Όσο ο καπιταλισμός και η τεχνολογία αυξάνουν την δυναμική τους, κάθε τι που σχετίζεται με την ικανοποίηση και την απόλαυση πάντα θα εμπορευματοποιείται και κατά συνέπεια θα είναι πιο προσιτό για κατανάλωση. Και σε αυτό δεν αποτελεί εξαίρεση ούτε η ερωτική εμπειρία, η οποία υποβαθμίστηκε σε προϊόν.

Μάλιστα την τελευταία δεκαετία είναι απόλυτα εφικτό να αγοράσεις αυτήν την εμπειρία δίχως να χρειαστεί να βγεις από το σπίτι σου. Και όχι μόνο είναι εφικτό να το κάνεις, αλλά έχεις στη διάθεσή σου πολλές επιλογές προκειμένου να διαμορφώσεις την ερωτική εμπειρία απόλυτα στα δικά σου γούστα.

Τι σημαίνει όμως «ερωτική εμπειρία χωρίς να βγεις από το δωμάτιό σου»; Εδώ θα βρούμε τα cam sessions (επί πληρωμή υπηρεσίες μπροστά από μια κάμερα αγορασμένες online, γνωστό στους χρήστες ως camming), τις πριβέ διαδικτυακές αγορές, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την πορνογραφία των streaming πλατφορμών. Όλα τους αποτελούν σημεία αναφοράς στην ιστορία της σύγχρονης επιθυμίας, αλλά και του νέου χαρακτήρα που αποκτά η σεξουαλική εργασία.

Η Gen Z και το σεξ

Μετά την άνοδο της attention economy (η οικονομική θεωρία που θεωρεί προϊόν την ανθρώπινη εκδήλωση αγάπης, αναγνώρισης, υπακοής, αρωγής προς την οποιαδήποτε πληροφορία), η ευχαρίστηση, η απόλαυση, τόσο ως έννοια όσο και ως αίσθηση, βίωμα θέτει ως προτεραιότητα την προσμονή παρά την ικανοποίηση.

Είναι κοινός τόπος να αναφερθούμε σε όλες αυτές τις συζητήσεις σχετικά με την Gen Z (οι γεννημένοι γύρω στα μέσα των 90s), σύμφωνα με τις οποίες η γενιά αυτή αδιαφορεί για το σεξ. Τα μέλη της δεν έχουν την ίδια εμμονή και ενθουσιασμό με την ιδέα του σεξ όπως οι προηγούμενες γενιές. Είναι κυρίως εθισμένοι στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις τους που έχουν μετατραπεί σε «παιχνίδι».

Σύμφωνα με τις έρευνες, η Gen Z είναι περισσότερο καταθλιπτική από τους μιλένιαλς και ενδιαφέρεται για τις πολιτικές ταυτότητας. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα μέλη της Gen Z είναι σχετικά αδιάφορα απέναντι στη διαφήμιση. Οι στατιστικές δείχνουν ότι δεν τους αρέσουν τα ναρκωτικά, η οδήγηση και η τέχνη. Πραγματικά, τι μπορεί να συνέβη και χάθηκαν οι μεθυσμένοι έφηβοι οδηγοί με την ανεξέλεγκτη λίμπιντο και την επιθυμία να γίνουν καλλιτέχνες; Αλλά αν αυτό, για πολλούς μοιάζει με ένα μάλλον απλό ερώτημα, τότε ας θέσουμε ένα πιο πολύπλοκο: Μπορεί η εποχή να ορίσει τον τρόπο με τον οποίο βιώνουμε την απόλαυση/ηδονή ή η σχέση μας με την απόλαυση είναι εκείνη που ορίζει την εποχή;

Τα πρότυπα για το γυναικείο σώμα έχουν αλλάξει άπειρες φορές μέσα σε λίγες δεκαετίες. Αυτό που θεωρούσαμε σέξι και hot πριν δέκα χρόνια είναι σήμερα ξεπερασμένο. Δεκαπέντε χρόνια πριν το στήθος της Βικτόρια Μπέκαμ και τα πόδια της Πάρις Χίλτον ήταν η επιτομή της σεξουαλικότητας, πλέον θεωρούνται σχεδόν κωμικές καρικατούρες και αποσεξουαλικοποιημένες (δηλαδή χωρίς ερωτικό περιεχόμενο) σε σύγκριση με την εξωπραγματική σιλουέτα της Κιμ Καρντάσιαν. Είναι πραγματικά λυπηρό να σκέφτεσαι πόσες γυναίκες σχετίζουν τη σεξουαλική απόλαυση με την εξωτερική εμφάνιση.

Από την άλλη, αν αναγάγεις την ηδονή σε διανοουμενίστικη θεωρία ελλοχεύει ο κίνδυνος να καταστρέψεις την εμπειρία. Είναι επιθυμητό να νιώσεις σεξουαλική ικανοποίηση αλλά για κάποιους μπορεί να είναι μαρτύριο όλο αυτό. Μήπως όσα περισσότερα γνωρίζουμε για την ηδονή μας, τόσο περισσότερο καταδικασμένοι είμαστε να τη βιώνουμε λιγότερο;

Μια νέα προσέγγιση στην ερωτική ηδονή

Τα νέα παιδιά μάλλον δεν είναι αδιάφορα, όπως λέγαμε παραπάνω, προς το σεξ. Το αντιλαμβάνονται όμως υπό ένα άλλο πρίσμα. Για παράδειγμα, η προσωπική ταυτότητα/brand μετριέται με χρήματα πλέον και αυτό καθιστά πιο δυσδιάκριτα από ποτέ τα όρια ανάμεσα στην πορνεία και την αυτοπροώθηση (self-promotion).

