Πόσο μακριά θα έφταναν οι ΗΠΑ για να υπερασπιστούν το Ισραήλ;

Στην πρώτη του αντίδραση αναφορικά με την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κατέστησε σαφές με ποια πλευρά τάσσεται: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες στηρίζουν το Ισραήλ», είπε και πρόσθεσε: «Σε όποιον σκέφτεται να εκμεταλλευτεί την κατάσταση, έχω μια λέξη: Μην το κάνετε». Η προειδοποίηση στόχευε ξεκάθαρα στο Ιράν και τους συμμάχους του.

Τα αμερικανικά στρατεύματα στο Ιράκ και τη Συρία δέχθηκαν πολλές επιθέσεις τις τελευταίες ημέρες, λέει το Πεντάγωνο, και ένα αμερικανικό αντιτορπιλικό στην Ερυθρά Θάλασσα αναχαίτισε πυραύλους που εκτοξεύθηκαν από την Υεμένη, οι οποίοι «δυνητικά» είχαν στόχο το Ισραήλ. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη μια ομάδα κρούσης αερομεταφορέων στην Ανατολική Μεσόγειο, και σύντομα θα προστεθεί μία ακόμη περιοχή. Κάθε αεροπλανοφόρο έχει πάνω από 70 αεροσκάφη. Ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει επίσης θέσει χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες σε ετοιμότητα για να μετακινηθούν στην περιοχή εφόσον χρειαστεί.

Στρατιωτική βοήθεια

Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος στρατιωτικός υποστηρικτής του Ισραήλ, παρέχοντας αμυντική βοήθεια περίπου 3,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Τα ισραηλινά αεροσκάφη που βομβαρδίζουν τη Γάζα είναι αμερικανικής κατασκευής, όπως και τα περισσότερα από τα κατευθυνόμενα με ακρίβεια πυρομαχικά που χρησιμοποιούνται τώρα. Μερικοί από τους πυραύλους αναχαίτισης για το σύστημα αεράμυνας Iron Dome του Ισραήλ παράγονται επίσης στις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ έστελναν εκ νέου προμήθειες αυτών των όπλων ακόμη και πριν το ζητήσει το Ισραήλ. Την Παρασκευή, μάλιστα, ο πρόεδρος Μπάιντεν ζήτησε από το Κογκρέσο να εγκρίνει χρηματοδότηση 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον σύμμαχό του στη Μέση Ανατολή ως μέρος ενός πακέτου στρατιωτικής βοήθειας 105 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Την επομένη, το Πεντάγωνο ανακοίνωσε ότι θα στείλει δύο από τα πιο ισχυρά συστήματα πυραυλικής άμυνας στη Μέση Ανατολή – ένα Terminal High Altitude Area Defense (THAAD) και επιπλέον πυραύλους Patriot.

«Θα ήταν όμως πραγματικά διατεθειμένος ένας πρόεδρος των ΗΠΑ να εμπλακεί σε έναν ακόμη πόλεμο, ειδικά σε έτος εκλογών;» θέτει το ερώτημα το BBC. Οι πρόσφατες στρατιωτικές περιπέτειες των ΗΠΑ στην περιοχή έχουν αποδειχθεί δαπανηρές – πολιτικά, οικονομικά αλλά και όσον αφορά τις ζωές των Αμερικανών, τονίζει το βρετανικό μέσο.

Απροθυμία

Ο Μάικλ Όρεν, πρώην πρεσβευτής του Ισραήλ των ΗΠΑ στις ΗΠΑ, πιστεύει ότι ο Πρόεδρος Μπάιντεν έχει ήδη κάνει ένα πρώτο βήμα μεταφέροντας αμερικανικά αεροπλανοφόρα στην περιοχή. «Δεν βγάζεις αυτό το πιστόλι εκτός αν είσαι διατεθειμένος να το χρησιμοποιήσεις», λέει. Αλλά ο Σεθ Τζόουνς, διευθυντής Διεθνούς Ασφάλειας στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών στην Ουάσιγκτον, λέει ότι οι ΗΠΑ θα ήταν πολύ απρόθυμες να εμπλακούν άμεσα στρατιωτικά σε έναν πόλεμο στη Γάζα.

Η παρουσία των ομάδων κρούσης των αερομεταφορέων, λέει, θα μπορούσε να είναι χρήσιμη «χωρίς να ανοίξουν πυρ», κυρίως λόγω της ικανότητάς τους να συγκεντρώνουν πληροφορίες και να παρέχουν αεράμυνα. Οποιαδήποτε εμπλοκή θα ήταν «μια έσχατη λύση», λέει.

