Το άγχος αποτελεί μία από τις πιο διαδεδομένες προκλήσεις της σύγχρονης κοινωνίας, επηρεάζοντας το 7,2% των Ελλήνων. Οι λόγοι πίσω από το άγχος ποικίλλουν και περιλαμβάνουν γενετικούς, περιβαλλοντικούς και ψυχολογικούς παράγοντες, ωστόσο μία συχνά παραμελημένη παράμετρος είναι η διατροφή.
Μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένες τροφές όχι μόνο δεν βοηθούν στην αντιμετώπιση του άγχους, αλλά μπορεί να το επιδεινώσουν, αυξάνοντας τη νευρικότητα, την αίσθηση πανικού και την ψυχολογική δυσφορία. Από την καφεΐνη και τα πρόσθετα σάκχαρα μέχρι το αλκοόλ και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες, οι επιλογές στο πιάτο μας μπορούν να καθορίσουν σημαντικά τη διάθεσή μας. To Healthline συγκέντρωσε τις τέσσερις χειρότερες τροφές για το άγχος και τις καλύτερες εναλλακτικές που μπορούν να προσφέρουν ηρεμία.
Αλκοόλ – Ο ψευτοσύμμαχος
Πολλοί θεωρούν ότι ένα ποτό στο τέλος της ημέρας βοηθά στη χαλάρωση και την αποφόρτιση από το άγχος. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Το αλκοόλ παρεμβαίνει στα επίπεδα της σεροτονίνης και άλλων νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο, οι οποίοι ρυθμίζουν τη διάθεση και την ψυχική ισορροπία. Αρχικά, μπορεί να δημιουργεί μια αίσθηση χαλάρωσης, όμως μόλις το σώμα αρχίσει να μεταβολίζει την ουσία, το άγχος μπορεί να επιστρέψει εντονότερο.
Τι λέει η έρευνα
- Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με αυξημένα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης.
- Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί ότι το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει διαταραχές ύπνου, γεγονός που ενισχύει το αίσθημα ανησυχίας.
- Σύμφωνα με έρευνα του Harvard Medical School, άτομα με χρόνιο άγχος που καταναλώνουν τακτικά αλκοόλ έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στη διαχείριση του στρες.
Τι να προτιμήσετε
- Μη αλκοολούχα κοκτέιλ με φυσικά συστατικά, όπως ανθρακούχο νερό, βότανα και φρούτα
- Βοτανικά αφεψήματα όπως βαλεριάνα, χαμομήλι και λεβάντα, που έχουν ηρεμιστικές ιδιότητες
- Κεφίρ ή kombucha, που περιέχουν φυσικά προβιοτικά και μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση του νευρικού συστήματος
Καφεΐνη – Η διέγερση που μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω
Η καφεΐνη είναι αναμφίβολα ένας από τους πιο δημοφιλείς τρόπους για να ξεκινήσει κάποιος την ημέρα του. Ωστόσο, όταν πρόκειται για το άγχος, η καφεΐνη μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση, καθώς λειτουργεί ως διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος, αυξάνοντας τις ορμόνες του στρες, την κορτιζόλη και την αδρεναλίνη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ταχυπαλμία, νευρικότητα και αίσθημα πανικού, ειδικά σε άτομα που είναι πιο ευαίσθητα.
Τι λέει η έρευνα
- Μελέτη του 2020 σε φοιτητές στο Μπαχρέιν διαπίστωσε ότι η κατανάλωση περισσότερων από 400 mg καφεΐνης την ημέρα σχετίζεται με συμπτώματα άγχους, όπως πονοκεφάλους, κρίσεις πανικού και υπερβολική ανησυχία.
- Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων προτείνει ότι η ασφαλής κατανάλωση καφεΐνης για έναν ενήλικο είναι έως 400 mg ημερησίως, ποσότητα που αντιστοιχεί σε περίπου 4 φλιτζάνια καφέ.
Τι να προτιμήσετε
- Τσάι μέντας, λεβάντας ή βάλσαμου λεμονιού, που έχουν φυσικά ηρεμιστικές ιδιότητες
- Χρυσό γάλα με κουρκουμά και κανέλα, που προσφέρει αντιφλεγμονώδη και χαλαρωτικά οφέλη
Ζάχαρη – Ένας καθόλου γλυκός εχθρός
Η ζάχαρη βρίσκεται σχεδόν παντού, από γλυκά και αναψυκτικά έως δημητριακά πρωινού και σάλτσες. Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων μπορεί να απορρυθμίσει τα επίπεδα ινσουλίνης, προκαλώντας απότομες αυξομειώσεις στο σάκχαρο του αίματος. Αυτές οι διακυμάνσεις μπορούν να οδηγήσουν σε ευερεθιστότητα, αίσθημα κόπωσης και αυξημένο άγχος.
Τι λέει η έρευνα: Μελέτη του 2018 σε ποντίκια έδειξε ότι η υπερκατανάλωση ζάχαρης μείωσε την παραγωγή ντοπαμίνης, οδηγώντας σε καταστάσεις που προσομοίαζαν σε κατάθλιψη και άγχος.
Τι να προτιμήσετε
- Φυσικά γλυκαντικά, όπως στέβια και μέλι
- Φρούτα, που περιέχουν φυσικά σάκχαρα και φυτικές ίνες που σταθεροποιούν τα επίπεδα γλυκόζης
Επεξεργασμένοι υδατάνθρακες – Οι ύπουλοι υποκινητές
Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες, όπως λευκό ψωμί, ζυμαρικά και αρτοσκευάσματα, έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και θρεπτικά συστατικά. Αυτά τα τρόφιμα προκαλούν απότομες αυξήσεις στο σάκχαρο του αίματος, οδηγώντας σε αίσθημα ανησυχίας και ψυχική δυσφορία.
Τι λέει η έρευνα: Μελέτη του 2019 συνέδεσε την κατανάλωση επεξεργασμένων δημητριακών με αυξημένη ένταση άγχους και καταθλιπτικών συμπτωμάτων.
Τι να προτιμήσετε
- Ψωμί και ζυμαρικά ολικής άλεσης
- Κινόα, καστανό ρύζι και βρώμη, που περιέχουν φυτικές ίνες και βοηθούν στη σταθεροποίηση του σακχάρου
Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση του άγχους. Επιλέγοντας τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά και καλά λιπαρά, μπορούμε να βοηθήσουμε μυαλό και σώμα να διατηρήσουν την ισορροπία τους.