Ένα σημαντικό βήμα για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών κάνει η ελληνική κυβέρνηση εκμεταλλευόμενη τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης. Η ιδέα είναι απλή αλλά αρκετά φιλόδοξη: να δημιουργηθεί μια μικρή, ευέλικτη ομάδα τεχνολογίας –κάτι σαν κρατική startup– που θα σχεδιάζει εργαλεία AI, ειδικά για τον δημόσιο τομέα.
Αυτή η ομάδα θα λειτουργεί με τη λογική μιας θερμοκοιτίδας καινοτομίας, και ο στόχος της θα είναι η ανάπτυξη πρακτικών εφαρμογών που θα βοηθήσουν στην απλοποίηση και ψηφιοποίηση των κρατικών υπηρεσιών. Πρόκειται για ένα σχέδιο που δεν θυμίζει σε τίποτα τον βραδυκίνητο χαρακτήρα του ελληνικού Δημοσίου που ξέρουμε έως σήμερα. Αντίθετα, βασίζεται σε διεθνή πρότυπα και φιλοδοξεί να τοποθετήσει την Ελλάδα στον χάρτη των χωρών που χρησιμοποιούν την τεχνολογία για πραγματικό κοινωνικό όφελος.
Η πρώτη μεγάλη αποστολή της ομάδας, μάλιστα, είναι ήδη καθορισμένη: η δημιουργία ενός ψηφιακού βοηθού βασισμένου σε τεχνητή νοημοσύνη, που θα «μεταφράζει» περίπλοκα νομικά κείμενα σε απλή, καθημερινή γλώσσα. Ο ψηφιακός αυτός σύμβουλος θα μπορεί να εξηγεί στους πολίτες τι ακριβώς λέει ένας νόμος ή μια υπουργική απόφαση, χωρίς να απαιτείται η βοήθεια ειδικού. Και, παρότι δεν θα αντικαθιστά τον νομικό σύμβουλο, θα παρέχει μια πρώτη, χρήσιμη καθοδήγηση, εύκολα και άμεσα. Φανταστείτε έναν φοιτητή που προσπαθεί να καταλάβει τι δικαιώματα έχει απέναντι σε μια πανεπιστημιακή ρύθμιση. Ή έναν μικρομεσαίο επιχειρηματία που θέλει να γνωρίζει αν μπορεί να ενταχθεί σε ένα νέο πρόγραμμα επιδότησης. Με τον βοηθό AI, θα μπορούν να διατυπώνουν τις απορίες τους με απλά λόγια και να λαμβάνουν σαφείς, μη νομικίστικες απαντήσεις.
Ποιοι θα είναι στην ομάδα και πώς θα λειτουργεί
Η ομάδα αυτή θα αποτελείται από 5 έως 6 εξειδικευμένα άτομα: μηχανικούς λογισμικού, ειδικούς στη σχεδίαση εμπειρίας χρήστη (UX designers), data scientists και προγραμματιστές. Επικεφαλής της πρωτοβουλίας είναι ο Βασίλης Κουτσούμπας, σύμβουλος ψηφιακής πολιτικής και τεχνητής νοημοσύνης του Πρωθυπουργού. Η ομάδα δεν θα λειτουργεί μέσα από κάποιο υπουργείο, αλλά ως μονάδα του ΕΔΥΤΕ (Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας), το οποίο, ως ανώνυμη εταιρεία, μπορεί να προσλαμβάνει προσωπικό με πιο ευέλικτες διαδικασίες και να συνεργάζεται με εξωτερικούς παρόχους τεχνολογίας. Τα έργα που θα αναλαμβάνει θα έρχονται κατευθείαν από το γραφείο του Πρωθυπουργού, ενώ το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα υποστηρίζει τεχνικά την υλοποίησή τους.
Αντίστοιχα μοντέλα έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία στο εξωτερικό, με πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Σουηδία και τη Σιγκαπούρη. Στη Βρετανία, η κρατική ομάδα AI έχει ήδη δημιουργήσει 11 εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούνται από διάφορες υπηρεσίες. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το «Caddy», ένα chatbot που απαντά σε 9.000 ερωτήσεις πολιτών τον μήνα. Το μοντέλο της Βρετανίας δείχνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να εξοικονομήσει χρόνο και πόρους, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τη διαφάνεια και την προσβασιμότητα του Δημοσίου.
Η Σουηδία και η Σιγκαπούρη έχουν ακολουθήσει αντίστοιχες πορείες, με ειδικές ομάδες τεχνολογίας ενσωματωμένες στον κρατικό μηχανισμό, που αναπτύσσουν εφαρμογές με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας.
Η νέα ομάδα του Μαξίμου φιλοδοξεί να σχεδιάσει εργαλεία που θα είναι όσο πιο κοντά γίνεται στις ανάγκες των ανθρώπων: απλά, εύκολα στη χρήση και άμεσα χρήσιμα. Το κράτος δεν θα αλλάξει βέβαια από τη μια μέρα στην άλλη. Ωστόσο, εάν το πρώτο έργο της ομάδας στεφθεί με επιτυχία, αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλα: εργαλεία που θα βοηθούν τους πολίτες να παρακολουθούν την πρόοδό τους σε δημόσιες υπηρεσίες, να εντοπίζουν εύκολα δικαιώματα ή παροχές που τους αφορούν, ή ακόμα και να συντάσσουν αυτόματα αιτήσεις χωρίς λάθη.
