Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού είναι ο τρίτος πιο διαδεδομένος καρκίνος, ενώ η συχνότητά του φαίνεται να αυξάνεται παγκοσμίως εδώ και μια 20ετία στους νέους ανθρώπους, κάτω των 50 ετών. Με την διάδοση της κολονοσκόπησης ο καρκίνος προλαμβάνεται, καθώς μπορεί να εντοπιστεί σε πρώιμη μορφή που επιτρέπει την θεραπεία του με ενδοσκόπηση. Όταν ο καρκίνος βρίσκεται εντοπισμένος μόνο στο έντερο η θεραπεία του απαιτεί την χειρουργική αφαίρεση του τμήματος που πάσχει με κολεκτομή και λεμφαδενικό καθαρισμό. Δυστυχώς κάποιοι ασθενείς εμφανίζουν προχωρημένη νόσο, όπου ο καρκίνος έχει προσβάλει κι άλλα όργανα εκτός του εντέρου, δίνοντας μεταστάσεις. Στους ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο παχέος εντέρου /ορθού, καρκινικά κύτταρα από τον αρχικό όγκο μεταναστεύουν μέσω του αίματος ή/και των λεμφαδένων, προσβάλοντας όργανα μακριά από το έντερο. Σε αυτές τις περιπτώσεις η θεραπεία οφείλει να καθορίζεται μέσα από διεπιστημονική ιατρική ομάδα (παθολόγοι ογκολόγοι , χειρουργοί ογκολόγοι, ακτινοθεραπευτές, γαστρεντερολόγοι, κλπ) η οποία αξιολογεί τον ασθενή και προτείνει τις πιο αποτελεσματικές και καινοτόμες θεραπείες με στόχο τον έλεγχο της νόσου. 

Μια ιδιαίτερη κατηγορία των ασθενών με μεταστάσεις του εντέρου είναι οι  ασθενείς που όταν διαγνώσκονται  με όγκο του παχέος εντέρου, ανακαλύπτουν ταυτόχρονα ότι έχουν ήδη και μεταστάσεις που περιορίζονται στο ήπαρ. Περίπου το 25 – 34% των ασθενών ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, επειδή το αίμα του εντέρου περνάει πρώτα από το ήπαρ, με αποτέλεσμα να είναι αυτό το όργανο που θα εμφανίσει μεταστάσεις. Οι εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης μας δίνουν αρκετές επιλογές, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς και των όγκων του. Οι κύριες επιλογές είναι:

  • Κυτταροτοξική χημειοθεραπεία, όπου χορηγούνται φάρμακα που καταστρέφουν τα κύτταρα του καρκίνου.
  • Ανοσοθεραπεία / Βιολογικοί παράγοντες, οι οποίοι στοχεύουν σε ειδικούς υποδοχείς των καρκινικών κυττάρων  και τα αδρανοποιούν ή ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό του ασθενούς.
  • Ακτινοβολία (στον καρκίνο του ορθού) που συρρικνώνει τον όγκο.
  • Χειρουργική αφαίρεση του καρκίνου στο παχύ έντερο / ορθό (κολεκτομή / ολική εκτομή μεσοορθού).
  • Καταστροφή των ηπατικών μεταστάσεων με ραδιοσυχνότητες (RFA) ή μικροκύματα (MWA). 
  • Χειρουργική αφαίρεση των ηπατικών μεταστάσεων (ηπατεκτομή).

Η κυτταροτοξική χημειοθεραπεία και οι βιολογικοί παράγοντες επιτίθενται στα καρκινικά κύτταρα σε όλο το σώμα του ασθενούς, ενώ οι υπόλοιπες τεχνικές στοχεύουν τοπικά τους όγκους, με αποτέλεσμα να υπάρχει συνέργεια ανάμεσα σε διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης του καρκίνου. Τόσο η επιλογή των θεραπειών όσο και η σειρά με την οποία θα πραγματοποιηθούν ορίζεται με διεπιστημονική ιατρική ομάδα η οποία συγκροτεί ογκολογικό συμβούλιο που αξιολογεί εκατομικευμένα τα χαρακτηριστικά του ασθενούς. 

