Σήμερα στις εκκλησίες της χώρας ψάλλεται το τροπάριο της Κασσιανής, ένα από τα ωραιότερα τροπάρια της εκκλησιαστικής υμνογραφίας. Το «Η ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή» είναι αφιερωμένο στην Κασσιανή, μία βυζαντινή ηγουμένη, ποιήτρια, συνθέτρια, και υμνογράφο στην οποία και αποδίδεται το κατανυκτικό τροπάριο.
Το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης, λοιπόν, ψάλλεται ο όρθρος της Μεγάλης Τετάρτης που αφιερώνεται στην αμαρτωλή γυναίκα, η οποία μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με μύρο, και συγχωρέθηκε για τα αμαρτήματά της.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιλέγουν απόψε το βράδυ τις ενορίες της περιοχής τους για να παρακολουθήσουν από κοντά την λειτουργία. Ωστόσο, αν βρεθείτε στο κέντρο της Αθήνας, αξίζει πραγματικά να επισκεφτείτε μία από τις παρακάτω τρεις εκκλησίες για να ακούσετε το τροπάριο της Κασσιανής σε μία μυσταγωγική ατμόσφαιρα.
Άγιος Νικόλαος – Πλάκα
Κοντά στα Αναφιώτικα, μεταξύ των οδών Πρυτανείου και Επιμάρχου θα συναντήσετε τον Άγιο Νικόλαο της Πλάκας, ο οποίος φημίζεται για τη λειτουργία της Μεγάλης Τρίτης, γι’ αυτό και πολλοί πιστοί σπεύδουν για να ακούσουν το τροπάριο της Κασσιανής. Να σημειώσουμε επίσης πως η καμπάνα που εκτίθεται στον πρόναο της εκκλησίας, είναι η πρώτη που χτύπησε το 1833 μετά από την απελευθέρωση της χώρας από τον τουρκικό ζυγό.
Καπνικαρέα – Ερμού
Από τις πλέον ιστορικές εκκλησίες της πόλης, καθώς χρονολογείται στον 11ο αιώνα. Η Καπνικαρέα ή Εκκλησία της Παναγίας Καπνικαρέας είναι ένας μικρός, βυζαντινός ναός στην Ερμού. Η πρώτη εκκλησία είχε χτιστεί πάνω στα θεμέλια αρχαίου ελληνικού ναού, αφιερωμένου σε γυναικεία θεότητα, πιθανότατα την Αθηνά ή την Δήμητρα. Στο ναό βρίσκονται ενσωματωμένα οικοδομικά στοιχεία όπως κίονες και εντοιχισμένα γλυπτά και επιγραφές. Από τα πλέον αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά του ναού είναι η εικόνα της Πλατυτέρας, στο Ιερό του Ναού, φιλοτεχνημένη από τον Φώτη Κόντογλου, αλλά και το σύστημα ακουστικής της, το οποίο είναι αντίστοιχο της Αγίας Σοφίας, στην Κωνσταντινούπολη. Και στην ιστορική αυτή βυζαντική εκκλησία, μπορείτε να παρακολουθήσετε σε κατανυκτικό κλίμα το τροπάριο της επίσης βυζαντινής Κασσιανής.
Αγία Μαρίνα – Αστεροσκοπείο
Άλλη μία εκκλησία που συνδυάζει κατάνυξη και ιστορία είναι η Αγία Μαρίνα, στον Λόφο των Νυμφών. Η «Κυρά του Θησείου» στέκει αγέρωχη κάτω από το Αστεροσκοπείο, από το 1927. Στον νέο ναό ενσωματώθηκε παλιά μικρή εκκλησία της Αγίας Μαρίνας (σπηλαιώδης ναός), η οποία ήταν χτισμένη μέσα στο βράχο της νοτιοανατολικής γωνίας της σημερινής εκκλησίας και χρονολογείται από τις αρχές του 13ου αιώνα. Οι παλαιότερες απεικονίσεις έχουν διασωθεί στον νότιο τοίχο και μέχρι το μέσο της αψίδας του ιερού, όπου εικονίζεται η Πλατυτέρα Βρεφοκρατούσα, ένθρονη, πλαισιωμένη από αγγέλους και ιεράρχες. Και ο παλαιός και ο νέος ναός έχουν χαρακτηριστεί ιστορικά διατηρητέα μνημεία.
