Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά ζώα και τα συναισθήματα σύνδεσης και ενσυναίσθησης αποτελούν την «κόλλα» που κρατούν τις κοινωνίες ενωμένες.

Προτού το ανοσοποιητικό σύστημα ενός μωρού αναπτυχθεί πλήρως και προτού ένα μωρό μάθει να χρησιμοποιεί τα χέρια του, είναι σε θέση να αναγνωρίζει τη φωνή των γονιών του και να ανταποκρίνεται με μοναδικό τρόπο όταν βλέπει τα πρόσωπά τους: με ένα χαμόγελο.

Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι –συνήθως εξαιτίας κάποιας τραυματικής εμπειρίας ή παραμέλησης- που δε βιώνουν αυτά τα θεμελιώδη, κοινωνικά συναισθήματα.
 
Θα μπορούσε άραγε μια μηχανή να τους μάθει την «πεμπτουσία» των ανθρώπινων αποκρίσεων;

Σε μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο PLoS One, βραζιλιάνοι ερευνητές υποστηρίζουν πως αυτό είναι εφικτό.

Οι επιστήμονες του ινστιτούτου D’Or Institute for Research and Education στο Ρίο ντε Τζανέριο, έκαναν λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες σε υγιείς νέους ενήλικες, ζητώντας τους να επικεντρωθούν σε κάποια περιστατικά του παρελθόντος, που σχετίζονταν με αισθήματα μη σεξουαλικής αγάπης ή περηφάνιας για κάποιο γεγονός.

Έστησαν μια βασική μορφή τεχνητής νοημοσύνης για να κατηγοριοποιήσουν, σε πραγματικό χρόνο, τις μετρήσεις των μαγνητικών τομογραφιών ως αγάπη, υπερηφάνεια ή τίποτε από τα δύο. Στη συνέχεια, έδειξαν στην ομάδα που συμμετείχε στο πείραμα μια γραφική μορφή της βιοανάδρασης για να τους πουν αν τα αποτελέσματα των μαγνητικών τομογραφιών του εγκεφάλου τους εξέφραζαν πλήρως αυτό το συναίσθημα, γράφει ο Cameron Scott στο singularityhub.com.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το μηχάνημα-μάθησης αλγορίθμων ήταν σε θέση να εντοπίζει πολύπλοκα συναισθήματα που πηγάζουν από τους νευρώνες σε διάφορα μέρη του φλοιού και του υπο-φλοιό του εγκεφάλου, και οι συμμετέχοντες ήταν σε θέση να ακονίσουν τα συναισθήματά τους με βάση την ανατροφοδότηση, μαθαίνοντας πώς με την κατάλληλη εντολή μπορούσαν να «ανάψουν» όλες αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου τους.

Ο επικεφαλής της έρευνας, Jorge Moll δήλωσε στο Singularity Hub ότι με αυτόν τον τρόπο οι συμμετέχοντες μάθαιναν να αισθάνομαι πληρέστερα ένα συγκεκριμένο συναίσθημα.

Οι ερευνητές οραματίζονται ότι η πιο άμεση εφαρμογή του συστήματος αυτού, θα ήταν ως θεραπευτική βοήθεια για άτομα με διαταραχές προσωπικότητας και άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας, που είναι δύσκολο να θεραπευτούν.

Από μόνες τους οι τομογραφίες ενός εγκεφάλου δεν μπορούν να διαγνώσουν ψυχικές ασθένειες. Αλλά στα χέρια των ειδικών της ψυχικής υγείας, αν το σύστημα διαπίστωνε κάποια έλλειψη ενσυναίσθησης –που θεωρείται ως το σήμα κατατεθέν ενός ψυχοπαθούς- θα μπορούσε να εντοπίσει τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη από βοήθεια, πριν καταλήξουν στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης.

Το να μάθουν να αναγνωρίζουν και να ελέγχουν τα συναισθήματά τους θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει και όσους έχουν εθιστεί σε ναρκωτικές ουσίες, σημειώνει το δημοσίευμα.

Η προσέγγιση αυτή των βραζιλιάνων επιστημόνων δεν είναι η πρώτη προσπάθεια που γίνεται για να προσδιοριστούν τα ανθρώπινα συναισθήματα με τη νοημοσύνη ενός υπολογιστή.

Αυτό που κάνει αυτή η νέα μελέτη είναι ότι μαθαίνει στις μηχανές να αναγνωρίζουν τα ανθρώπινα συναισθήματα μέσα από μια μαγνητική τομογραφία και στη συνέχεια, τις χρησιμοποιεί για να διδάξει στους ανθρώπους πώς να ελέγχουν τις δικές τους συναισθηματικές αποκρίσεις.