Ένα τέτοιο νέο πρίσμα είναι η σεξουαλική εργασία. Τι περιλαμβάνει το 2021 ο όρος αυτός; Περιλαμβάνει και την έννοια της «συναισθηματικής εργασίας». Οι δύο έννοιες είναι αχώριστες. Πιο εκλαϊκευμένα, σήμερα ο καθένας είναι περφόρμερ, καλλιτέχνης, συνοδός πολυτελείας και κοινωνικός λειτουργός. Υπάρχει, μάλιστα, ένα κίνημα ανάμεσα στις συνοδούς πολυτελείας προκειμένου να χρησιμοποιούν πλέον αυτόν τον όρο επειδή έχει ποινικοποιηθεί και μπορεί να οδηγήσει σε διαγραφή λογαριασμών σε social media. Έτσι, οδηγηθήκαμε στην κανονικοποίηση των όρων companion (σύντροφος) και provider (προμηθευτής/πάροχος).

Όχι στρίπερ, διασκεδαστής

Στα strip clubs χρησιμοποιείται και ο όρος «διασκεδαστής», ο οποίος έχει μικρή σχέση με το περιεχόμενο των υπηρεσιών που παρέχονται. Χωρίς αμφιβολία, επειδή η πορνεία διώκεται ποινικά, οι πελάτες ασκούν απόλυτη εξουσία πάνω στα υποκείμενα που προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες. Αν ο πελάτης θέλει υπηρεσίες αγοραίου έρωτα, τότε όλοι καταλήγουν εργάτες του σεξ.

Από την άλλη πλευρά όμως δεν γίνεται να μην εντοπίσεις μια αντίθετη δυναμική, η οποία οφείλεται σε δύο χαρακτηριστικά που ορίζουν σήμερα  το σεξ και την απόλαυση. Αφενός, είναι εξαιρετικά λεπτή ανάμεσα στο να δουλεύεις παρέχοντας ηδονή και το να βιώνεις την ηδονή, και αφετέρου ερμηνεύουμε το σεξ και τον ρομαντισμό με καπιταλιστικά κριτήρια με αποτέλεσμα όλοι να καταλήγουμε να υποκρινόμαστε ότι είμαστε κάτι άλλο.

Binge watching και voyarism: Μια άλλη επαφή με το ερωτικό περιεχόμενο

Γι’ αυτό τον λόγο, το κλειδί για καλύτερο σεξ είναι η βαθύτερη κατανόηση του εαυτού μας. Πώς όμως το πετυχαίνουμε αυτό, ειδικά σε μια εποχή όπου η πορνογραφία δίνει το δικό της τόνο για τον τρόπο με τον οποίο γίνεται κατανοητή η σεξουαλικότητα; Κάποιες γυναίκες, για παράδειγμα, μεγαλώνουν και πιστεύουν ότι η αποστολή τους είναι να ικανοποιούν μέσω του σώματός του άντρες. Στο τέλος, αδυνατούν να κατανοήσουν και να βιώσουν την ηδονή οι ίδιες.

Αντίστοιχα, τα media εργαλειοποιούν τον φετιχισμό στο σεξ και επηρεάζουν τις μορφές επιθυμίας. Εφόσον ζούμε σε μια συναρπαστική εποχή κατά την οποία τα παραδοσιακά media αλλάζουν, είναι επόμενο να μεταβάλλονται και οι συνήθεις ερωτικές επιθυμίες. Θα ήταν αδιανόητο πριν μερικά χρόνια να μιλούσαμε για binge watching.

Κι όμως σήμερα όχι μόνο είναι η καθημερινότητά μας, αλλά επηρεάζει τον τρόπο με το οποίο καταναλώνεται το ερωτικό περιεχόμενο. Εξίσου δυνατά έχει μπει στις ερωτικές συνήθειες και το voyeurism (το μπανιστήρι). Οι νέοι έρχονται σε επαφή μέσω μιας οθόνης, έχουν ποσοτικοποιήσει την επιβεβαίωση, αντιδρούν με φατσάκια και πληρώνουν με υποσχέσεις έκθεσης γυμνού.  Ξέχνα το «πέσιμο» σε μπαρ, πλέον οι νέοι ανακαλύπτουν σεξουαλικούς φίλους και συντρόφους μέσα από τους αλγόριθμους.

Ίσως η απόλαυση έρθει τελικά αν επιτρέψεις στον εαυτό σου να σκεφτεί ότι την αξίζεις. Η αξία είναι μια λέξη κλειδί. Όλοι μας, έστω και παροδικά, προσπαθούμε να ξεχάσουμε πόσο απελπισμένοι είμαστε. Το αποτέλεσμα της ηδονής δεν είναι τόσο ομιχλώδες: είναι τα υγρά απομεινάρια μιας ικανοποιητικής εμπειρίας που δεν μπορεί να επικοινωνήσει διαφορετικά την επιθυμία που τα προκάλεσε∙ ελπίζοντας σε μελλοντική επανάληψη.