Μια στιγμή τρέλας, φιλοσοφία ζωής, μια ανάμνηση που μένει χαραγμένη πάνω σου για πάντα… Ολοένα και περισσότερο άνθρωποι έχουν ένα ή περισσότερα τατουάζ και για τον κάθε ένα μπορεί να σημαίνει κάτι διαφορετικό, κάτι προσωπικό. Πολλά έχουν γραφτεί για τα τατουάζ, για το τι μπορεί να αντιπροσωπεύουν αλλά και τους ενδεχόμενους κινδύνους που χρήζουν προσοχής. Ακόμη και στους χώρους εργασίας πλέον είναι κάτι το διαδεδομένο. Υπάρχει ένα επάγγελμα, όμως, που το τατουάζ μπορεί να συνιστά μεγάλο κίνδυνο, εκείνο του κατάσκοπου.
Το συγκεκριμένο επάγγελμα συχνά επιτάσσει συναναστροφές και επαφές με τον σκοτεινό κόσμο του εγκλήματος και λίγα πράγματα είναι τόσο επικίνδυνα όσο το να πιαστείς την ώρα που κατασκοπεύεις και συγκεντρώνεις ευαίσθητες πληροφορίες. Η κοινή λογική θα έλεγε ότι για τους κατάσκοπους, το μελάνι θα έπρεπε να είναι απαγορευτικό αφού θα λειτουργούσε ως ένα μέσο για την εύκολη αναγνώρισή τους.
Άλλωστε, τα τατουάζ έχουν χρησιμοποιηθεί εδώ και καιρό για τον καθορισμό μιας ταυτότητας, από την επιβεβαίωση τυχόν σχέσεων με μια συγκεκριμένη συμμορία μέχρι την παροχή πληροφοριών για έρευνες σε περίπτωση ενός εγκλήματος.
Η ταυτοποίηση εγκληματιών έχει στηριχθεί αρκετές φορές σε χαρακτηριστικά σημάδια, είτε πρόκειται για απλούς διαρρήκτες είτε αφορά διάσημους εγκληματίες, όπως ο κατά συρροή δολοφόνος του Σικάγο, Ρίτσαρντ Σπεκ. Όταν ο Σπεκ έφτασε στο νοσοκομείο του Cook County έπειτα από μια απόπειρα αυτοκτονίας, στις 17 Ιουλίου του 1966, αναγνωρίστηκε από έναν γιατρό που είχε δει το τατουάζ του «Born to Raise Hell» δημοσιευμένο σε μια εφημερίδα.
Υπάρχουν ακόμη και περιπτώσεις που εγκληματίες έχουν ταυτοποιηθεί από την απουσία τατουάζ. Σε μια διάσημη νομική υπόθεση του 19ου αιώνα, ο Αυστραλός Άρθουρ Όρτον εμφανίστηκε ως το θύμα ενός ναυαγίου με το όνομα Ρότζερ Τίκμπορν, ο οποίος ήταν κληρονόμος μιας μεγάλης οικογενειακής περιουσίας. Η αποκάλυψη ότι επρόκειτο για έναν απατεώνα ήρθε, εν μέρει, λόγω της απουσίας συγκεκριμένων τατουάζ που είχε ο Τίκμπορν.
Όταν όμως πρόκειται για κατάσκοπο, η ύπαρξη ενός τατουάζ αναγνωρίσιμου μπορεί να φέρει διαφορετικούς μπελάδες. Μια ιστορία που αφηγείται τις συνέπειες του να είσαι κατάσκοπος με τατουάζ έρχεται από τον 17ο αιώνα από τον Σκωτσέζο Ουίλιαμ Λίθγκοου. Στα απομνημονεύματά του, ο Λίθγκοου λέει την ιστορία της αιχμαλωσίας του στη Μάλαγα της Ισπανίας, το 1620, όπου ο κυβερνήτης «ουρλιάζοντας και βρίζοντας ότι είμαι ένας κακοποιός, ένας κατάσκοπος, ένας προδότης», τον κατηγόρησε ότι αποκάλυψε πληροφορίες που συγκέντρωσε στην Ισπανία σε ένα βρετανικό πλοίο που επισκεπτόταν την περιοχή.
