Με ευρεία συναινετική διάθεση ξεκίνησε στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής, η επεξεργασία του νομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών, για τη διευκόλυνση των Ελλήνων του εξωτερικού να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα από τον τόπο της κατοικίας τους.
Η κυβερνητική πλειοψηφία έκανε λόγο για ένα εμβληματικό νομοσχέδιο μεγάλης εθνικής σημασίας, που είναι αποτέλεσμα συμβιβασμών.
Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ – ΜΠΕ από την πλευρά των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ και Ελληνική Λύση εμφανίστηκαν ικανοποιημένα από τις αλλαγές και ζήτησαν περαιτέρω βελτιωτικές αλλαγές, ξεκαθαρίζοντας πάντως ότι υπερψηφίζουν το νομοσχέδιο επί της αρχής.
Η αξιωματική αντιπολίτευση δήλωσε ότι προσέρχεται με θετική και εποικοδομητική διάθεση, ωστόσο η τελική της στάση θα εξαρτηθεί από το αν η κυβέρνηση θα έχει ειλικρινή λόγο και θα εξασφαλίσει τα εχέγγυα του αδιάβλητου της εκλογικής διαδικασίας.
Το ΜεΡΑ25, δήλωσε ότι υπάρχουν ορισμένα σημεία που λειτουργούν ανατρεπτικά και δεν αφήνουν περιθώρια για υπερψήφιση τους, ωστόσο αποσαφήνισε ότι, παρότι θα καταψηφίσει επί της αρχής, θα υπερψηφίσει ορισμένα άρθρα του νομοσχεδίου.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, διαβεβαίωσε ότι αν μέχρι τη Δευτέρα που θα ολοκληρωθεί η συζήτηση του σε δεύτερη ανάγνωση, «υπάρξουν ιδέες που αποδεδειγμένα μπορούν να λειτουργήσουν που θα ακουμπάνε, τη πραγματικότητα και δεν θα είναι προσχηματικές, ούτε θα τινάζουν τα πράγματα στον αέρα, θα μπορούσαν να εξεταστούν».
Η εισηγήτρια της ΝΔ, Μάνη Παπαδημητρίου, έκανε λόγο για ένα εμβληματικό νομοσχέδιο που συμβολίζει ότι η χώρα πέρασε σε μια άλλη εποχή.
«Πράττουμε το αυτονόητο για το οποίο χρειάστηκε να φθάσουμε στο 2020, ώστε να μπορέσουμε να δώσουμε στους Έλληνες του εξωτερικού τη δυνατότητα να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στις εθνικές εκλογές και στις ευρωεκλογές», τόνισε και συμπλήρωσε:
«Οι συνθήκες έχουν πλέον ωριμάσει και δεν μπορεί η Ελλάδα να αποτελεί εξαίρεση. Έγιναν παραχωρήσεις και αμοιβαίες υποχωρήσεις για να βρεθεί κοινός τόπος. Επιτυχία είναι να καταφέρουμε να ξεπεράσουμε στα μεγάλα εθνικά ζητήματα τις διχαστικές γραμμές, ώστε να γίνουν γέφυρα που θα ενώσει τη πατρίδα μας, για να περάσουμε στη νέα σύγχρονη εποχή που όλοι θέλουμε στο τόπο μας».
Ο γενικός εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος, υπογράμμισε ότι «ήρθε η στιγμή για να δοθεί, φωνή, ψήφος και δικαίωμα του εκλέγεσθαι στους Έλληνες του εξωτερικού, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα το αδιάβλητο της εκλογικής διαδικασίας».
Μίλησε ακόμα «για ειλικρίνεια που πρέπει να υπάρχει στο διάλογο που γίνεται» ενώ επεσήμανε ότι το κόμμα του, «εξακολουθεί να πιστεύει ότι οι προτάσεις του, που βασίζονται στις αρχές του ευρωπαϊκού δημοκρατικού πολιτισμού. ανταποκρίνονται πληρέστερα στις πολιτικές ανάγκες των Ελλήνων του εξωτερικού, γιατί εξασφαλίζουν χωρίς εξαιρέσεις το δικαίωμά τους να ψηφίζουν».
Ο κ. Κατρούγκαλος, καταλόγισε ακόμα στην κυβέρνηση «έλλειψη ειλικρίνειας και μείζονα προχειρότητα», ενώ επεσήμανε ότι «ορισμένες αντισυνταγματικές διατάξεις δεν κρύβουν την ιδιοτέλειά της, κι αν δεν διορθωθούν, δεν θα επιτρέψουν στο ΣΥΡΙΖΑ να υπερψηφίσει, όπως θα ήθελε, το νομοσχέδιο».
