Η οικονομική κρίση, έφερε και σεξουαλική κρίση. Αυτό τουλάχιστον επισημαίνει, μιλώντας στο newsbeast.gr, ο ψυχίατρος-νευρολόγος, Θάνος Ασκητής.
Συνέντευξη στο Γιώργο Λαμπίρη
Παρόλα αυτά όπως επισημαίνει η αλλαγή πολιτικής ηγεσίας στην Ελλάδα, μπορεί να βοηθήσει και τη σεξουαλική μας συμπεριφορά να ανακάμψει. Μία συμπεριφορά, η οποία ήταν έντονα συνδεδεμένη με το πολυακουσμένο και διάσημο πια lifestyle.
«H σεξουαλική επιθυμία ως απόλυτος και αναπόσπαστος κρίκος της συναισθηματικής μας ζωής, θα αρχίσει να εκφράζεται και πάλι», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Δεν παραλείπει μάλιστα να πει ότι οι πολιτικές συμπεριφορές πυγμής, όπως αυτές του υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Βαρουφάκη, στη συνάντηση με τον επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, μπορούν να δώσουν ώθηση στη σεξουαλικότητα των Ελλήνων.
– Κύριε Ασκητή, θα επηρεαστεί η σεξουαλική συμπεριφορά του Έλληνα με την αλλαγή του πολιτικού κλίματος;
«Είναι πολύ νωρίς για να εκτιμήσουμε πώς διαγράφεται το κλίμα μετά την αλλαγή πολιτικής ηγεσίας στην κυβέρνηση. Ωστόσο με βάση τα όσα περιμένουμε να δούμε, η φωτεινή διάσταση που δείχνει να καταγράφεται στην οικονομία μπορεί να… ξυπνήσει την ψυχική διάθεση των ανθρώπων.
Η σεξουαλική επιθυμία ως απόλυτος και αναπόσπαστος κρίκος της συναισθηματικής μας συμπεριφοράς, της διάθεσης και της επιθυμίας, θα αρχίσει να εκφράζεται και πάλι. Μην ξεχνάτε ότι το lifestyle της προηγούμενης περιόδου είχε πάρα πολύ ψηλά το σεξ. Το 1998 σε μία εργασία που είχαμε κάνει στο Κέντρο Σεξουαλικής Υγείας, κάποιοι από τους ερωτηθέντες έθεταν το σεξ ως το πρώτο ενδιαφέρον της ζωής τους. Μιλάμε για την εποχή κατά την οποία η ευμάρεια βρισκόταν στα ύψη και το σεξ είχε πρωταρχικό ρόλο».
– Μήπως όμως είχαμε μάθει να χαλάμε περισσότερα από αυτά που μας αναλογούσαν, γεγονός που επηρέασε εκτός από την ψυχολογία μας και τις σεξουαλικές μας επιδόσεις;
« Βέβαια η αλλαγή της σεξουαλικής διάθεσης θα έρθει αν παραμείνει αυτό το κλίμα που διαμορφώνεται μέχρι στιγμής. Αν αύριο έρθουν «σφαλιάρες» και αλλάξει το κλίμα, τότε θα υπάρξουν και πολύ αρνητικές επιπτώσεις. Η ψυχολογία παρουσιάζει κάποιες σημαντικές παραμέτρους. Η πρώτη έχει να κάνει με τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Η δεύτερη με τις ατομικές προσδοκίες. Αυτό που είπε ο Βαρουφάκης -για την Cayenne-, ήταν μία πικρή αλήθεια της ανατομίας. Πώς οι ταξικές διαφοροποιήσεις έφεραν μεγάλη σύγκρουση. Οι άνθρωποι ήταν δυστυχισμένοι γιατί δημιούργησαν μεγάλες προσδοκίες και απαίτησαν περισσότερα πράγματα από αυτά που μπορούσαν να έχουν. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη παγίδα της εντολής του “ζούμε καλά”.
Όταν κερδίζει κάποιος πέντε και χαλάει δέκα, αυτόματα λέει: “πού είναι τα άλλα πέντε; Δεν τα έχω”.
Ο Έλληνας ζούσε σε ένα παραμύθι που του έδινε χαρά. Το σεξ μέσα σε αυτό το παραμύθι κυριαρχούσε. Ως γιατρός έχω ζήσει όλη αυτή τη διαδρομή του κεφιού και της χαράς. Η οικονομική άνεση δίνει χαρά, εξουσία, κυριαρχία, προσδίδει το συναίσθημα ότι ξεχωρίζεις από τον άλλο.
Τα Porsche Cayenne ήταν προνόμια σεξουαλικής αναγνώρισης για κάποιους. Το πραγματικό “πέος” για έναν άνδρα είναι ένα ωραίο Mercedes ή μία Porsche να το παρκάρει κάπου και να το θαυμάζει. Το lifestyle κυριάρχησε επί 30 χρόνια στην ελληνική κοινωνία. Και ακόμα υπάρχει. Μόνο που σήμερα έχει τσακιστεί από την οικονομική συγκυρία.
