Για να είμαστε ξεκάθαροι από την αρχή: το άρθρο αυτό δεν απευθύνεται σε εκείνους τους… τεμπέληδες που, ενώ έχουν ή δηλώνουν τη διάθεση να διαβάσουν, αρνούνται να «θυσιάσουν» τις αρκετές ομολογουμένως ώρες που απαιτεί η ανάγνωση ενός καλού βιβλίου.
Οι τίτλοι που ακολουθούν, από τον χώρο κυρίως της λογοτεχνίας και της φιλοσοφίας, αποτελούν ορισμένα από τα σπουδαιότερα συγγραφικά έργα της ανθρώπινης ιστορίας, που καταφέρουν να ξετυλίξουν σε περίπου 100 σελίδες -ανάλογα με την έκδοση- τη σοφία, το ταλέντο, τους προβληματισμούς και τη φαντασία των δημιουργών τους.
Μπορεί μια ημέρα να αρκεί για την ανάγνωσή τους, αφού πέρα από το περιορισμένο μέγεθός τους, έχουν την ικανότητα να απορροφήσουν τον αναγνώστη και να τον εισάγουν σε έννοιες και κόσμους άκρως ενδιαφέροντες, σε αρκετές περιπτώσεις ωστόσο απαιτείται και μια περαιτέρω ανάλυση για τη σφαιρική κατανόηση του έργου.
Ας ρίξουμε, όμως, μια ματιά στα μικρά σε έκταση αλλά αριστουργηματικά αυτά έργα τέχνης:
«Ο γέρος και η θάλασσα» Έρνεστ Χέμινγουεϊ
Ο Σαντιάγο, ένας γέρος μοναχικός ψαράς, θα δώσει τη μεγαλύτερη και ίσως την τελευταία μάχη του με τον μεγάλο ξιφία στα ανοιχτά της Κούβας. «Ο γέρος και η θάλασσα» αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, το σπουδαιότερο ίσως κείμενο που γράφτηκε ποτέ για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση.
Η κλασική νουβέλα του μεγάλου αμερικανού συγγραφέα εκδόθηκε το 1952. Δύο χρόνια αργότερα, ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ θα βραβευτεί από τη Σουηδική Ακαδημία με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
«Η Μεταμόρφωση» Φραντς Κάφκα
«Όταν ένα πρωί ο Γκρέγκορ Σάμσα ξύπνησε από ταραγμένο ύπνο, βρέθηκε στο κρεβάτι του μεταμορφωμένος σε τεράστιο ζωύφιο. Ήταν ξαπλωμένος ανάσκελα, η πλάτη του ήταν σκληρή σαν πανοπλία, και όταν σήκωσε λιγάκι το κεφάλι του, είδε την τουρλωτή καφετιά κοιλιά του να είναι χωρισμένη σε φέτες, ενώ πάνω της ήταν αδύνατο να σταθούν τα σκεπάσματα• είχε μείνει σχεδόν ξεσκέπαστος. Τα αμέτρητα ποδαράκια του, αξιοθρήνητα λεπτά σε σύγκριση με το υπόλοιπο σώμα του, κουνιόντουσαν αβοήθητα μπροστά στα ίδια του τα μάτια».
Οι αγωνίες, οι ενοχές και η αλλοτρίωση του σύγχρονου ανθρώπου ξετυλίγονται αριστοτεχνικά στο σπουδαίο αυτό έργο, που κυκλοφόρησε το 1915 και καθιέρωσε τον τσέχο συγγραφέα Φραντς Κάφκα στο αναγνωστικό κοινό της εποχής του.
