Το καθημερινό μπάνιο είναι μια συνήθεια που πολλοί θεωρούν απαραίτητη για την υγιεινή και την ευεξία τους. Ωστόσο, οι απόψεις διίστανται σχετικά με το αν αυτή η πρακτική μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο δέρμα. Ορισμένοι ειδικοί προειδοποιούν ότι το υπερβολικό πλύσιμο ενδέχεται να απομακρύνει τα φυσικά έλαια της επιδερμίδας και να διαταράξει το μικροβίωμά της, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι με τις κατάλληλες προϋποθέσεις δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Τι ισχύει, λοιπόν, πραγματικά;
Ο ρόλος του μικροβιώματος και της φυσικής υγρασίας του δέρματος
Η Δρ. Rosalind Simpson, κλινική δερματολόγος στο Πανεπιστήμιο του Nottingham, εξηγεί ότι ιστορικά το καθημερινό ντους θεωρούνταν δυνητικά επιβλαβές για την επιδερμίδα. «Υπήρχε η άποψη ότι μπορεί να αλλοιώσει το μικροβίωμα του δέρματος, αφαιρώντας τα φυσικά προστατευτικά έλαια και τα ευεργετικά βακτήρια», αναφέρει. Το μικροβίωμα αποτελείται από μια κοινότητα μικροοργανισμών που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας του δέρματος και στην προστασία του από παθογόνα.
Η απομάκρυνση αυτών των φυσικών ελαίων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ξηρότητα, με αποτέλεσμα την εμφάνιση μικροσκοπικών ρωγμών που επιτρέπουν τη διείσδυση βακτηρίων και αλλεργιογόνων. Κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει φλεγμονές και να επιδεινώσει δερματικές παθήσεις, όπως το έκζεμα και η ψωρίαση.
Νέα επιστημονικά δεδομένα ανατρέπουν την παραδοσιακή άποψη
Πρόσφατα, ωστόσο, τα επιστημονικά δεδομένα αρχίζουν να αμφισβητούν αυτή την πεποίθηση. «Το τμήμα μας ολοκλήρωσε πρόσφατα μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή για το μπάνιο σε ασθενείς με έκζεμα και τα αποτελέσματα είναι εκπληκτικά», αναφέρει η Δρ. Simpson.
Στη μελέτη συμμετείχαν 438 ασθενείς με έκζεμα, οι οποίοι χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα έκανε μπάνιο ή ντους έξι ή περισσότερες φορές την εβδομάδα, ενώ η δεύτερη περιορίστηκε σε μία ή δύο φορές εβδομαδιαίως. «Θα περιμέναμε ότι το συχνό μπάνιο θα ξηράνει περισσότερο το δέρμα και θα επιδεινώσει τα συμπτώματα του εκζέματος, αλλά αυτό δεν συνέβη», επισημαίνει η Δρ. Simpson. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι δεν υπήρξε καμία διαφορά στα συμπτώματα μεταξύ των δύο ομάδων, γεγονός που υποδηλώνει ότι η συχνότητα του ντους δεν σχετίζεται απαραίτητα με αυξημένη ξηρότητα ή έξαρση του εκζέματος.
Παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του δέρματος
Παρόλο που η συχνότητα του ντους δεν φαίνεται να είναι τόσο σημαντική, άλλοι παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την υγεία του δέρματος. Σύμφωνα με τη Δρ. Simpson, η διάρκεια του ντους και η θερμοκρασία του νερού είναι καθοριστικές. «Όσο περισσότερο βρίσκεστε στο νερό, τόσο πιθανότερο είναι να στεγνώσει το δέρμα σας, ανεξάρτητα από τη συχνότητα του πλυσίματος», εξηγεί. Προτείνει να προτιμάμε πιο σύντομα και πιο δροσερά ντους, καθώς το πολύ ζεστό νερό μπορεί να διαταράξει το υδρολιπιδικό φράγμα της επιδερμίδας, οδηγώντας σε απώλεια υγρασίας.
Επιπλέον, τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε παίζουν σημαντικό ρόλο. Πολλά αφρόλουτρα, σαπούνια και προϊόντα ξυρίσματος περιέχουν συστατικά που μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμούς, όπως η μεθυλισοθειαζολινόνη, η μεθυλοχλωροϊσοθειαζολινόνη, τα θειικά άλατα (SLS) και τα parabens. Η Δρ. Simpson συνιστά να επιλέγουμε προϊόντα με όσο το δυνατόν λιγότερα συστατικά, αποφεύγοντας τα έντονα αρώματα και τα συντηρητικά. «Εάν αντιμετωπίζετε ερεθισμό, ίσως είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήσετε μια μαλακτική κρέμα καθαρισμού αντί για παραδοσιακό σαπούνι», προσθέτει.
Προσαρμόζοντας τη ρουτίνα του ντους στις ανάγκες του δέρματός σας
Το βασικό μήνυμα των ειδικών είναι ότι δεν υπάρχει μία και μοναδική απάντηση που να ταιριάζει σε όλους. «Η καλύτερη ρουτίνα είναι αυτή που σε κάνει να νιώθεις καλά», εξηγεί η Δρ. Simpson. «Κάνε αυτό που ταιριάζει στο δέρμα σου, ο καθένας είναι διαφορετικός».
Για όσους έχουν ξηρό ή ευαίσθητο δέρμα, ίσως είναι χρήσιμο να μειώσουν τη διάρκεια του ντους, να χρησιμοποιούν ήπια καθαριστικά και να ενυδατώνουν την επιδερμίδα τους αμέσως μετά το μπάνιο. Από την άλλη, όσοι έχουν πιο ανθεκτικό δέρμα μπορεί να μην επηρεάζονται τόσο από τη συχνότητα του πλυσίματος.
Συμπερασματικά
Το καθημερινό ντους δεν φαίνεται να είναι επιβλαβές από μόνο του, εφόσον γίνεται με τον κατάλληλο τρόπο. Η θερμοκρασία του νερού, η διάρκεια του μπάνιου και η επιλογή των προϊόντων που χρησιμοποιούμε είναι πολύ πιο σημαντικοί παράγοντες από τη συχνότητα του ντους. Με βάση τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα, ο καθένας μπορεί να προσαρμόσει τη ρουτίνα του με βάση τις ανάγκες του δέρματός του, διατηρώντας παράλληλα την υγιεινή και την προστασία της επιδερμίδας του.