Τα τελευταία χρόνια, έχει υπάρξει μια σημαντική πρόοδος των τεχνικών ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής (ΕΕΧ), δηλαδη λαπαροσκοπικής και ρομποτικής χειρουργικης. Οι επεμβάσεις αντί μιας μεγάλης τομής, γίνονται μέσω μικρών οπών στο κοιλιακό τοίχωμα χρησιμοποιώντας  ινοοπτικές ίνες, κάμερες υψηλής ευκρίνειας (HD / 4K), συστήματα ενέργειας ραδιοσυχνοτήτων ή υπερήχων, λαπαροσκοπική υπερηχοτομογραφία και ειδικά εργονομικά εργαλεία. Τα παραπάνω προσφέρουν στον χειρουργό την δυνατότητα χειρισμών ακριβεία και λεπτομερέστατης εκτίμησης του χειρουργικού πεδίου με μεγέθυνση της εικόνας x10–15. Η ΕΕΧ σε συνδυασμό με πρωτόκολλα βελτιωμένης ανάνηψης μετά το χειρουργείο (ERAS) όταν εφαρμόζονται από εξειδικευμένους χειρουργούς επιτυγχάνουν λιγότερη απώλεια αίματος στο χειρουργείο, λιγότερο πόνο, μικρότερο κίνδυνο για κήλη, και γρηγορότερη επανάκτηση των φυσιολογικών λειτουργιών, με αποτέλεσμα την ταχύτερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες. Παράλληλα εξασφαλίζεται η άρτια ογκολογική αφαίρεση του καρκίνου σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες. 

Ειδικά για ασθενείς με καρκίνος παχέος εντέρου και σύγχρονες ηπατικές μεταστάσεις, σε εξειδικευμένα κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού, υπάρχει η δυνατότητα ταυτόχρονης (συνδυαστικής) ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής αφαίρεσης του καρκίνου στο παχύ έντερο και των ηπατικών μεταστάσεων. Ο ασθενής υποβάλλεται σε δύο επεμβάσεις από δύο διαφορετικές ομάδες, στο ίδιο χειρουργείο, επιτυγχάνοντας αφαίρεση τόσο του καρκίνου στο παχύ έντερο όσο και των μεταστάσεων στο συκώτι. Με αυτό τον τρόπο, προσφέρεται η δυνατότητα πιο γρήγορης ανάρρωσης σε σχέση με την αθροιστική ανάρρωση δυο διαφορετικών επεμβάσεων που πραγματοποιούνται με αρκετές εβδομάδες χρονικής απόστασης μεταξύ τους. Παράλληλα, μειώνεται σημαντικά το χρονικό διάστημα αποχής από τη χημειοθεραπεία, προσφέροντας στον ασθενή ένα επιθετικό, κατά του όγκου, συνδυασμό ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής και εξατομικευμένης χημειοθεραπείας.Είναι σημαντικό οι ασθενείς που εμφανίζουν καρκίνο του παχέος εντέρου με μεταστάσεις στο ήπαρ να γνωρίζουν ότι με τις σύγχρονες θεραπείες μπορούν να έχουν πενταετή επιβίωση που κυμαίνεται από 17 – 40%. Για να επιτευχθεί αυτό το εντυπωσιακό αποτέλεσμα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σε εξειδικευμένα κέντρα, όπου συγκροτημένη διεπιστημονική ομάδα θέτει το βέλτιστο θεραπευτικό πλάνο για τον ασθενή, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του και τα χαρακτηριστικά του καρκίνου του.

Δημήτριος Ντουράκης,Συνεργάτης Γενικός Χειρουργός, Ευρωκλινική Αθηνών / Ελένη Λίτινα, Συνεργάτης Γενικός Χειρουργός, Ευρωκλινική Αθηνών

ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ

Αθανασιάδου 7-9, 115 21, Αθήνα

Τ: 210 6416600, euroclinic.gr