Η σταρ του βωβού κινηματογράφου που εφηύρε το φλας του αυτοκινήτου

Η άνθιση του βωβού κινηματογράφου στα τέλη του 19ου αιώνα γέννησε ένα μεγάλο αστέρι, τη Florence Lawrence, μία από τις πιο αναγνωρισμένες ηθοποιούς της Αμερικής. Γεννημένη στο Οντάριο του Καναδά το 1890 ήρθε σε επαφή με την τέχνη από τα πρώτα βήματά της. Η μητέρα της, Σάρλοτ Μπρίτζγουντ, ήταν ηθοποιός και συνήθιζε να την παίρνει μαζί στις περιοδείες. Μάλιστα το «μικρόβιο» της ηθοποιίας η Florence φαίνεται ότι το κόλλησε στο ντεμπούτο της, που έγινε στην τρυφερή ηλικία των τριών ετών, δίνοντάς της τον τίτλο «το παιδί θαύμα». Η επαγγελματική είσοδός της στη βιομηχανία του κινηματογράφου έγινε το 1906 όταν προσλήφθηκε από το στούντιο του Thomas Edison. Την επόμενη χρονιά η Lawrence εμφανίστηκε σε περισσότερες από 40 ταινίες και έκανε το μεγάλο άλμα όταν αποφάσισε να συνεργαστεί με το στούντιο Biograph το 1908. Το κοινό την λάτρεψε, αν και δεν γνώριζε το όνομά της. Η απόκρυψη των ονομάτων των πρωταγωνιστών στις ταινίες του βωβού κινηματογράφου ήταν μια πάγια τακτική των ιδιοκτητών των κινηματογραφικών στούντιο, σε μια προσπάθεια να βάλουν «χαλινάρι» στις απαιτήσεις των ηθοποιών για καλύτερες πληρωμές. Το «κορίτσι της Biograph» αποκτούσε φανατικούς θαυμαστές, έτοιμους να την αποθεώσουν σε κάθε ρόλο, από την Κλεοπάτρα έως την Ιουλιέτα. Όσο και να ζητούσαν οι θαυμαστές να μάθουν το όνομά της το καρτέλ που είχε δημιουργήσει η εταιρεία Edison στο χώρο του κινηματογράφου δεν άφηνε τη δημοσιοποίηση του ονόματος της Lawrence. Το ίδιο ίσχυε και για τους σκηνοθέτες, τους παραγωγούς και τους σεναριογράφους. Οι έπαινοι για τις ερμηνείες της έδιναν και έπαιρναν. «Δεν ξέρουμε το όνομα της κυρίας, αλλά ξέρει να διαχειρίζεται τα συναισθήματα της στις ταινίες» είχε γράψει, μεταξύ άλλων, ένας κριτικός ταινιών. Μετά από 100 ταινίες η Lawrence είδε την πόρτα της εξόδου από τον ιδιοκτήτη της Biograph όταν έμαθε ότι η ηθοποιός προσέγγιζε άλλες εταιρίες για να συνεργαστεί μαζί τους. Η σταρ δεν έμεινε για πολύ καιρό άνεργη μιας και τη λάμψη, αλλά και το γκελ που είχε στον κόσμο, το διέκρινε αμέσως ο επιχειρηματίας και ιδιοκτήτης του νέου στούντιο Independent Moving Pictures (IMP) Carl Laemmle, που ήθελε να γίνει ο βασιλιάς της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Μάλιστα την πλήρωνε με το ανήκουστο για την εποχή μισθό των 1.000 δολαρίων την εβδομάδα και την προωθούσε με περίτεχνα διαφημιστικά τεχνάσματα και δημοσιεύματα. Έτσι λοιπόν για να ενημερώσει τον κόσμο ότι η Lawrence ανήκε πλέον στην εταιρεία του «φύτεψε» σε μια εφημερίδα ένα πρωτοσέλιδο για το θάνατο του «κοριτσιού της Biograph» σε τροχαίο δυστύχημα, για να κάνει ντόρο. Λίγες μέρες μετά ο Laemmle έφτιαξε μία διαφήμιση που φανέρωνε το ψέμα, δηλώνοντας ότι όχι μόνο η σταρ του βωβού κινηματογράφου δεν είχε χάσει τη ζωή της, αλλά ήταν και η νέα πρωταγωνίστρια της ταινίας που προωθούσε. Τώρα οι λάτρεις του σινεμά ήξεραν το όνομα του αγαπημένου τους ειδώλου. Και αυτή η «τρέλα» του κοινού έβαλε την ιδέα στον Laemmle να την προμοτάρει ακόμα περισσότερο, φέρνοντας την κοντά στους θαυμαστές της στο St. Louis. Ο σιδηροδρομικός σταθμός της πόλης γέμισε με χιλιάδες κόσμο, που περίμενε το τρένο που έφερνε κοντά το είδωλό τους. Ο συνωστισμός ήταν τόσο μεγάλος που όταν η Lawrence αποβιβάστηκε από το τρένο και βρέθηκε ανάμεσα στο πλήθος λιποθύμησε. «Δεν είχα ιδέα ότι τόσοι άνθρωποι ενδιαφέρονταν για μένα. Είναι παράξενο που όλος αυτός ο κόσμος συγκεντρώθηκε στο σταθμό για να καλωσορίσει μια γυναίκα που δεν είχε δει ξανά, παρά μόνο στην οθόνη» είπε σοκαρισμένη η ηθοποιός στην εφημερίδα «St. Louis Times».

