Σε μάστιγα εξελίσσονται για την ελληνική κοινωνία οι ηλεκτρονικές απάτες, με τις Αρχές να έχουν καταγράψει μόνο τους πρώτους 8 μήνες του έτους 4.018 περιστατικά. Αξίζει να σημειώσουμε ότι παρά τις προσπάθειες της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, εξιχνιάστηκαν μόλις 648 απ’ αυτές δείγμα της δυσκολίας που αντιμετωπίζουν οι Αρχές (σ.σ. όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον κόσμο) να φτάσουν στην άκρη του νήματος.

Για να έχει κανείς μία τάξη των μεγεθών στο μυαλό του, αρκεί να αναφέρουμε ότι σε ολόκληρο το 2021 καταγράφηκαν 3.704 ηλεκτρονικές απάτες σε βάρος πολιτών και επιχειρήσεων. Μία διαφορά δηλαδή 314 περιπτώσεων, που σημαίνει ότι απομένουν να ενσωματωθούν στα στατιστικά ακόμη τέσσερις μήνες και δεν αποκλείεται η αύξηση σε σχέση με την περσινή χρονιά να είναι της τάξεως του 45-50%. Ένα ακόμη ενδιαφέρον στατιστικό στοιχείο είναι ότι για πρώτη φορά το 2022 οι ηλεκτρονικές απάτες είναι περισσότερες από τις… κλασικές περιπτώσεις (σ.σ. χωρίς δηλαδή να εμπλέκονται e-mail, κωδικοί πρόσβασης κ.ά.), καθώς στο οχτάμηνο έχουν καταγραφεί 3.300 περιπτώσεις σύμφωνα με τα στατιστικά της ΕΛ.ΑΣ.

Για την αύξηση, πάντως, που καταγράφεται υπάρχει εξήγηση από τις Αρχές και είναι αρκετά απλή. «Οι περίοδοι των lockdown άλλαξαν τις καταναλωτικές συνήθειες και έφεραν νέα δεδομένα στην καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές και η χρήση του διαδικτύου γενικότερα διευρύνθηκαν κατά πολύ, κάτι που δεν πέρασε ούτε απαρατήρητο ούτε ανεκμετάλλευτο από τους επιτήδειους», εξηγούν αρμόδιες πηγές. Με απλά λόγια όσα περισσότερο εμπλέκονται σε ηλεκτρονική τραπεζική, αγορές, e-mail κ.ά. πολίτες που δεν έχουν την απαραίτητη εκπαίδευση – εμπειρία, τόσο περισσότερο αυξάνονται και οι πιθανότητες εξαπάτησης.

Όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., στην κορυφή της πυραμίδας των ηλεκτρονικών εξαπατήσεων βρίσκονται οι προσκλήσεις για «επενδύσεις», οι διαδικτυακές αγορές από ιστοσελίδες του εξωτερικού, αλλά και το «phishing» μέσω αποστολής μαζικών μηνυμάτων διαδικτυακής αλληλογραφίας. Το σημαντικό, όταν ο πολίτης αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά ή ότι έπεσε θύμα απάτης, είναι να ενημερώνει άμεσα τις Αρχές και συγκεκριμένα τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, μία υπηρεσία με εξειδικευμένο προσωπικό, σύγχρονο εξοπλισμό και αρκετές επιτυχίες.

«Ψαρεύοντας» στο διαδίκτυο

Ίσως η πιο διαδεδομένη μέθοδος απάτης, σύμφωνα και με τις καταγγελίες που φτάνουν καθημερινά στην ΕΛ.ΑΣ., είναι το «phishing» (σ.σ. ελληνιστί «ψάρεμα»), όπου οι δράστες επικοινωνούν με τα επίδοξα θύματα τους μέσω email ή SMS. Σκοπός τους να πείσουν ότι πρόκειται για ηλεκτρονικό μήνυμα από την τράπεζα που συνεργάζονται και η οποία τους υποτίθεται ότι τους ζητάει να κατευθυνθούν ψηφιακά σε ιστοσελίδα –που προσομοιάζει με web banking αλλά είναι απατηλή-.

Εκεί τους ζητούν να καταχωρήσουν τους κωδικούς πρόσβασης τους και τα στοιχεία πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών, κωδικούς μιας χρήσης για την επιβεβαίωση συναλλαγών κ.ά. με το πρόσχημα ότι δήθεν υπάρχει πρόβλημα με τον τραπεζικό τους λογαριασμού. Όποιος κάνει το λάθος να συμπληρώσει αυτές τις φόρμες, τότε σε ελάχιστα λεπτά θα δει τις καταθέσεις του να κάνουν… φτερά

Τις περιόδους του lockdown, όταν το ηλεκτρονικό εμπόριο γνώρισε άνθηση, παρατηρήθηκε ακόμη και το φαινόμενο ν φτάνουν σε πολίτες email –δήθεν από εταιρείες ταχυμεταφοράς– με σκοπό την πραγματοποίηση πληρωμής για παραλαβή δέματος.

Με κακόβουλο λογισμικό

Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις, που στόχος είναι η εγκατάσταση κακόβολου λογισμικού τύπου malware στον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή το κινητό τηλέφωνο του θύματος. Εάν ο χάκερ τα καταφέρει αποκτά πρόσβαση στο σύνολο των αρχείων του χρήστη, εκβιάζοντας τον στη συνέχεια πως είτε θα διαρρεύσει προσωπικές φωτογραφίες ή βίντεο που μπορεί να υπάρχουν. Αρκετά συχνά η απαίτηση για την καταβολή των λύτρων είναι αυτά να γίνονται είτε σε δολάρια είτε σε κάποιο κρυπτονόμισμα. «Έλα φίλε, μπες σε αυτό το λινκ (σ.σ. η παγιδευμένη σελίδα που οδηγεί σε malware). Έχουν ανεβάσει φωτογραφίες σου σε πορνογραφικό σάιτ. Μπες να τις κατεβάσεις. Δεν είναι ιός», είναι το μήνυμα που κυκλοφορεί εσχάτως σε διαδικτυακές εφαρμογές, με αποστολέα πραγματικό άτομο που του έχουν χακάρει τον λογαριασμό.