Βασικός αντίπαλος η Χεζμπολάχ

Κυρίως, είναι η απειλή από τον βορρά του Ισραήλ, και συγκεκριμένα από την μαχητική ομάδα Χεζμπολάχ, που τώρα προκαλεί ανησυχία τόσο στο Ισραήλ όσο και στις ΗΠΑ. Η υποστηριζόμενη από το Ιράν ομάδα είναι πολύ μεγαλύτερη απειλή από τη Χαμάς στη Γάζα. Διαθέτει ένα οπλοστάσιο περίπου 150.000 ρουκετών που είναι πιο ισχυροί και ακριβείς από αυτούς που χρησιμοποιεί η Χαμάς. Και έχει ήδη ανταλλάξει πυρά με το Ισραήλ, τον ορκισμένο εχθρό του.

Ο κ. Όρεν φοβάται ότι η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να παρέμβει όταν το Ισραήλ θα είναι «ήδη βαθιά μέσα στη Γάζα και ήδη εξαντλημένο». Εάν συμβεί αυτό, τότε υπάρχει πιθανότητα οι ΗΠΑ να δεσμεύσουν τη σημαντική αεροπορική τους ισχύ για να χτυπήσουν στόχους εντός του Λιβάνου, αν και δεν βλέπει μια κατάσταση στην οποία η Αμερική θα δέσμευε τις δυνάμεις της στο έδαφος.

Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν και ο υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν υποστήριξαν και οι δύο ότι οι ΗΠΑ θα απαντήσουν εάν η κατάσταση κλιμακωθεί και στοχοποιηθεί οποιοδήποτε αμερικανικό προσωπικό ή στρατός. Οι ΗΠΑ έχουν το δικαίωμα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, είπε ο κ. Όστιν την Κυριακή, και δεν θα διστάσουν να «λάβουν τα κατάλληλα μέτρα». Ο κ. Τζόουνς αναγνωρίζει τον κίνδυνο διεύρυνσης της σύγκρουσης, αλλά πιστεύει ότι η αποτροπή των ΗΠΑ «αυξάνει το κόστος των κινδύνων για το Ιράν και τους πληρεξουσίους του».

Λέει ότι εάν η Χεζμπολάχ στο Λίβανο εμπλακεί σε μια μεγάλη επιθετική επιχείρηση από το βόρειο τμήμα του Ισραήλ, «πιθανότατα θα αντιμετώπιζαν μια αρκετά σοβαρή αντίδραση» και σημειώνει ότι οι αμερικανικές δυνάμεις στην περιοχή έχουν δεχθεί περιορισμένες επιθέσεις από ομάδες που συνδέονται με το Ιράν στο παρελθόν. Ούτε, όμως, το Ισραήλ ζητά άμεση στρατιωτική υποστήριξη στον πόλεμο του με τη Χαμάς. Ο Ντάνι Όρμπαχ, καθηγητής στρατιωτικής ιστορίας στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, επισημαίνει ότι το στρατιωτικό δόγμα του Ισραήλ δηλώνει ότι θα πρέπει να είναι σε θέση να προστατεύεται μόνο του.

Βοήθεια υπό όρους

Η επίσκεψη του Προέδρου Μπάιντεν στο Ισραήλ αυτή την εβδομάδα έδειξε ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ είναι υπό όρους. Θέλει το Ισραήλ να επιτρέψει την ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα και δεν θέλει να δει το Ισραήλ να κατέχει τη λωρίδα της Γάζας επ’ αόριστον. Όπως δήλωσε στο 60 Minutes του CBS, κάτι τέτοιο θα ήταν «μεγάλο λάθος». Η υποστήριξη των ΗΠΑ μπορεί επίσης να είναι χρονικά περιορισμένη. Ο Γιάακοβ Κάτζ, στρατιωτικός αναλυτής και αρθρογράφος στην Jerusalem Post, πιστεύει ότι η υποστήριξη της Αμερικής προς το Ισραήλ θα πιεστεί μόλις ξεκινήσει η στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα και αυξηθούν οι απώλειες αμάχων. Πιστεύει ότι η υποστήριξη θα μπορούσε να «μαλακώσει» εντός εβδομάδων. «Δεν βλέπω το Ισραήλ να έχει περισσότερα περιθώρια από την Αμερική για μια χερσαία επίθεση που διαρκεί πολύ περισσότερο», λέει. Οι ΗΠΑ ελπίζουν ξεκάθαρα ότι η στρατιωτική τους υποστήριξη προς το Ισραήλ και η δική τους ενισχυμένη στρατιωτική παρουσία στην περιοχή θα είναι αρκετή για να αποτρέψει τη διεύρυνση της σύγκρουσης.

Υπάρχουν λίγα παραδείγματα άμεσης επέμβασης των ΗΠΑ για λογαριασμό του Ισραήλ. Οι ΗΠΑ που στέλνουν πυραύλους Patriot για να υπερασπιστούν το Ισραήλ από τις ιρακινές επιθέσεις με πυραύλους Scud, πριν από τη δική τους εισβολή στον πόλεμο του Κόλπου το 1991, είναι μια σπάνια εξαίρεση. Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ έχουν χρησιμοποιήσει συχνότερα το στρατιωτικό τους πλεονέκτημα έναντι του Ισραήλ ως «χαλινάρι».