Η ανακάλυψη του φλας στα αυτοκίνητο

Το αστέρι της Lawrence και οι μεγάλες κινηματογραφικές επιτυχίες της την είχαν κάνει πλούσια. Έτσι επένδυσε ένα μέρος της περιουσίας της στη μεγάλη της αγάπη, τα αυτοκίνητα. Σε μια εποχή που οι τέσσερις τροχοί ήταν είδος πολυτελείας, εκείνη είχε αποκτήσει τα δικά της. Λάτρευε την οδήγηση, αλλά δεν αρκούνταν απλώς στην ταχύτητα, ήθελε να βελτιώνει την κατασκευή των οχημάτων. «Για μένα», έλεγε, «το αυτοκίνητο είναι σχεδόν σαν άνθρωπος, κάτι που αντιδρά στην ευγένεια, την κατανόηση και τη φροντίδα όπως αντιδρούν και οι άνθρωποι. Η μέση γυναίκα κάνει τις επισκευές μόνη της, θέλει να γνωρίζει κάθε εξάρτημα». Και κάπως έτσι το 1914 εφηύρε μια πρώιμη εκδοχή του σημερινού φλας. Ο αυτόματος βραχίονας σήμανσης ήταν τοποθετημένος στο πίσω φτερό. Ο οδηγός πατούσε ένα κουμπί και ο βραχίονας σηκωνόταν, υποδεικνύοντας στον οδηγό που ακολουθούσε σε πια κατεύθυνση θα έστριβε το όχημα. «Εφηύρα τον αυτόματο βραχίονα σήμανσης που μπορεί να υψωθεί ή να πέσει με ηλεκτρικά κουμπιά» είχε πει στο περιοδικό «Green Book». Είχε εφεύρει επίσης έναν ενδείκτη στάσης, ο οποίος σήκωνε ένα σήμα με την ένδειξη stop όταν πατούσε φρένο, δηλ. τα πρώιμα φώτα των φρένων. Όμως ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε να κατοχυρώσει την πατέντα, με αποτέλεσμα η ανακάλυψή της να χαθεί στα χρονικά της ιστορίας των αυτοκινήτων. Η μητέρα της Lawrence Σάρλοτ Μπρίτζγουντ είχε εφεύρει επίσης κάτι αξιοσημείωτο για τα αυτοκίνητα: ένα είδος ηλεκτρικού υαλοκαθαριστήρα, για τον οποίο είχε πάρει ευρεσιτεχνία το 1917. Η Lawrence δεν ήταν η μοναδική που έφτιαξε το φλας. Το 1909 ο βρετανός Percy Douglas-Hamilton είχε φτιάξει ένα σετ χεριών, που είχαν τοποθετηθεί στην κάθε πλευρά του αυτοκινήτου και φωτίζονταν ανάλογα με τη στροφή που έπαιρνε το αμάξι.

Το άδοξο τέλος της Florence Lawrence

H πτωτική πορεία της επαγγελματικής καριέρας της Lawrence ξεκίνησε  όταν υπέστη σοβαρά τραύματα κατά τη διάρκεια της ταινίας «Pawns of Destiny» το 1915. Για μήνες έμεινε καθηλωμένη στο κρεβάτι με ισχυρούς πόνους που της έκαναν την καθημερινότητα ένα μαρτύριο. Ο γάμος της διαλύθηκε. Το αστέρι του βωβού κινηματογράφου άρχισε να συνειδητοποιεί πόσο γρήγορα μπορεί να χαθεί η λάμψη και η δόξα να εξαφανιστεί. Το 1921 προσπάθησε να επανέλθει στο προσκήνιο, αλλά οι ιδιοκτήτες των στούντιο που προσέγγισε είχαν ξεχάσει το όνομά της. Οι ψυχολογικές επιπτώσεις ήταν τόσο βαθιές, όσο και το σημάδι που της είχε αφήσει το ατύχημα. «Ήταν μια θλιμμένη φιγούρα. Μια γυναίκα που ήξερε τι σημαίνει να χάνεις μια ήδη χαμένη μάχη» είχε πει η δημοσιογράφος του περιοδικού Photoplay Adela Rogers, που τη γνώρισε στο λόμπι ενός ξενοδοχείου. Ο δεύτερος σύζυγός της την εγκατέλειψε για μια άλλη γυναίκα. «Μου έλεγε ότι δεν ήμουν τόσο όμορφη όπως παλιά» είχε πει το 1931 η Lawrence σε έναν δικαστή. Παντρεύτηκε και τρίτη φορά, για πέντε μόλις μήνες, καθώς ο αλκοολικός άντρας της τη χτυπούσε. Ο τελευταίος της ρόλος ήταν στη ρομαντική κομεντί «One Rainy Afternoon» το 1936. Τότε αρρώστησε από μια σπάνια ασθένεια των οστών, τη  μυελοΐνωση και έγινε καταθλιπτική. Τρεις μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 1938 αυτοκτόνησε με ένα θανατηφόρο κοκτέιλ από σιρόπι βήχα και εντομοκτόνο. «Κουράστηκα. Ελπίζω αυτό να έχει αποτέλεσμα» έγραφε στο σημείωμά της. Η Lawrence κηδεύτηκε σε ένα νεκροταφείο του Χόλιγουντ, χωρίς ωστόσο τα στοιχεία της να αναγράφονται στο μνήμα. Μέχρι το 1991 που ένας βρετανός ηθοποιός έφτιαξε μία μαρμάρινη στήλη στην οποία αναγραφόταν «Florence Lawrence, Το κορίτσι της Biograph, η πρώτη σταρ του σινεμά, 1890-1938». Δείτε όλα τα θέματα του Weekend