Ο Λίθγκοου φυλακίστηκε και βασανίστηκε από τους Ισπανούς, που προσπάθησαν να τον κάνουν να ομολογήσει. Ο βασανισμός του οφειλόταν εν μέρει σε ένα τατουάζ που είχε αφαιρέσει από το δέρμα του. Επρόκειτο για ένα βασιλικό στέμμα προς τιμήν του βασιλιά Ιάκωβου Α΄ της Αγγλίας, το οποίο είχε αποκτήσει στη διάρκεια του ταξιδιού του στα ιερά εδάφη. Με μια μέθοδο με τεντωμένα κορδόνια που είχε αναπτύξει ο ίδιος, είχε αφαιρέσει ένα κομμάτι δέρματος από το χέρι του για να αφαιρέσει το σημάδι. Εξαιτίας αυτού, το χέρι του θα πάθαινε ζημιά για το υπόλοιπο της ζωής του.
Όσον αφορά το τατουάζ σήμερα στον κόσμο της κατασκοπείας, εκπρόσωποι διάφορων κυβερνητικών υπηρεσιών παραμένουν συνειδητά ασαφείς για τη θέση τους, προκειμένου να μη θέσουν σε κίνδυνο κάποια έρευνα ή κάποιον πράκτορά τους, αναφέρει το History. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα τατουάζ απαγορεύονται απαραίτητα για τους κατάσκοπους. Σύμφωνα με την εκπρόσωπο του CIA, Νικόλ ντε Χέι, «παρά τα όσα μπορεί να έχετε ακούσει, η CIA διαθέτει εργαζόμενους με τατουάζ, δεδομένου ότι το προσωπικό μας διαθέτει τόση ποικιλία όσο και το έθνος που προστατεύουμε».
Ένας εκπρόσωπος του FBI, που έκανε τις δηλώσεις υπό τον όρο της ανωνυμίας, αποκάλυψε ότι «τα τατουάζ δεν απαγορεύονται σε μυστικές υποθέσεις του FBI». Αναγνώρισε, πάντως, ότι τέτοια σημάδια μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο για τη μυστική επιχείρηση και τον εργαζόμενο ειδικότερα.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, εκπρόσωπος της Μεγάλης Βρετανίας εξήγησε ότι δεν μπορούν να σχολιάσουν επιχειρησιακά ζητήματα της MI5 για λόγους εθνικής ασφάλειας. Άφησε, ωστόσο, μια πιθανότητα τα τατουάζ να επιτρέπονται σε ορισμένες καταστάσεις, ενώ για άλλες δεν θα ήταν κατάλληλα.
Σε μερικές περιπτώσεις, τα τατουάζ μπορεί να έχουν λειτουργήσει ακόμη και θετικά στη δημιουργία μιας ταυτότητας ως κατάσκοπος. Ο Τζέι Ντόμπινς, πρώην πράκτορας για το Γραφείο Αλκοόλ, Καπνού, Πυροβόλων Όπλων και Εκρηκτικών (ATF) διαπίστωσε ότι τα τατουάζ του στην πραγματικότητα τον βοήθησαν στη δουλειά του ως κατάσκοπος. Ο Ντόμπινς διέθετε ήδη τατουάζ όταν επιλέχθηκε από την υπηρεσία να ηγηθεί μιας μυστικής επιχείρησης διάρκειας δύο ετών μέσα στη συμμορία Hells Angels το 2002.