Εκτός βέβαια από την σεξουαλικότητα βέβαια, έχει πληγεί και η συντροφικότητα. Υπάρχουν όμως και άλλες πτυχές, τις οποίες βιώνει ένα ζευγάρι. Παρόλα αυτά είναι διαφορετικό το “είμαι ωραίος, αρέσω σε δέκα γυναίκες και περνάω καλά” από τον παράγοντα που λέγεται συντροφικότητα».
– Υπάρχει περίπτωση να προσαρμοστούμε κάποια στιγμή στις υπάρχουσες οικονομικές συνθήκες, χωρίς να επηρεαζόμαστε ψυχολογικά, λέγοντας τουλάχιστον ότι από τη στιγμή που μπορούμε να ζήσουμε και λιγότερα, δεν χάθηκε και ο κόσμος;
«Είναι ένα βασικό ζήτημα το κατά πόσο μπορούμε να προσαρμοστούμε σε νέες συνθήκες, να τις υποστηρίξουμε και να τις εντάξουμε στον τρόπο ζωής μας. Αν κάποιος βλέπει το αυτοκίνητο του άλλου και νοιώθει μίζερα επειδή δεν το έχει, το πρόβλημα συνεχίζει να υπάρχει.
Θα σας φέρω ως παράδειγμα έναν πελάτη μου, ο οποίος δούλευε σε μία εταιρεία, έπαιρνε μισθό 3.000 ευρώ και πήγε και αγόρασε Porsche. Όταν τον ρώτησα: “τι κάνεις εκεί;”, μου απάντησε: “τι σε πειράζει εσένα; Την πήρα με δάνειο. Θα πληρώνω 1.200 ευρώ το μήνα και θα περνάω μια χαρά”.
Σήμερα συνεχίζει να πληρώνει τα 1.200 ευρώ, η αξία του αυτοκινήτου έχει μειωθεί κατά πολύ και συν τοις άλλοις δεν έχει τα χρήματα να τη συντηρήσει, καθότι μειώθηκε ο μισθός του. Ο μισθός του έχει φτάσει στα 2.000 ευρώ και ουσιαστικά ζει με 800 ευρώ. Όλο αυτό αποτέλεσε το μεγάλο παιχνίδι της δυτικής κουλτούρας. Η ευμάρεια, το χρώμα της ζωής, του δήθεν, ήταν από τους παράγοντες που απογείωσαν το σεξ τα προηγούμενα χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι με επισκέπτονται ασθενείς, οι οποίοι δεν μιλούν πια για σεξουαλική ζωή, γιατί δεν έχουν σεξουαλική ζωή. Έχουν πρόβλημα. Και αυτό είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα».
– Σε ποια θέση βρισκόμαστε ως χώρα από πλευράς σεξουαλικών επιδόσεων;
«Αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία. Άλλωστε μην ξεχνάτε ότι έχουμε και τη μεγαλύτερη ύφεση στην Ευρώπη. Προ κρίσης ήμαστε πολύ ψηλά, κάτι που δεν συμβαίνει πια.
Ωστόσο υπάρχουν δυναμικές τάσεις πολιτικής αλλαγής, οι οποίες αναμένεται να επηρεάσουν θετικά και τη σεξουαλική μας συμπεριφορά. Μέχρι σήμερα επενδύσαμε σε μία πολιτική ψευδαισθήσεων και παραμυθιών και τώρα ανακαλύπτουμε ότι μέχρι πρότινος αυτή ήταν η αλήθεια μας.
Οι Βέλγοι για παράδειγμα δεν ξέρουν τι θα πει εξοχικό, ούτε τρία αυτοκίνητα σε κάθε οικογένεια, όπως συνέβαινε στην Ελλάδα. Ένας άνθρωπος που είχε μάθει να ζει με τα πολλά, βλέπει ότι δεν μπορεί να ζήσει πια με αυτά που είχε, και όχι ότι μπορεί να ζήσει και με αυτά που έχει τώρα».
– Πόσο στενή είναι τελικά η σχέση του Έλληνα με το σεξ;
«Ο Έλληνας με το σεξ έχει μεγάλη σχέση, ενώ διαθέτει έντονο ταμπεραμέντο, γι’ αυτό και επηρεάζεται από την υπάρχουσα κατάσταση. Παρουσιάζουμε διπολικότητα ως λαός και είμαστε έντονα κυκλοθυμικοί. Γίναμε όμως από ανοησία δυστυχείς, δεδομένου ότι ζούμε σε μία χώρα με πολύ καλό κλίμα και αρκετά καλές συνθήκες διαβίωσης».
– Γιατί όμως φτάσαμε σε αυτό το σημείο;
«Μην ξεχνάτε ότι ήμαστε από τους καλύτερους καταναλωτές στον κόσμο, αναζητώντας το ευκαιριακό και το γρήγορο. Ο Έλληνας μπήκε σε ένα παιχνίδι αυτοπροβολής. Αυτό για να ξεριζωθεί θα πρέπει να περάσουν τουλάχιστον πέντε χρόνια. Οι άνθρωποι ζουν σε μία συμβατή με την πραγματικότητα εικόνα. Ζήσαμε την υπερφορολόγηση και το σενάριο του ΕΝΦΙΑ. Το ερώτημα βέβαια είναι αν κάποιος δικαιούται να έχει τρία, τέσσερα ή πέντε σπίτια. Και η απάντηση είναι όχι.
