασε την αδερφή του και αναγκάστηκε να αλλάξει το όνομα του σε Φραντζέσκο Βίλα για να διαφύγει από το νόμο. Στην ηλικία των 20 ο Βίλα μετακινήθηκε νοτιότερα δουλεύοντας ως ανθρακωρύχος και έμπορος ζώων. Στις αρχές του 1900 ξεκίνησε να οργανώνει ομάδες ανταρτών που έκλεβαν ζώα από πλούσιους τσιφλικάδες και τα μοίραζαν σε άπορους εργάτες. Ο δικτάτορας Ντίαζ επικύρηξε τον Πάντσο Βίλα με μεγάλα ποσά αλλά ο λαός γρήγορα τον αναγνώρισε ως ήρωα και τον φυγάδευε όταν τα κυβερνητικά στρατεύματα του έστηναν ενέδρες.
Σύντομα, οι αντάρτες του Πάντσο Βίλα άρχισαν να χτυπούν κρατικές τράπεζες και με τα χρήματα βοηθούσαν τις τοπικές κοινωνίες να απαλλαγούν από την οικονομική εξουσία των Αμερικάνων εποίκων που είχαν αγοράσει μεγάλες εκτάσεις στο Μεξικό. Μέχρι το 1909 ο Πάντσο Βίλα είχε γίνει -εκτός από λαϊκός ήρωας- ο φόβος κι ο τρόμος των Αμερικάνων και Μεξικανών γαιοκτημόνων. Οι επαφές του με τον επαναστάτη Φραντζέσκο Μαδέρο, κατέληξαν στην ένωση των δυνάμεων τους το 1910. Η χαρισματική μορφή του Βίλα μπόρεσε να επιστρατεύσει χιλιάδες Μεξικανούς αλλά και αρκετούς Αμερικάνους για τους σκοπούς της επανάστασης. Φρόντισε μάλιστα να δημιουργήσει ένα ολόκληρο τάγμα από Αμερικάνους αντάρτες με διοικητή τον Tracey Richardson βετεράνο από πολλούς επαναστατικούς στρατούς της λατινικής Αμερικής.
Οι δυνάμεις του Μαδέρο αρχικά επικράτησαν αλλά ύστερα από την δολοφονία του και το πραξικόπημα του Βικτοριάνο Χουέρτα, ο Βίλα μαζί με τους Καράνζα και Ομπρεγκόν αναγκάστηκαν να αναδιπλωθούν. Η επανάσταση του Μεξικό συνεχίστηκε με μεγαλύτερη αυτή τη φορά ορμή και στο πέρασμα τους, οι δυνάμεις του Βίλα απαλλοτροίωναν όλες τις μεγάλες φάρμες και φυτείες αποζημιώνοντας με αυτές τις χήρες και τα ορφανά των ανταρτών που είχαν χάσει την ζωή τους στις μάχες. Αυτή η κίνηση τον έκανε γνωστό και στις ΗΠΑ όπου ο μύθος του προσέλκυσε κινηματογραφικές εταιρείες που γύριζαν ταινίες με την ζωή του και απαθανάτιζαν τις ιστορικές του νίκες.
Το 1914 οι στρατοί του Πάντσο Βίλα και του Εμιλιάνο Ζαπάτα ενώθηκαν στην πόλη του Μεξικό κατακτώντας την και ολοκληρώνοντας έτσι με επιτυχία την Μεξικανική επανάσταση.
Διαφωνίες ανάμεσα στους αρχηγούς της επανάστασης σύντομα έφερε τον Βίλα αντιμέτωπο με τους παλιούς του συμμάχους Ομπρεγκόν και Καράνζα. Όταν η κυβέρνηση των ΗΠΑ στήριξε ανοιχτά την προεδρεία του Καράνζα, ο Πάντσο Βίλα για αντίποινα επιτέθηκε στις συνοριακές πόλεις των ΗΠΑ τρέποντας σε φυγή την αμερικανική εθνοφυλακή. Η εικόνα του ως ήρωας της επανάστασης σύντομα καταστράφηκε για τους Αμερικάνους αν και οι Μεξικανοί συνέχιζαν να τον βλέπουν ως εκδικητή για δεκαετίες καταπίεσης από τους Γιάνκηδες. Παρά την δημοφιλία του όμως, άρχισε να χάνει την μία μάχη μετά την άλλη από τον στρατό του Καράνζα και του Ομπρεγκόν. Ύστερα από δύο αποτυχημένες προσπάθειες του Αμερικανικού στρατού να τον νικήσουν το 1916 και το 1919 τελικά η Μεξικανική κυβέρνηση δέχτηκε την παράδοση του και την απόσυρση του από την πολιτική ζωή με τον τίτλο του στρατηγού. Σαν σήμερα στις 23 Ιουλίου του 1923 κι ενώ επέστρεφε από την πόλη Παράλ, αμερικάνοι και κυβερνητικοί πράκτορες έστησαν ενέδρα και δολοφόνησαν τον μεγάλο ηγέτη της μεξικανικής επανάστασης.
Στις μέρες μας οι Μεξικανοί θυμούνται τον Πάντσο Βίλα με περηφάνια αφού ο ίδιος κατάφερε τις μεγαλύτερες νίκες στον αγώνα του λαού για δημοκρατία και ελευθερία. Εξαιτίας της επιτυχημένης εκστρατείας του Πάντσο Βίλα εναντίον της Αμερικής και της νίκης του επί του αμερικανικού στρατού στην μάχη του Columbus θεωρείται ως ο μοναδικός στρατιωτικός διοικητής που κατάφερε να εισβάλλει και νικήσει τις ΗΠΑ σε δικό τους έδαφος.