«Η Πτώση» Αλμπέρ Καμύ
O Zαν-Mπατίστ Kλαμάνς είναι ένας «ήρωας της εποχής μας»: η εξυπνάδα του να στέκεται πάντα στη «σωστή» πλευρά της ζωής τον κάνει έναν άντρα ικανοποιημένο από τον εαυτό του, έναν άνθρωπο που χρησιμοποιεί την υποκρισία για να αρέσει στους άλλους. Mέχρι που μια νύχτα ακούει μια άγνωστή του γυναίκα να πέφτει στα νερά ενός ποταμού. Αυτός ο τόσο καλός, ο τόσο ελεήμων, ο τόσο συμφιλιωμένος με τη «σωστή», ανθρώπινη συμπεριφορά, δεν θα τη βοηθήσει και τότε όλα γύρω του θα καταρρεύσουν.
Μετά τον Ξένο και την Πανούκλα, ο Αλμπέρ Kαμύ με την Πτώση θα ολοκληρώσει την αριστουργηματική του τριλογία που τον έκανε διάσημο σε όλο τον κόσμο, χαρίζοντάς του και ένα από τα πιο δίκαια βραβεία Νόμπελ στην ιστορία του θεσμού.
«Η καρδιά του σκότους» Τζόζεφ Κόνραντ
Στο ταξίδι του μέχρι το έσχατο πλωτό σημείο του ποταμού Κογκό, ως κυβερνήτης του ατμόπλοιου κάποιας αποικιακής εμπορικής εταιρίας, ο Τσάρλι Μάρλοου παρακολουθεί τον αδηφάγο και απάνθρωπο παραλογισμό που κρύβεται πίσω από το πρόσχημα του εκπολιτισμού των αγρίων.
Η Καρδιά του Σκότους του Τζόσεφ Κόνραντ γράφτηκε το 1900, συμβάλλοντας σημαντικά στην εποχή της στο διεθνές κίνημα διαμαρτυρίας για τις καταχρήσεις των Βέλγων στο Κογκό, όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Αργότερα έγινε κεντρικό σημείο αναφοράς στους «Κούφιους ανθρώπους» του Τ.Σ. Έλιοτ και τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως αφετηρία για την ταινία του Κόπολα «Αποκάλυψη τώρα».
«Συμπόσιο» Πλάτωνας
Το «Συμπόσιο» του αρχαίου έλληνα φιλοσόφου Πλάτωνα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κείμενα του ανθρώπινου πολιτισμού.
Στο συμπόσιο παρευρίσκονται, μεταξύ άλλων, ο Σωκράτης με το μαθητή του Αριστόδημο, ο γνωστός κωμωδιογράφος Αριστοφάνης, ο γιατρός Ευρυξίμαχος, ο Φαίδρος, ο εραστής του Αγάθωνα Παυσανίας κι ο ατίθασος Αλκιβιάδης. Αφού μαζεύτηκαν, αποφάσισαν να μην πιουν του σκασμού, αλλά να θέσουν ένα θέμα προς συζήτηση: η ανάπτυξη των περί έρωτος απόψεων των συνδαιτυμόνων.
«Καντίς για ένα αγέννητο παιδί» Ίμρε Κέρτες
Στο συγκλονιστικό του μυθιστόρημα ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας Ίμρε Κέρτες απευθύνει ένα καντίς -την επιμνημόσυνη προσευχή της εβραϊκής θρησκείας- για το παιδί που συγγραφέας αρνήθηκε να φέρει σε έναν κόσμο για πάντα τραυματισμένο από το Άουσβιτς.
Στον πυκνό εσωτερικό του μονόλογο, όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, ο ούγγρος συγγραφέας θέτει καίρια ιστορικά ερωτήματα και επαναπροσδιορίζει τα όρια της ατομικής και της συλλογικής ευθύνης. Εναλλάσσοντας διαρκώς τον καυστικό (αυτό) σαρκασμό με τον βαθύ φιλοσοφικό στοχασμό, ο συγγραφέας αποδεσμεύει τον αναγνώστη από το φορτίο του συναισθηματισμού και τον κάνει κοινωνό της δικής του απαράμιλλης διαύγειας και ελευθερίας σκέψης.
