Super Mario, Legend of Zelda, Donkey Kong: Πρόκειται για τους τίτλους μερικών από τα πιο γνωστά best sellers video games, φτιαγμένα από τη Nintendo, μία από τις πιο θρυλικές εταιρείες του τομέα.

Aν και τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες η εταιρεία είναι ταυτισμένη με το gaming, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το «ταπεινό» ξεκίνημά της, πριν από 133 χρόνια, όταν ήταν απλώς μία μικρή παρασκευάστρια τραπουλόχαρτων.

Η πληθώρα των παράξενων ενασχολήσεών της, τη δεκαετία του ΄60, καθώς και οι καθοριστικές αποφάσεις προσώπων «κλειδιά» ήταν εκείνες που την απογείωσαν. 

Η Nintendo ιδρύεται στις 23 Σεπτεμβρίου του 1899, ως Yamauchi Nintendo, από τον Fusajiro Yamauchi με έδρα το Kyotoο της Ιαπωνίας. Ειδίκευσή της ήταν η παραγωγή hanafuda, ένα είδος ιαπωνικού τραπουλόχαρτου.

Το 1929 ο Fusajiro αποφασίζει να αποσυρθεί από την ενεργό δράση και, καθώς δεν έχει γιους, ακολουθεί την κοινή ιαπωνική παράδοση χρήζοντας υπεύθυνο της εταιρείας τον γαμπρό του Sekiryo Kaneda ο οποίος συνεχίζει την επέκταση της πλέον μετονομασμένης σε Yamauchi Nintendo & Co στον τομέα παρασκευής τραπουλόχαρτων, μέσω συγχωνεύσεων και ιδρύσεων κέντρων διανομής σε ολόκληρη την Ιαπωνία. 

Η κρίση στην «κορυφή» της εταιρείας

Σε μία μάλλον ειρωνική τροπή των γεγονότων ο Sekiyro έχοντας κι ο ίδιος αποκτήσει μόνο κόρες αφήνει, με τη σειρά του, τα ηνία της εταιρείας στον γαμπρό του Shikanojo Inaba. Ο Shikanojo, όμως, εγκαταλείπει την οικογένειά του, όταν ο γιος του Hiroshi ήταν μόλις πέντε ετών, με αποτέλεσμα να γίνει εκείνος ο νόμιμος διάδοχος. Το 1949 ο παππούς του Hiroshi παθαίνει εγκεφαλικό. Τότε ο Hiroshi αναγκάζεται να αφήσει τις σπουδές του στη νομική και αποδέχεται τη διαδοχή με την προϋπόθεση πως θα είναι το μόνο μέλος της οικογένειας που θα εργάζεται στην εταιρεία. Ο παππούς του, αν και με μεγάλη δυσαρέσκεια, αποδέχεται την πρόταση και απολύει τον μεγαλύτερο ξάδελφο του Hiroshi ενώ λίγο αργότερα πεθαίνει. Λόγω της σχετικά νεαρής του ηλικίας, της ανύπαρκτης διοικητικής εμπειρίας αλλά και της απομάκρυνσης του εξάδελφου του από την εταιρεία, οι περισσότεροι εργαζόμενοι αντιπαθούσαν τον Hiroshi Yamauchi και τον αντιμετώπιζαν με επιφύλαξη. 

Η αρνητική αυτή δημοσιότητα είχε σαν αποτέλεσμα ο νέος Ceo να έρθει γρήγορα αντιμέτωπος με μία γενική απεργία στο εργοστάσιό του. Οι εργαζόμενοι περίμεναν πως ο Hiroshi θα υποχωρούσε κάνοντας δεκτά όλα τους τα αιτήματα. 

Αντ’ αυτού ο νεαρός Hiroshi επιβάλει την επικυριαρχία του, απολύοντας πολλούς από τους παλαιότερους εργαζόμενους που τον αμφισβητούσαν, αλλάζει την έδρα της εταιρείας και τη μεταφέρει σε διαφορετική περιοχή του Kyoto, καθώς και το όνομά της σε Nintendo karuta. Έτσι, ξεκινάει μία νέα περίοδος διοίκησης για την Nintendo, όπου κάθε νέο προϊόν και ιδέα πρέπει να πάρει την προσωπική έγκριση του Hiroshi πριν βγει στην αγορά. 

Στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 ο Hiroshi παρατηρεί κορεσμό στην αγορά τραπουλόχαρτων και αποφασίζει να διευρύνει τις ενασχολήσεις της Nintendo και σε άλλους τομείς. Κατά τη διάρκεια των 60s η Nintendo επενδύει στη Daiya, μία εταιρεία ταξί, σε μία αλυσίδα ερωτικών ξενοδοχείων καθώς και σ’ ένα είδος ρυζιού που μπορεί να ετοιμαστεί πολύ γρήγορα, παρόμοιο με τα γνωστά instant noodles. Όλες αυτές οι προσπάθειες αποτυγχάνουν παταγωδώς και η εταιρεία βρίσκεται στα τέλη της δεκαετίας στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. 

Η «στροφή» της Nintendo στην κατασκευή παιχνιδιών 

Μία ημέρα ο Hiroshi παρατηρεί έναν από τους μηχανικούς του εργοστασίου του, τον Gunpei Yokoi, να παίζει την ώρα του διαλείμματος του με έναν αυτοσχέδιο βραχίονα που μπορούσε να επεκταθεί. Ο Hiroshi βλέποντας μπροστά του το μέλλον της επιχείρησής του, επί τόπου διατάζει τον Gunpei να τελειοποιήσει το μικρό του «πείραμα» και να το μετατρέψει στο παιχνίδι «ultra hand» το οποίο γίνεται αμέσως η απόλυτη  επιτυχία. 

Η στροφή της Nintendo στην κατασκευή παιχνιδιών ήταν ιδιαίτερα ομαλή λόγω του δικτύου διανομής που είχε αναπτύξει από την εποχή που έφτιαχνε τραπουλόχαρτα. Μέσα στα επόμενα χρόνια η εταιρεία παράγει μερικά από τα πιο πρωτότυπα ηλεκτρικά παιχνίδια της εποχής ενώ αρχίζει να ασχολείται και με τη δημιουργία των πρωτοεμφανιζόμενων τότε arcade παιχνιδιών. Το 1981, μετά από μία αρχικά αποτυχημένη προσπάθεια για επέκταση στην τότε αναδυομένη αμερικανική αγορά των arcades, ο Hiroshi αποφασίζει να δώσει μία ευκαιρία στον πρωτοεμφανιζόμενο σχεδιαστή και προγραμματιστή, τον θρυλικό Shigeru Miyamoto, επιτρέποντάς του να κυκλοφορήσει στην αγορά ένα νέο game για arcades ονόματι «Donkey kong», το οποίο ακολουθούν εμβληματικές κυκλοφορίες, όπως το Super Mario Brothers το 1983 και καταστούν τη Nintendo παγκόσμιο φαινόμενο. 

Πολλοί  εκτιμούν ότι η πρωτοπόρος Nintendo άλλαξε τα δεδομένα σε ολόκληρη τη βιομηχανία του gamming, η οποία διένυε δύσκολη περίοδο, με τη δημιουργία της πρώτης προσιτής κονσόλας για το σπίτι, της Nintendo Entertanment System (NES), το 1983. 

«Οι Ιάπωνες επιχειρηματίες είναι τίγρεις»

Ο καινοτόμος και, αν μη τι άλλο, τολμηρός Hiroshi Yamauchi αποχωρεί δισεκατομμυριούχος από τη θέση του CEO το 2002 και πεθαίνει 11 χρόνια αργότερα, το 2013, αφήνοντας πίσω του μία επιχείρηση – κολοσσό, της οποίας τα προϊόντα μπήκαν στις ζωές μας είτε μέσω των arcades, είτε ως δώρο από μεγαλύτερους σε μικρότερους, δημιουργώντας αξέχαστες εμπειρίες για ολόκληρες γενιές. 

«Αν δεν ήμουν εγώ, η Nintendo θα εξακολουθούσε να ασχολείται με τη δημιουργία καρτών. Κάρτες υψηλής ποιότητας, θυμηθείτε, ανώτερες από τους δυτικούς, όπως κάθε ιαπωνικό προϊόν είναι ανώτερο από το αντίστοιχο της Δύσης. Ίσως λόγω της ιαπωνικής επιχειρηματικής νοοτροπίας» ανέφερε ο Hiroshi Yamauchi, σε συνέντευξή του στο περιοδικό The Wired, το 2005, σε ηλικία 77 χρονών. Και όταν κλήθηκε να ορίσει την ιαπωνική επιχειρηματική νοοτροπία, απάντησε γελώντας: «Οι Ιάπωνες επιχειρηματίες είναι τίγρεις, ενώ οι Δυτικοί  είναι σαν τη Γιόγκι Αρκούδα, λιπαρή και εφησυχασμένη. Είναι ευτυχείς να κλέβουν καλάθια πικνίκ…»