Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, τράβηξε για άλλη μια φορά την προσοχή του κόσμου με δηλώσεις του από το Οβάλ Γραφείο το βράδυ της Δευτέρας, δημιουργώντας αγωνία σχετικά με την επικείμενη εφαρμογή της πολιτικής των δασμών στις 2 Απριλίου, την οποία αποκαλεί «Ημέρα Απελευθέρωσης». Ο Τραμπ, ο οποίος ενστερνίζεται μια οικονομική θεώρηση εμπνευσμένη από τον 19ο αιώνα, απειλεί να ταράξει τη σύγχρονη παγκόσμια οικονομία.

Εναλλαγή απειλών και υποσχέσεων

Μέσα σε λίγα λεπτά, ο αμερικανός πρόεδρος εξαπέλυσε απειλές εναντίον εμπορικών εταίρων που, όπως ισχυρίζεται, εκμεταλλεύονται τις ΗΠΑ, ενώ στη συνέχεια άλλαξε τόνο, διαβεβαιώνοντας πως θα είναι «ευγενικός». Η αστάθεια των δηλώσεών του προκαλεί αβεβαιότητα στις αγορές, οι οποίες έχουν ήδη υποστεί αναταράξεις.

Η παρουσία του Kid Rock και η εμμονή στους δασμούς

Το σκηνικό απέκτησε ακόμα πιο σουρεαλιστική διάσταση με την παρουσία του τραγουδιστή Kid Rock, ντυμένου με ένα αστραφτερό κοστούμι στα χρώματα της αμερικανικής σημαίας. Ο καλλιτέχνης συμμετείχε στην παρουσίαση ενός εκτελεστικού διατάγματος για την πάταξη της αισχροκέρδειας από τις πωλήσεις εισιτηρίων, αλλά ο πρόεδρος είχε διαφορετική προτεραιότητα: την οικονομική του πολιτική.

Όπως αναφέρει το CNN, η επιμονή του Τραμπ στη χρήση δασμών ως βασικό όπλο οικονομικής πολιτικής χρονολογείται από τη δεκαετία του 1980, όταν θεωρούσε ότι η Ιαπωνία απειλούσε την αμερικανική ευημερία. Σήμερα, στοχεύει κυρίως την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αμφισβητώντας τη σχέση των ΗΠΑ με παλιούς συμμάχους.

Μεγαλοπρεπής ανακοίνωση την Τετάρτη

Ο πρόεδρος έχει ζητήσει από τους συνεργάτες του να οργανώσουν μια θεαματική εκδήλωση την Τετάρτη στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου, όπου θα αποκαλύψει λεπτομέρειες για τους δασμούς. Ωστόσο, δεδομένης της αστάθειας των προηγούμενων δηλώσεών του, κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς θα ανακοινώσει.

Η λογική πίσω από την επιβολή δασμών είναι η προστασία της εγχώριας βιομηχανίας, καθιστώντας τα ξένα προϊόντα λιγότερο ανταγωνιστικά. Παρότι σε ορισμένες περιπτώσεις η στρατηγική χρήση τους μπορεί να ωφελήσει κρίσιμους τομείς, όπως η χαλυβουργία, η αδιάκριτη επιβολή δασμών εγκυμονεί σοβαρούς οικονομικούς κινδύνους, αυξάνοντας το κόστος ζωής και ενδεχομένως οδηγώντας σε ύφεση.

Οι ανησυχίες στο Κογκρέσο και τη Wall Street

Η αβεβαιότητα γύρω από τους δασμούς έχει οδηγήσει τις αγορές στο χειρότερο ξεκίνημα έτους από το 2022. Ακόμα και Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές εκφράζουν επιφυλάξεις, ελπίζοντας ότι ο Τραμπ μπλοφάρει για να διαπραγματευτεί καλύτερους όρους με άλλες χώρες.

Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, τόνισε ότι ο πρόεδρος βασίζεται σε ομάδα έμπειρων συμβούλων, συμπεριλαμβανομένων του υπουργού Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, του υπουργού Εμπορίου, Χάουαρντ Λάτνικ, και του συμβούλου εμπορίου, Πίτερ Ναβάρο.

Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές φοβούνται ότι οι νέοι συνεργάτες του Τραμπ δεν θα τον αμφισβητήσουν, επιτρέποντάς του να υλοποιήσει πολιτικές που αποκλίνουν από τη μέχρι τώρα οικονομική παράδοση των ΗΠΑ.

Ο αντίκτυπος στους συμμάχους και στην αμερικανική οικονομία

Πέρα από τις ανησυχίες των αγορών, οι δασμοί προκαλούν ανησυχία και μεταξύ των συμμάχων των ΗΠΑ. Η γερουσιαστής Σούζαν Κόλινς προειδοποίησε για τις συνέπειες των δασμών στον Καναδά, υπογραμμίζοντας ότι θα πλήξουν προϊόντα όπως οι πατάτες, οι αστακοί και τα μύρτιλα της πολιτείας της, του Μέιν.

Ο γερουσιαστής Ρον Τζόνσον από το Ουισκόνσιν δήλωσε ότι, αν και ο Τραμπ έχει χρησιμοποιήσει τους δασμούς στο παρελθόν ως διαπραγματευτικό όπλο, είναι επιφυλακτικός για τις νέες του κινήσεις.

Η αναποφάσιστη στάση του Τραμπ

Τη Δευτέρα το βράδυ, ο πρόεδρος έδωσε αντικρουόμενα μηνύματα, λέγοντας πως οι δασμοί μπορεί να μην είναι τόσο σκληροί όσο φοβούνται πολλοί. «Θα είμαστε πολύ καλοί. Θα είμαστε πολύ ευγενικοί», δήλωσε, προτού αναφερθεί σε έναν άγνωστο συνομιλητή που τον χαρακτήρισε «ευγενικό άνθρωπο».

Ωστόσο, μέσα στην ίδια ομιλία, ο Τραμπ επέστρεψε στη γνώριμη ρητορική του, κατηγορώντας άλλες χώρες ότι «εκμεταλλεύονται» τις ΗΠΑ εδώ και 50 χρόνια. Δήλωσε επίσης ότι αδιαφορεί για τις πιθανές αυξήσεις στις τιμές των αυτοκινήτων λόγω των δασμών, δείχνοντας αποκομμένος από την αυξανόμενη ανησυχία του αμερικανικού λαού.

Η «απελευθέρωση της Αμερικής» και οι συνέπειες

«Ο όρος που μου αρέσει περισσότερο είναι “η απελευθέρωση της Αμερικής”», δήλωσε ο πρόεδρος, υπονοώντας ότι ξεκινά μια νέα εποχή οικονομικής πολιτικής.

Το αν αυτή η «απελευθέρωση» θα φέρει ανάπτυξη ή οικονομική καταστροφή παραμένει προς το παρόν αβέβαιο.