«Ο Ηγεμόνας» Νίκολο Μακιαβέλι
Ο Νίκολο Μακιαβέλι είναι μια προσωπικότητα που δίχασε τους φιλοσόφους και τους πολιτικούς όλων των εποχών. Για κάποιους είναι ο πατέρας της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης, για άλλους ένας διεφθαρμένος αυταρχικός πολιτικάντης. Το σημαντικότερο έργο του, «Ο Ηγεμόνας», επηρέασε σημαντικά την πολιτική σκέψη, ασκώντας παράλληλα μεγάλη επίδραση στις πολιτικές εξελίξεις της εποχής του και όχι μόνο.
Σύμφωνα με τον Μακιαβέλι, ο ηγεμόνας συγκεντρώνει την αυθεντία επί παντός και τη βούληση να εφαρμόζει στους άλλους ότι αποφασίζει. Μόνο εκείνος μπορεί με τη στάση του να αφυπνίσει την ηθικότητα στους ανθρώπους. Εκ πείρας γνωρίζει ότι οι άνθρωποι κάνουν το καλό μόνο από ανάγκη και είναι διατεθειμένος να τους αναγκάσει να μεταβάλλουν σταδιακά την κακία σε ανιδιοτέλεια. Ο επιτυχημένος ηγεμόνας καθοδηγείται από την αυστηρά ωφελιμιστική επιλογή των μέσων που είναι κατάλληλα για τους σκοπούς του και μπορεί να χειραγωγεί τους νόμους που διέπουν την πολιτική συμπεριφορά ώστε να διαμορφώνει την πορεία των γεγονότων.
«Η τέχνη του πολέμου» Σουν Τσου
«Ο πόλεμος είναι αναγκαίο κακό και πρέπει να αποφεύγεται. Εφόσον όμως αυτό είναι αδύνατο, καλύτερα να ξέρεις πώς θα τον κερδίσεις».
Το αριστούργημα του Σουν Τσου «Η τέχνη του πολέμου» αποτελεί το αρχαιότερο και πιο γνωστό εγχειρίδιο με θέμα τη στρατιωτική επιστήμη. Γράφτηκε πριν από 2.500 χρόνια και πραγματεύεται τη φύση του πολέμου και τις προϋποθέσεις της νίκης. Το έργο παραμένει επίκαιρο μέχρι σήμερα, με δοκιμασμένες και διαχρονικές συμβουλές για κάθε στρατηγό σε κάθε πεδίο μάχης.
«Η κίτρινη ταπετσαρία» Σάρλοτ Πέρκινς Γκίλμαν
Στο μικρό αυτό κείμενο, η συγγραφέας Σάρλοτ Πέρκινς Γκίλμαν συμπληκνώνει την απόγνωση και τις μύχιες σκέψεις που ξεπηδάνε από το μυαλό μιας γυναίκας που βρίσκεται περιορισμένη σε ένα δωμάτιο. Ο γιατρός-σύζυγος συμβολίζει την ανδροκρατούμενη κοινωνία και η ηρωίδα προσπαθεί με το στοχασμό να αποκτήσει το πολυτιμότερο αγαθό κάθε ανθρώπου, την ελευθερία της βούλησης.
«Ο Μικρός Πρίγκιπας» Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ
«Ο Μικρός Πρίγκιπας» κέρδισε μια θέση σε όλες τις παιδικές βιβλιοθήκες, χωρίς όμως να απευθύνεται αποκλειστικά σε παιδιά. Το κλασικό αριστούργημα του Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ διαβάζεται από μικρούς και μεγάλους και κυκλοφορεί σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, εικονογραφημένο από τον ίδιο τον συγγραφέα.
Κύριο δίδαγμά του, σύμφωνα με τον Στρατή Τσίρκα, είναι το αίσθημα ευθύνης απέναντι σ’ εκείνους που αγαπούμε ή μας αγαπούν.
Διαβάστε όλα τα θέματα της ενότητας Weekend του newsbeast.gr