Παρόλο που τα τατουάζ δεν αποτελούσαν προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή στην ομάδα «Operation Black Biscuit», ο Ντόμπινς σημειώνει πως τον βοήθησαν να ενταχθεί. «Η μυστική προσωπικότητά μου δεν θα άλλαζε χωρίς τα τατουάζ, αλλά η ιστορία μου, σε συνδυασμό με την εμφάνισή μου, με έκανε πιστευτό», έχει δηλώσει ο ίδιος. Ο Ντόμπινς συνέχισε να αποκτά τατουάζ ακόμη και κατά τη διάρκεια της επιχείρησης. Οι Hells Angels έκαναν τατουάζ με αγγέλους και φλόγες στα χέρια του.
Βέβαια, πήρε ορισμένα μέτρα για να αποφύγει τις υποψίες. Ένα από τα παλιά του τατουάζ είχε την ημερομηνία «28 Φεβρουαρίου 1993» για να τιμήσει πράκτορες που είχαν σκοτωθεί την ημέρα εκείνη. Την ημερομηνία αυτή την κάλυψε, «διότι οι ύποπτοί μου ήταν έξυπνοι και παρατηρητικοί και δεν ήθελα να δημιουργήσω ερωτήματα για τον εαυτό μου στα οποία δεν μπορούσα να απαντήσω πειστικά».
Τα τατουάζ και τα κρυφά μηνύματα
Πέρα από τον ενδεχόμενο ρόλο τους στην ενσωμάτωση σε μια ομάδα, τα τατουάζ έχουν χρησιμοποιηθεί και για να σταλούν κρυπτογραφημένα μηνύματα. Είναι μια πρακτική που έχουμε δει ορισμένες φορές και στη μικρή και μεγάλη οθόνη. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια πρακτική αρκετά πιο παλιά. Μια από τις παλιότερες χρήσης του να κρύβεις μηνύματα μέσα σε άλλα μηνύματα καταγράφεται από τον Ηρόδοτο το 440 π.Χ.
Στις Ιστορίες, ο Ηρόδοτος γράφει ότι ο Ιστιαίος, τύραννος της Μιλήτου, ήταν δυσαρεστημένος με την εκβιαστική παραμονή του στα Σούσα και ήλπιζε ότι αν ξεσπούσε εξέγερση θα τον έστελναν πίσω στην πόλη του. Επιθυμώντας να ειδοποιήσει τον ανιψιό και γαμπρό του Αρισταγόρα -υπό την εξουσία του οποίου τελούσε εκείνη την εποχή η Μίλητος- ότι θα έπρεπε να εξεγερθεί αλλά φοβούμενος ότι ο αγγελιοφόρος του θα μπορούσε να αποκαλύψει το μυστικό, ξύρισε και έκανε σημάδια στο κεφάλι του πιο έμπιστου σκλάβου του. Μόλις τα μαλλιά μάκρυναν, έστειλε τον άνδρα εκείνο στη Μίλητο με τη μόνη εντολή να ξυρίσει το κεφάλι του και να το δείξει στον Αρισταγόρα. Με την υποστήριξη του Ιστιαίου και τη σύμφωνη γνώμη των άλλων τυράννων της Ιωνίας, ο Αρισταγόρας εξεγέρθηκε.
Επίσημη επιβεβαίωση για τους ρόλους που έχουν παίξει τα τατουάζ στις σύγχρονες επιχειρήσεις κατασκοπείας είναι δύσκολη να βρεθεί. Πάντως, η πιθανή χρησιμότητά της δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Τον 21ο αιώνα, οι καινοτομίες στην αφαίρεση των τατουάζ και ειδικές τεχνικές φωτισμού μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά. Πλέον δεν υπάρχει ο παλιός φόβος ότι ένα τατουάζ θα προδώσει τον κατάσκοπο σε μια μυστική επιχείρηση, καθώς μπορεί να αλλάξει το σχέδιο ή να το σβήσει εντελώς. Και ποιος ξέρει ποιες νέες έξυπνες χρήσεις μπορεί ήδη να εφαρμόζονται και οι πληροφορίες να παραμένουν σε απόρρητους φακέλους που θα διαβάζουν οι ιστορικοί του μέλλοντος…
