Η «σκοτεινή» πλευρά του πρίγκιπα της Σαουδικής Αραβίας

Με τον πλέον δυσάρεστο τρόπο είναι αυτές τις μέρες στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος ο πρίγκιπας της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Ο πρίγκιπας βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα των αγαπημένων του διεθνών media για το «λάθος» λόγο. Για τη δολοφονία και τον τεμαχισμό του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι που συνταράσσει όλο τον κόσμο. Ο πρίγκιπας, ο οποίος είναι ευρύτερα γνωστός με τα αρχικά του MbS, έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά από δημοσιεύματα και από αναπάντητα ερωτήματα που κάνουν κακό στο προφίλ που εδώ και χρόνια προσπαθεί να χτίσει. Την περασμένη εβδομάδα η εικόνα του και συνολικά το όραμά του, ξεθώριασε μπροστά στην πραγματικότητα των πρακτικών ενός αυταρχικού καθεστώτος, ενώ πληροφορίες του CNN λένε ότι ο απεσταλμένους του Ντόναλντ Τραμπ, Μάικ Πομπέο προειδοποίησε τον πατέρα του πρίγκιπα ότι τα πράγματα είναι δύσκολα για το γιο του… Σήμερα λοιπόν ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν φιγουράρει στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων του κόσμου ως πρωταγωνιστής σε ένα παιχνίδι με μυστικές υπηρεσίες, πράκτορες και μία άγρια δολοφονία μέσα στο προξενείο στην Κωνσταντινούπολη, ενώ είναι αντιμέτωπος με μια σειρά από αρνητικές ειδήσεις για το πρόσωπο του. Το δε όραμά του για το «Νταβός της Ερήμου» δέχεται ισχυρά πλήγματα και καταρρέει. Όλα αυτά βέβαια κάνουν κακό στον πρίγκιπα σε επίπεδο εικόνας και επικοινωνίας, ωστόσο οι ΗΠΑ και ο Ντόναλντ Τραμπ δεν δείχνουν διατεθειμένοι να προχωρήσουν παραπέρα χαλώντας τις καλές οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών και την πώληση όπλων στη Σαουδική Αραβία. Όπως γράφει το Reuters μόνo η συμφωνία για τα όπλα που πουλάνε οι ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία είναι 110 δισ. δολάρια.

Η υπόθεση Κασόγκι έχει τραυματίσει επικοινωνιακά τον πρίγκιπα της Σαουδικής Αραβίας. Ο δημοσιογράφος πήγε στο προξενείο στην Κωνσταντινούπολη για μια τυπική υπόθεση στις 2 Οκτωβρίου και από τότε εξαφανίστηκε. Οι Τούρκοι λένε ότι ανακάλυψαν στο προξενείο επιφάνειες που έχουν βαφτεί πρόσφατα. μιλούν για ηχητικά ντοκουμέντα, διεθνή media κάνουν λόγο για δολοφονία και τεμαχισμό. Την ώρα μάλιστα που ο υπουργός των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο προσγειωνόταν στο Ριάντ, ο πρόξενος του βασιλείου στην Κωνσταντινούπολη Μοχάμεντ Αλ Οτάϊμπι, αναχωρούσε εσπευσμένα για την Σαουδική Αραβία, ώστε να παράσχει διευκρινήσεις και να λάβει οδηγίες. Η φυγή του έγινε μια ημέρα πριν ερευνηθεί η προξενική κατοικία και δύο τουλάχιστον αυτοκίνητα στα οποία φέρεται ότι επέβαιναν, οι δεκαπέντε άνδρες που εκτέλεσαν την επιχείρηση που όπως όλα δείχνουν κατέληξε στη δολοφονία του δημοσιογράφου. Μέσα σε αυτή την απίστευτη υπόθεση οι Σαουδάραβες εκτοξεύουν απειλές για αύξηση της τιμής του πετρελαίου και συμμαχίες με Ρωσία και Κίνα σε περίπτωση αντιποίνων από την Δύση και έτσι η εσπευσμένη έλευση του Μάικ Πομπέο στο Ριάντ κρίθηκε επιβεβλημένη από τον Ντόναλντ Τραμπ.