Θα σας περιγράψω ένα ευτράπελο που μου συνέβη κάποτε. Συνάντησα έναν μαγαζάτορα στην Αράχωβα. Μόλις με βλέπει μου λέει: “Δεν σας έχω δει να κυκλοφορείτε συχνά εδώ. Δεν έχετε σπίτι στην Αράχωβα;”
‘Όχι”, του απαντάω, “δεν έχω σπίτι στην Αράχωβα”.
“Ε τότε θα έχετε σίγουρα στη Μύκονο’, ήταν η απάντησή του. Όταν του είπα ότι δεν έχω εξοχικό ούτε στη Μύκονο, άρχισε να γελάει από αμηχανία. Με το σκεπτικό ότι δεν γίνεται ένας πετυχημένος γιατρός να μην έχει σπίτι ούτε στην Αράχωβα, ούτε στη Μύκονο. Σαν να ήθελε να μου πει ότι ‘κάτι δεν πάει κάτι καλά μ’ εσένα”.
– Βλέποντας εξώφυλλα όπως αυτό του Economist, με την Αφροδίτη της Μήλου να στρέφει το όπλο προς τη Μέρκελ, υποδηλώνοντας ότι η Ελλάδα πατάει πόδι ή πολιτικές συμπεριφορές πυγμής όπως αυτή του Βαρουφάκη στη συνάντηση με τον Ντάισελμπλουμ, πιστεύετε ότι είναι ικανές να επηρεάσουν θετικά τη σεξουαλική διάθεση των Ελλήνων;
«Και βέβαια. Οτιδήποτε ανεβάζει το αίσθημα της διαφορετικότητας και της αξιοσύνης, ανεξάρτητα από το εάν είναι πρόσκαιρο ή μόνιμο δίνει μία ευκαιρία να αποδείξει κάποιος ότι είναι και σεξουαλικά ανώτερος. Στη συνέχεια βέβαια δεν ξέρω τι θα γίνει. Αυτό που σίγουρα ερμηνεύει κανείς ψυχολογικά είναι ότι πέντε χρόνια τώρα έχουμε μάθει να βρισκόμαστε “υπό” και ξαφνικά δείχνουμε να ανακάμπτουμε. Ο Βαρουφάκης -με το ύφος και το στιλ του- έδειξε ότι ο Έλληνας αξίζει, ο Έλληνας υπάρχει. Ο Έλληνας δεν σηκώνει τσαμπουκάδες. Ωστόσο το κόστος και το σενάριο για τη συνέχεια δεν το γνωρίζω.
Τα πέντε χρόνια της οικονομικής κρίσης πάντως, έχουν επιφέρει πολύ μεγάλη πτώση της σεξουαλικής μας ζωής. Και αναφέρομαι και στα δύο φύλα. Σε μεγαλύτερο όμως βαθμό φαίνεται ότι χτύπησε τον άνδρα».
– Ποιο από τα δύο φύλα πλήττεται περισσότερο από την οικονομική κρίση και γιατί;
«Ο άνδρας έχασε πάνω από το 70% της σεξουαλικής του συμπεριφοράς, όπως αναφέρουν τα στοιχεία του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας.
Νιώθει σεξουαλικά γκρεμισμένος και ακυρωμένος σε συνάρτηση με την ανεργία και τη χαμηλή του αυτοεκτίμηση.
Η γυναίκα αντίστοιχα γίνεται επιθετική και πολλές φορές του χρεώνει πράγματα γιατί οι απαιτήσεις της – ιδίως όταν έχει παιδί – είναι άκαμπτες και θεωρεί τον άνδρα ανίκανο και ανεπαρκή να καλύψει τις ανάγκες της οικογένειας.
Όσο και αν η κοινωνία απελευθερωθεί και η γυναίκα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, δεν θα ανατραπεί αυτό το μοντέλο. Ότι δηλαδή ο άνδρας είναι ο αρχηγός της οικογένειας. Το πνεύμα αυτό εξακολουθεί να γαλουχείται και στα δύο φύλα και ειδικά μέσα στο γάμο. Ο άνδρας ήταν και παραμένει το ισχυρό πρόσωπο της οικονομικής διαχείρισης.
Η γυναίκα από την άλλη πλευρά δεν δέχεται να φέρνει εκείνη 2.000 ευρώ το μήνα και ο άνδρας να μην φέρνει τίποτα. Αυτό κουράζει πολύ τη σχέση και είναι ένα εξαιρετικά επικίνδυνο σημείο για τα ζευγάρια, καθώς εμφανίζεται και εχθρότητα μεταξύ του άνδρα και της γυναίκα, λόγω της οικονομικής δυσπραγίας».
* Ο δρ. Θάνος Ασκητής είναι νευρολόγος-ψυχίατρος, Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Παν/μίου Αθηνών, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγείας, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγείας
Διαβάστε όλα τα θέματα της ενότητας Weekend του newsbeast.gr