Ένα εκτεταμένο σχέδιο φορολογικών ελαφρύνσεων, που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 2026, σχεδιάζει αυτή την περίοδο το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Ορισμένες από τις παρεμβάσεις ενδέχεται να ενεργοποιηθούν ωστόσο ακόμη και μέσα στο 2025, εφόσον το επιτρέψουν τα δημοσιονομικά δεδομένα.
Οι αλλαγές θα στοχεύουν στη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, με έμφαση στη μεσαία τάξη, που θεωρείται ότι επλήγη περισσότερο από την οικονομική κρίση και τα μνημόνια.
Το βάθος και η έκταση των παρεμβάσεων θα εξαρτηθούν από δύο βασικούς παράγοντες: την πορεία εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού και την αύξηση των κρατικών εσόδων από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η βελτίωση της εισπραξιμότητας των φόρων, μέσα από νέες τεχνολογίες και πιο αυστηρούς ελέγχους, αναμένεται να δημιουργήσει πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για φορολογικές μειώσεις.
Δημοσιονομικός «αέρας» από τις αμυντικές δαπάνες
Ένα απρόσμενο στοιχείο, που αναμένεται να ευνοήσει τις προγραμματισμένες φοροελαφρύνσεις, είναι η πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εξαιρέσει τις αμυντικές δαπάνες από τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που ισχύουν για τις χώρες της ΕΕ. Αν επιβεβαιωθεί αυτό το σενάριο, θα δημιουργηθεί επιπλέον δημοσιονομικός χώρος, ο οποίος μπορεί να αξιοποιηθεί για ελαφρύνσεις στη φορολογία. Για το 2024, η αύξηση των αμυντικών δαπανών ανέρχεται σε 1,5 δισ. ευρώ και, εφόσον το ποσό αυτό δεν υπολογίζεται στον γενικό προϋπολογισμό, μπορεί να αξιοποιηθεί για αναπτυξιακές και κοινωνικές πολιτικές.
Οι βασικές παρεμβάσεις που σχεδιάζονται
Το σχέδιο της κυβέρνησης περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα αλλαγών, που αφορούν τόσο τη φορολογία των φυσικών προσώπων όσο και τη φορολογική επιβάρυνση των επιχειρήσεων. Οι κύριες παρεμβάσεις που εξετάζονται είναι:
Τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας
Μία από τις βασικές αλλαγές που σχεδιάζονται είναι η τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, ώστε να προσαρμόζεται με βάση τον πληθωρισμό. Σήμερα, η άνοδος των εισοδημάτων – ακόμη και μικρή – μπορεί να οδηγήσει τους φορολογούμενους σε υψηλότερες φορολογικές κλίμακες, αυξάνοντας τη φορολογική τους επιβάρυνση. Αυτό το φαινόμενο, που ο ΟΟΣΑ αποκαλεί «δημοσιονομική διάβρωση» των εισοδημάτων, λειτουργεί σαν ένας έμμεσος φόρος, μειώνοντας το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων.
Μείωση φορολογίας για τη μεσαία τάξη
Η κυβέρνηση εξετάζει αλλαγές στη φορολογική κλίμακα, με στόχο την ελάφρυνση των φορολογουμένων που έχουν ετήσια εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ. Οι προτάσεις που βρίσκονται στο τραπέζι περιλαμβάνουν:
Την εισαγωγή νέων ενδιάμεσων φορολογικών συντελεστών για όσους έχουν εισοδήματα μεταξύ 20.000 και 50.000 ευρώ.
Την αύξηση του ορίου εισοδήματος πάνω από το οποίο επιβάλλεται ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής, ο οποίος σήμερα ανέρχεται στο 44% για εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ.
Αναθεώρηση του ΕΝΦΙΑ
Στην ατζέντα της κυβέρνησης βρίσκεται και η πιθανότητα μείωσης του επιπλέον φόρου που επιβάλλεται στον ΕΝΦΙΑ για ακίνητα μεγάλης αξίας (άνω των 400.000 ευρώ). Οι φόροι ιδιοκτησίας αποτελούν σημαντική επιβάρυνση για πολλούς φορολογούμενους, ειδικά σε περιπτώσεις που η αξία του ακινήτου δεν συνοδεύεται από αντίστοιχα υψηλά εισοδήματα.
Μείωση και σταδιακή κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης
Το οικονομικό επιτελείο εξετάζει τη σταδιακή μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης, με στόχο την πλήρη κατάργησή τους στο μέλλον. Τα τεκμήρια αποτελούν έναν μηχανισμό προσδιορισμού εισοδημάτων, αλλά συχνά οδηγούν σε στρεβλώσεις και αδικίες, καθώς φορολογούνται πολίτες με χαμηλά πραγματικά εισοδήματα.
Εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων
Η εισφορά αλληλεγγύης που επιβάλλεται στους συνταξιούχους αποτελεί αντικείμενο μελέτης για πιθανές αλλαγές ή σταδιακή μείωση. Η εισφορά αυτή χρηματοδοτεί το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ), το οποίο έχει συγκεντρώσει πάνω από 17 δισ. ευρώ. Το οικονομικό επιτελείο εξετάζει τη δυνατότητα να μειωθεί η επιβάρυνση των συνταξιούχων, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος
Μία ακόμη σημαντική φορολογική αλλαγή αφορά την πλήρη κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Το τέλος επιτηδεύματος επιβάλλεται ανεξάρτητα από την κερδοφορία των επιχειρήσεων και αποτελεί σημαντικό βάρος, ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η κατάργησή του αναμένεται να δώσει «ανάσα» σε δεκάδες χιλιάδες επαγγελματίες και εταιρείες.
Οι τελικές αποφάσεις για τις φορολογικές ελαφρύνσεις θα ληφθούν μετά τον Ιούνιο του 2025, όταν θα υπάρχει πλήρης εικόνα για την πορεία του προϋπολογισμού. Στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, η κυβέρνηση θα ανακοινώσει το πακέτο των παρεμβάσεων, ενώ το σχετικό φορολογικό νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή τον προσεχή Οκτώβριο.