Για τον πρίγκιπα Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, που κυβερνάει ουσιαστικά την χώρα, τα πράγματα όμως είναι δύσκολα. Διεθνή Media φωτογραφίζουν ότι αυτός κρύβεται πίσω ή τουλάχιστον γνώριζε την άγρια δολοφονία του δημοσιογράφου της Washington Post. Η Σαουδική Αραβία είναι μια χώρα που πρωτοστατεί στις δημόσιες εκτελέσεις εδώ και δεκαετίες και κυβερνάται από την δυναστεία των Σαούντ. Τις διαδικασίες διακυβέρνησης συνοδεύει βεβαίως το απαραίτητο παρασκήνιο και οι ίντριγκες που έχουν δυναστείες. Μόλις πριν λίγα χρόνια ο βασιλιάς Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας έκανε την έκπληξη. Προώθησε τον 31χρονο γιο του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ως διάδοχο του θρόνου. Τσυτόχρονα πήρε την απόφαση για απομάκρυνση του έως τότε διαδόχου, του 57χρονου Μοχάμεντ μπιν Νάγεφ. Η δε απόφαση έγινε μέσω της αιφνίδιας εμφάνισης του 31χρονου, ο οποίος κινούσε τα νήματα από την αφάνεια μέχρι να αναλάβει ο πατέρας του τον θρόνο. Από τότε βέβαια ο πρίγκιπας Σαλμάν έχει συγκεντρώσει τεράστια εξουσία, τόσο ως υπουργός Άμυνας όσο και επιτηρώντας την εθνική πετρελαϊκή εταιρεία, καθώς και την αναδόμηση της οικονομίας της χώρας. Ταυτόχρονα έχτισε ένα προφίλ που άρεσε στα Μέσα Ενημέρωσης της Δύσης. Τα υπόλοιπα μέλη της βασιλικής οικογένειας από τότε βρίσκονται πλέον στο περιθώριο, εκφράζοντας τον εκνευρισμό τους, ενώ από τις πρώτες στιγμές οι New York Times έκαναν λόγο για ανησυχία στην υπόλοιπη διεθνή καθώς επιτείνει τον απρόβλεπτο χαρακτήρα της Σαουδικής Αραβίας. Ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν διατηρεί σκληροπυρηνική στάση απέναντι στο Κατάρ, το Ιράν και την Υεμένη, ενώ δίνει τον τόνο στον πόλεμο που μαίνεται στην Υεμένη, υπό το άγρυπνο μάτι της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΠΑ. Περιέγραψε την Τουρκία ως τμήμα ενός «τριγώνου του κακού» που περιλαμβάνει επίσης το Ιράν και σκληροπυρηνικές ισλαμιστικές οργανώσεις. Την κατηγόρησε ότι προσπαθεί να επαναφέρει το Ισλαμικό Χαλιφάτο, που καταργήθηκε πριν από σχεδόν έναν αιώνα, όταν κατέρρευσε η Οθωμανική αυτοκρατορία. Μεταξύ άλλων αποκάλεσε τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν Αλί Χαμενεϊ «νέο Χίτλερ» και περιέγραψε το Κατάρ ως «μικρότερο από έναν δρόμο του Καΐρου». Ο ίδιος έχει και πολλούς εσωτερικούς εχθρούς. Υπάρχουν και μέλη της δικής του οικογένειας που θα ήθελαν το τέλος του ή τουλάχιστον την απομόνωσή του στην «χρυσή φυλακή», το ξενοδοχείο Ritz-Carlton του Ριάντ, όπου ο ίδιος πρόσφατα «φυλάκισε» πολλούς από τους εχθρούς του καθώς και ξαδέλφους του. Περισσότεροι από 17 πρίγκιπες και κορυφαίοι αξιωματούχοι συνελήφθησαν, μεταξύ των οποίων και ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας πρίγκιπας Αλουαλιντ μπιν Ταλάλ, ο οποίος κατέχει το 95% της εταιρείας που έχει σημαντικό μερίδιο σε παγκόσμιους κολοσσούς όπως οι Citigroup, Twitter, Apple