Επιστήμονες κατάφεραν να εξαλείψουν τον ιό του AIDS από κύτταρα όπου καταφεύγει από ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκαν αντιρετροϊκά φάρμακα, ένα ακόμη βήμα στη μακρά και δύσκολη έρευνα για την ανάπτυξη φαρμάκου ικανού να εξαλείψει οριστικά τον ιό HIV από τον οργανισμό των ασθενών.
Στόχος του πειράματος που πραγματοποιήθηκε σε έξι ασθενείς εθελοντές και παρουσιάστηκε σήμερα στο διεθνές συνέδριο για το AIDS στη Μελβούρνη, είναι να εκτοπίσει και να εξαλείψει τον ιό, η προσέγγιση «kick-and-kill» όπως την ονομάζουν οι επιστήμονες, μια από αυτές που δοκίμασαν για να βρουν το θαυματουργό φάρμακο.
Η λήψη αντιρετροϊκών φαρμάκων μειώνει την ποσότητα του ιού στο αίμα σε επίπεδο μη ανιχνεύσιμο και επιτρέπει στον ασθενή να κάνει μια σχεδόν φυσιολογική ζωή. Ωστόσο η αγωγή πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά, είναι πολυδάπανη και έχει παρενέργειες.
Σε περίπτωση διακοπής λήψης των φαρμάκων, ο ιός εμφανίζεται εκ νέου σε διάστημα μερικών εβδομάδων και αρχίζει ξανά να μολύνει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, καθιστώντας τον ασθενή ευάλωτο σε πολλά μικρόβια, μερικά από τα οποία είναι θανατηφόρα.
Οι ερευνητές επιδιώκουν συνεπώς, εδώ και τρία χρόνια, να εκτοπίσουν τον ιό από το καταφύγιό του και να σκοτώσουν τα κύτταρα όπου κρύβεται, όταν ο ασθενής τελεί υπό αντιρετροϊκή αγωγή.
Στο συνέδριο της Μελβούρνης, ερευνητές του Πανεπιστήμιου του Όρχους στη Δανία, έχουν κάνει ένα πρώτο βήμα. Έξι ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε αντιρετροϊκή θεραπεία, χορηγήθηκε επίσης ρομιδεψίνη, ένα αντικαρκινικό φάρμακο που προκαλεί την αύξηση από 2,1 έως 3,9 φορές την ποσότητα του ιού στο αίμα.
Στους πέντε από τους έξι ασθενείς, ο ιός ανιχνεύθηκε εκ νέου από τους γιατρούς.
Οι έρευνες θα πρέπει να καθορίσουν αν όλοι οι κρυμμένοι ιοί «ανακαλύφθηκαν». Θα πρέπει επίσης να βρεθεί τρόπος για να θανατωθούν τα κύτταρα-καταφύγιο, όπου ο ιός πολλαπλασιάζεται μόλις διακοπεί η αντιρετροϊκή θεραπεία.
«Δείξαμε ότι με τη ρομιδεψίνη μπορούμε να ενεργοποιήσουμε έναν ιό που παραμένει εν υπνώσει και ότι ο ιός αυτός πηγαίνει τότε στο αίμα σε μεγάλη ποσότητα», δήλωσε ο επικεφαλής των ερευνητών Όλε Σμελτς Σόγκορντ. «Είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς και τα εμπόδια πολλά, πριν μπορέσουμε να μιλήσουμε για μια θεραπεία του AIDS».
Καταστροφή των κυττάρων-καταφύγιο
Ο «επανεργοποιημένος» ιός καθώς παρατηρείται μικροσκοπικά, αφήνει ένα ίχνος, όταν πηγαίνει στο αίμα, έξω από τα μολυσμένα κύτταρα CD4, εξηγεί ο Σόγκορντ.
Οι ερευνητές ελπίζουν ότι αυτό το ίχνος, όμοιο με δακτυλικά αποτυπώματα στο σημείο του εγκλήματος, θα μπορεί να εντοπιστεί από τα Τ-κύτταρα (Τ- λεμφοκύτταρα), που πολεμούν τις λοιμώξεις.
Η ομάδα θέλει να συνδυάσει τη ρομιδεψίνη, η οποία ξυπνά τον εν υπνώσει HIV, με το εμβόλιο vacc-4x, ώστε τα Τ-κύτταρα να αναγνωρίζουν και να καταστρέφουν τα κύτταρα καταφύγιο του ιού.
Οι έξι εθελοντές που μετείχαν στο πείραμα δεν παρουσίασαν σοβαρές παρενέργειες κατά τη χορήγηση της ρομιδεψίνης, εκτός από μια κόπωση και παροδικές ναυτίες. Το αντικαρκινικό φάρμακο δεν επηρέασε την δράση της αντιρετροϊκής θεραπείας.
Η έρευνα μιας αγωγής ικανής να θεραπεύσει τους ασθενείς του AIDS σκόνταψε εκ νέου, λίγες ημέρες πριν από την έναρξη της διεθνούς διάσκεψης.
Η περίπτωση της μικρούλας, γνωστή ως το «βρέφος του Μισισίπι» που γεννήθηκε στις ΗΠΑ από μητέρα οροθετική η οποία όμως δεν είχε υποβληθεί σε θεραπεία στη διάρκεια της κύησης, είχε προκαλέσει ελπίδες. Στο μωρό είχαν χορηγηθεί υψηλές δόσεις αντιρετροϊκής θεραπείας αμέσως μετά τη γέννηση του μέχρι την ηλικία των 18 μηνών, όταν οι γιατροί έχασαν τα ίχνη του. Όταν το μωρό εξετάστηκε εκ νέου πέντε μήνες αργότερα, οι γιατροί δεν βρήκαν κανένα ίχνος του ιού, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τη συνήθη επανεμφάνιση του ιού HIV, λίγες εβδομάδες μετά τη διακοπή της θεραπείας. Ωστόσο ο ιός επανεμφανίστηκε: ύστερα από τουλάχιστον δύο χρόνια χωρίς θεραπεία, η μικρούλα έγινε ξανά οροθετική και χρειάστηκε να υποβληθεί σε αντιρετροϊκή θεραπεία, την οποία θα πρέπει, όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, να τη συνεχίσει εφ’ όρου ζωής.