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε αλλαγές που θα διασφαλίζουν ότι, η διακομματική επιτροπή θα έχει την ευθύνη, τόσο επί της αποδοχής ή όχι των αιτήσεων, όσο και επί της διαδικασίας, και ότι η ανανέωση των εκλογικών καταλόγων εξωτερικού θα γίνεται σε ετήσια και όχι σε δεκαετή βάση.
Ακόμα, επέμεινε στον διαχωρισμό του ψηφοδελτίου Επικρατείας με ξεχωριστό πεδίο για υποψηφίους εσωτερικού και εξωτερικού, στην κατάργηση της πρόβλεψης ότι ο υπουργός θα ρυθμίζει θέματα εφαρμογής του νόμου, ενώ για τα ζητήματα που αφορούν την διαδικασία εγγραφής, μεταβολής και διαγραφής στους εκλογικούς καταλόγους, ζήτησε να ρυθμίζονται μόνο «με σύμφωνη γνώμη της επιτροπής Αποδήμων».
Η εισηγήτρια του ΚΙΝΑΛ, Ευαγγελία Λιακούλη, μίλησε για έναν εκτελεστικό νόμο του Συντάγματος που έπρεπε να αποτελεί τομή, ωστόσο όπως είπε, «δεν είναι ρηξικέλευθος» ενώ επανέλαβε «την ανάγκη να καθιερωθεί η επιστολική ψήφος, η οποία διασφαλίζει πλήρως την εγκυρότητα της διαδικασίας».
«Γινόμαστε όμηροι των κομματικών τακτικισμών, των αστερίσκων και των εντάσεων και δεν έχουμε το θάρρος να σταθούμε όρθιοι. Κρυβόμαστε πίσω από ‘υψηλές’ θεωρίες, ψευδεπίγραφα κλισέ και κόφτες, ξεχνώντας ότι το πραγματικό επίδικο είναι η πληρέστερη κάλυψη στο δικαίωμα ψήφου που πρέπει να έχουν όλοι οι Έλληνες του εξωτερικού. Χρέος μας είναι να ενσωματώσουμε όλους τους Έλληνες απόδημους. Δυστυχώς όμως, είναι μια πρωτοβουλία που περνά κάτω από τον πήχη αυτών που θέλουν οι έλληνες του εξωτερικού», τόνισε η κ. Λιακούλη.
«Το ΚΚΕ αντιμετώπισε χωρίς τακτικισμούς ή μικροκομματικές σκοπιμότητες και χωρίς να μετρά τα κουκιά, το θέμα της ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού. Μόνος στόχος του ήταν η εξεύρεση μιας λύσης που θα διευκολύνει πραγματικά τους Έλληνες που έχουν πραγματικούς δεσμούς με τη χώρα», υπογράμμισε από την πλευρά του ο ειδικός εισηγητής του ΚΚΕ Γιάννης Γκιόκας.
Ο κ. Γκιόκας, αναγνώρισε ότι το νομοσχέδιο που κατατέθηκε από τη κυβέρνηση ενσωματώνει βασικές προϋποθέσεις και προτάσεις που είχε καταθέσει το κόμμα του στη διάρκεια της διαβούλευσης, ενώ τόνισε την ανάγκη περαιτέρω βελτιωτικών αλλαγών, όπως η πρόβλεψη για τις διαγραφές μετά από ένα διάστημα, σε περίπτωση που δεν τηρούνται τα κριτήρια.
«Η διευκόλυνση των αποδήμων να ψηφίζουν στον τόπο διαμονής τους, δεν πρέπει να λειτουργήσει ως πλυντήριο ξεπλύματος ευθυνών των πολιτικών δυνάμεων που κυβέρνησαν και έχουν ευθύνες για τα άλυτα και ανεκπλήρωτα ζητήματα που άφησαν», κατέληξε ο κ. Γκιόκας.
Ο ειδικός εισηγητής της Ελληνικής Λύσης Αντώνης Μυλωνάκης, τόνισε ότι «το νομοσχέδιο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση» και ξεκαθάρισε ότι το κόμμα του «είναι υπέρ του νομοσχεδίου και θα το ψηφίσει», σε μια εποχή μάλιστα «που η πατρίδα αντιμετωπίζει συνεχώς προκλήσεις που μεγαλώνουν».
«Πολλά χρόνια πριν έπρεπε να καταλήξουμε σε ένα τόσο σημαντικό νομοσχέδιο που αφορά τους ξεχασμένους Έλληνες του εθνικού μας κορμού», τόνισε ο κ. Μυλωνάκης, ενώ επέκρινε το γεγονός ότι αποκλείστηκε η επιστολική ψήφος, «που είναι η πλέον έγκυρη ψήφος», όπως είπε.