και News Corp. Στη λίστα των συλληφθέντων ήταν και κάποιοι από τους πιο πλούσιους ανθρώπους του αραβικού κόσμου. Ο MbS κάνει πλούσια ζωή η οποία δεν κρύβεται. Μόνο το γιοτ που έχει κοστίζει μισό δισ. δολάρια και ο ίδιος έχει πει σε συνέντευξή του: «Η προσωπική μου ζωή είναι κάτι που θα ήθελα να κρατήσω για τον εαυτό μου και δεν προσπαθώ να προσελκύω την προσοχή. Όσον αφορά τις ιδιωτικές μου δαπάνες, είμαι ένας πλούσιος άνθρωπος, δεν είμαι φτωχός. Δεν είμαι ο Γκάντι ή ο Μαντέλα». Ο πρίγκιπας που αγαπάει την καλή ζωή και τα media περίμενε το περιβόητο «Νταβός της Ερήμου». Το συνέδριο που μαζεύει την αφρόκρεμα ξένων ηγετών, επενδυτών, τραπεζιτών και οικονομικών παραγόντων. Πέρσι έγινε στο εμβληματικό ξενοδοχείο Ritz Carlton, (το ξενοδοχείο που φυλακίστηκαν οι συγγενείς του πρίγκιπα) και ήταν ένα από τα «καμάρια» του πρίγκιπα. Εκεί ο νεαρός διάδοχος του θρόνου με το μανδύα του μεταρρυθμιστή και υποσχέσεις για οικονομικό και κοινωνικό εκσυχρονισμό παρουσίασε τα σχέδια για την φουτουριστική πόλη Neom- ένα project 500 δισ. δολαρίων- αλλά και το φιλόδοξο όραμά του για απεξάρτηση του βασιλείου από το πετρέλαιο έως το 2030. Το συνέδριο πλέον πάει για ναυάγιο. Το μποϊκοτάζ ενός συνεδρίου δεν σημαίνει βέβαια ότι οι κολοσσοί της Wall Street και οι κυβερνήσεις θα σταματήσουν να κάνουν business με τη Σαουδική Αραβία, μία πανίσχυρη δύναμη στην αγορά πετρελαίου και ρυθμιστής εξελίξεων στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο κάτι από τη λάμψη ήδη χάθηκε… Τουλάχιστον για φέτος τραπεζίτες, επικεφαλής τεχνολογικών κολοσσών, εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών και δημοσιογράφοι αποφάσισαν να μποϊκοτάρουν το επενδυτικό συνέδριο της Σαουδικής Αραβίας. Η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, προστέθηκε στη λίστα των ηχηρών απουσιών μαζί με επικεφαλής των JPMorgan, Blackrock και Blackstone, όπως επίσης κορυφαίων στελεχών τριών ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών κολοσσών, των HSBC, Credit Suisse και Standard Chartered. Με ανακοινώσεις τους ενημέρωσαν επίσης ότι δεν θα συμμετάσχουν στο συνέδριο εκπρόσωποι των Ford, MasterCard και Google. Την απόφασή τους να μην παραστούν στο συνέδριο γνωστοποίησαν μεγάλα μέσα ενημέρωσης, μεταξύ των οποίων οι New Yorkt Times, CNN, Financial Times, CNBC. Σε κάθε περίπτωση η Σαουδική Αραβία μπορεί να μην είναι πια η μεγαλύτερη παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο, αλλά παραμένει κορυφαία εξαγωγική δύναμη του μαύρου χρυσού και η ισχυρότερη φωνή στον ΟΠΕΚ. Σε κάθε περίπτωση η αντίδραση των ΗΠΑ και του Ντόναλντ Τραμπ είναι εξαιρετικά χλιαρή στην υπόθεση. Ο Τραμπ θέλει να μείνουν χαμηλά οι τιμές του πετρελαίου και παίρνει στα σοβαρά τις απειλές από τη Σαουδική Αραβία, έχει κάνει ο ίδιος πολλές προσωπικές δουλειές μέσω των εταιρειών του, ενώ μόνο για όπλα τα λεφτά ανέρχονται σε 110 δισ. δολάρια.