Τα… ευτράπελα με τις κληρονομιές

Και επειδή κάποιες περιπτώσεις είναι… εξόφθαλμες και σπαρταριστές, θα παραθέσουμε ενδεικτικά κάποιες περιπτώσεις της επονομαζόμενης «νιγηριανής απάτης», όπου με το πρόσχημα της χορήγησης δανείων με ευνοϊκούς όρους ή της μεταφοράς μεγάλου χρηματικού ποσού κάποιο υποτιθέμενο στέλεχος αφρικανικής τράπεζας ή ακόμη και του ΔΝΤ στέλνει… προσωπικό email στο επίδοξο θύμα. Δυστυχώς, αν και –κατά το κοινώς λεγόμενο- κάνει μπαμ ότι πρόκειται για απάτη, κάποιοι πολίτες έχουν πέσει θύματα και αντί να βγάζουν χρήματα είδαν τους λογαριασμούς τους να αδειάζουν…

Παράδειγμα «νιγηριανής απάτης»

Αυτή η ειδοποίηση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου έρχεται απευθείας σε εσάς από την ομάδα της Επιτροπής Καταπολέμησης της Απάτης του Γραφείου της Αφρικανικής Ένωσης (AU) της Δημοκρατίας του Τόγκο σε συνεργασία με τον σταθμό υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) Lomé-Togo, βαθμός P-4 Αριθμός μετα- AF/RP/RDBCPN/SHS/0001.σχετικά με τις εκτεταμένες συλλήψεις (συλλήψεις) απατεώνων του Διαδικτύου. Λόγω του υψηλού ποσοστού παραπόνων που λαμβάνουμε από τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) σε επίπεδο Απατεώνων / Απατεώνων Αφρικανικής Εθνικότητας. Όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών Διαδικτύου είχαν σημειώσει την αύξηση της κυκλοφορίας e-mail από την Αφρική προς άλλες ηπείρους.

Στην έφοδο αυτή έχουν συλληφθεί μέχρι στιγμής τριακόσιοι έξι (306) απατεώνες και η έφοδος συνεχίζεται. Ανακτήσαμε το συνολικό ποσό των 857 εκατομμυρίων δολαρίων, τόσο σε μετρητά όσο και σε περιουσιακά στοιχεία που επιβεβαιώθηκε ότι προέρχονται από τα θύματά του. Βρήκαμε εκατοντάδες χιλιάδες διευθύνσεις email των θυμάτων στα βιβλία διευθύνσεών τους. Αυτό είναι όταν επικοινωνούμε μαζί σας.

Προσπαθήσαμε να επικοινωνήσουμε μαζί σας πολλές φορές χωρίς επιτυχία, γι’ αυτό σας στέλνουμε αυτήν την υπενθύμιση για τελευταία φορά, μετά την οποία η Επιτροπή Αποζημιώσεων των Ηνωμένων Εθνών δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να ακυρώσει την αποζημίωση των 750.000,00 $ και να την επισημάνει. ως αζήτητα, γι’ αυτό απαντήστε αμέσως σε αυτήν την επιστολή για να διευκρινίσετε τη θέση σας σχετικά με αυτό το θέμα πριν να είναι πολύ αργά, ενεργήστε γρήγορα και ακολουθήστε τις οδηγίες για το καλό σας. Περισσότερες λεπτομέρειες θα σας δοθούν όταν επικοινωνήσετε με την United Bank of Africa Lomé, Τόγκο

«Και σήμερα σας ενημερώνουμε ότι το χρήμα σας έχει πιστωθεί σε κάρτα VISA από την UBA Bank και είναι επίσης έτοιμο για παράδοση.

Επικοινωνήστε τώρα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Banco UBA

Όνομα…………….. κ. Uzoka Kennedy

Διεύθυνση Email……. (…)

Τα στοιχεία του δόθηκαν από ένα από τα Συνδικάτα που συνελήφθη ως ένα από τα θύματά τους των επιχειρήσεων. Σας προειδοποιούμε να μην κοινοποιήσετε ή να αντιγράψετε αυτό το μήνυμα μαζί τους για κανένα λόγο, καθώς ο πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ παρακολουθεί ήδη άλλους εγκληματίες.

Στείλτε τα παρακάτω στοιχεία για την παράδοση της διαπιστευμένης κάρτας VISA ATM στη διεύθυνσή σας.

σε=====================

Η διεύθυνσή σας =====================

Διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου =========================

Ο αριθμός τηλεφώνου σας ======================

Η ηλικία σου ============================

Το φύλο σας ==========================

Η δουλειά σου ============================

B/W; Σας παρακαλώ, λοιπόν, να επικοινωνήσετε άμεσα μαζί μου σήμερα, ώστε να ξεκινήσουμε άμεσα όλες τις απαραίτητες διαδικασίες και πρωτόκολλα για την αποδέσμευση του ταμείου αποζημίωσης σας.

Χαιρετίσματα,

Ομάδα της Επιτροπής Καταπολέμησης της Απάτης του Γραφείου της Αφρικανικής Ένωσης (AU) Antenne de la République du Togo

Απάτες μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή (386Α’ το Π.Κ.)

ΕΤΟΣ 2022 (8μηνο) 2021 2020 2019
Τετελεσμένες 4.018 3.704 1.199 632
Εξιχνιάσεις 648 236 133 90