«Από τη πρώτη στιγμή υποστηρίξαμε τη διευκόλυνση των Ελλήνων του εξωτερικού να ψηφίζουν στον τόπο διαμονής τους και την πλήρη αποκατάσταση των δικαιωμάτων τους, αναγνωρίζοντας την ανάγκη τους να έχουν ενεργό ρόλο στα τεκταινόμενα της πατρίδας τους», τόνισε η ειδική εισηγήτρια του ΜεΡΑ25 Φωτεινή Μπακαδήμα και πρόσθεσε:
«Εμείς προσήλθαμε στη διαβούλευση καταθέτοντας προτάσεις και με διάθεση συναίνεσης και αναζήτησης συναινετικής λύσης. Δεν κατέστη δυνατό αυτό, γιατί υπάρχουν ορισμένα σημεία που λειτουργούν ανατρεπτικά και δεν μας αφήνουν να το υπερψηφίσουμε. Θα καταψηφίσουμε επί της αρχής, θα στηρίξουμε ορισμένα άρθρα».
Την Παρασκευή το πρωί, θα κληθούν να εκφράσουν τις απόψεις τους επί του νομοσχεδίου, εκπρόσωποι οργανώσεων και κοινοτήτων του απόδημου Ελληνισμού, ενώ η συζήτησή του θα συνεχιστεί το απόγευμα της ίδιας μέρας επί των άρθρων, και τη Δευτέρα θα ολοκληρωθεί και σε β’ ανάγνωση.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Στο νομοσχέδιο – η ψήφιση του οποίου σύμφωνα με το άρθρο 51 παρ. 4 του συντάγματος απαιτεί 200 θετικές ψήφους – προβλέπεται μεταξύ άλλων:
- Αύξηση των βουλευτών Επικρατείας σε 15 από 12, ενώ τα κόμματα θα επιλέγουν πόσους υποψήφιους που θα προέρχονται από το εξωτερικό θα έχουν στο ψηφοδέλτιο τους. Οι εκλογείς στα τμήματα του εξωτερικού, θα επιλέγουν το ψηφοδέλτιο επικρατείας του κόμματος που επιθυμούν, χωρίς να βάζουν σταυρό προτίμησης.
- Δεν απαιτείται υποβολή φορολογικής δήλωσης εφόσον ο εκλογέας δεν έχει συμπληρώσει τα 30 έτη ζωής και έχει υποβάλει φορολογική δήλωση συγγενής α΄ βαθμού κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος.
- Διεξαγωγή της ψηφοφορίας με αυτοπρόσωπη παρουσία του εκλογέα σε εκλογικά τμήματα που θα συσταθούν σε πρεσβείες, προξενεία, χώρους οργανώσεων απόδημων ή άλλους κατάλληλους χώρους. Ο ελάχιστος αριθμός για να συγκροτηθεί εκλογικό τμήμα, είναι οι σαράντα (40) εκλογείς.
- Η ψήφος των εκλογέων που ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στα εκλογικά τμήματα, θα μετράει ισότιμα στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα και για τη συνολική κατανομή των εδρών.
- Δικαίωμα εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους έχουν οι εκλογείς οι οποίοι τα τελευταία 35 χρόνια έχουν ζήσει δύο χρόνια στην Ελλάδα και έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση Ε1 ή Ε2 ή Ε3 ή Ε9, είτε κατά το τρέχον, είτε κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος.
- Δεν απαιτείται υποβολή φορολογικής δήλωσης εφόσον ο εκλογέας δεν έχει συμπληρώσει τα τριάντα έτη και έχει υποβάλει φορολογική δήλωση συγγενής α’ βαθμού κατά το τρέχον ή το προηγούμενο φορολογικό έτος.
- Η αίτηση του εκλογέα θα γίνεται ηλεκτρονικά, σε ειδική πύλη η οποία αναμένεται να λειτουργήσει εντός δύο μηνών από τη ψήφιση του νόμου.
Η πιστοποίηση των κριτηρίων διαμονής, γίνεται με δημόσια έγγραφα και ιδίως:
- βεβαίωση φοίτησης από σχολείο πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας, μεταδευτεροβάθμιας, τεχνικής ή επαγγελματικής εκπαίδευσης ή από ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
- βεβαίωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών (ένσημα) της ημεδαπής
- βεβαίωση εκπλήρωσης της στρατιωτικής θητείας για όσο διάστημα διαρκεί αυτή
