Εδώ και χρόνια συνεχίζεται η διαμάχη αν πράγματι ο Χριστόφορος Κολόμβος είναι υπεύθυνος για την άφιξη της σύφιλης, μιας από τις πρώτες παγκόσμιες ασθένειες, στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Μετά την ανακάλυψη της Αμερικής τον 15ο αιώνα, η φήμη του διάσημου ερευνητή κηλιδώθηκε, επειδή κατηγορήθηκε ότι μετέφερε με τα πλοία του και τους ναυτικούς του την τρομερή αφροδίσια νόσο στην Ευρώπη.
Νεότεροι όμως ερευνητές παρουσίασαν στοιχεία ότι η σύφιλη υπήρχε ήδη στη γηραιά ήπειρο, προτού ο Κολόμβος επιστρέψει στην Ισπανία το 1493. Αλλά μια νέα αμερικανική έρευνα έρχεται να… αποκαταστήσει την τάξη, επαναφέροντας, με νέα στοιχεία, την ορθότητα των παλαιότερων κατηγοριών.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον βιολόγο-αρχαιολόγο Τζορτζ Αρμελάγκος του πανεπιστημίου Έμορι και την Κριστίν Χάρπερ του πανεπιστημίου Κολούμπια, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο αμερικανικό περιοδικό ανθρωπολογίας «American Journal of Physical Anthropology», σύμφωνα με τη βρετανική «Daily Mail» και το «Scientific American», θεωρούν ότι οι συνολικά 54 μελέτες που αθωώνουν τον Κολόμβο, είναι λανθασμένες.
«Δεν υπάρχουν πραγματικά καλές ενδείξεις ούτε για ένα περιστατικό σύφιλης στην Ευρώπη πριν το 1492», δήλωσε ο Τζ. Αρμελάγκος.
Η σύφιλη, που σήμερα πια θεραπεύεται με αντιβιοτικά, προκαλείται από το βακτήριο της ωχράς σπειροχαίτης και στα παλιά χρόνια ήταν συχνά θανατηφόρα, πλήττοντας διάφορα μέρη και όργανα του σώματος (κεφάλι, καρδιά, εγκέφαλο, οστά, μάτια κ.α.), σπέρνοντας τον τρόμο στους κατοίκους των ευρωπαϊκών πόλεων.
Τα πρώτα καταγεγραμμένα περιστατικά της σεξουαλικά μεταδιδόμενης νόσου, που πήραν μορφή επιδημίας, συνέβησαν το 1495, δηλαδή τρία χρόνια μετά το πρώτο ταξίδι του Κολόμβου στην Αμερική, κι έκτοτε οι ειδικοί ερίζουν για την προέλευσή της.
Αρκετοί ερευνητές υποστήριξαν ότι, λόγω της έλλειψης επαρκών γνώσεων, οι γιατροί του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης αδυνατούσαν να ξεχωρίσουν τα συμπτώματα της σύφιλης από άλλες σοβαρές μολυσματικές παθήσεις (π.χ. τη λέπρα) και πιστεύουν ότι η νόσος πρέπει να υπήρχε στην Ευρώπη αρκετά χρόνια πριν την φέρει ο Κολόμβος.
Ως επιχείρημα προβάλλουν 50 περίπου σκελετούς από την προ Κολόμβου Ευρώπη, οι οποίοι φαίνονται να φέρουν σημάδια χρόνιων συφιλιδικών αλλοιώσεων.
Όμως η νέα μελέτη δεν θεωρεί κανένα από αυτά τα στοιχεία ως πλήρως αξιόπιστο. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, μελέτησαν εξονυχιστικά κάθε μία από τις 54 δημοσιευμένες μελέτες που δεν θεωρεί υπεύθυνο τον Κολόμβο και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι σε αυτές δεν υπάρχει ούτε μια αποδεδειγμένη, πέρα από κάθε αμφιβολία, περίπτωση σύφιλης που να χρονολογείται πριν το επικό ταξίδι του μεγάλου εξερευνητή.
Οι αμερικανοί ανθρωπολόγοι και βιολόγοι διαπιστώνουν διάφορες ελλείψεις στις προηγούμενες «αθωωτικές» έρευνες, όπως ανεπαρκείς διαγνώσεις της νόσου, αναξιόπιστες τεχνικές χρονολόγησης και ανύπαρκτές ή κακής ποιότητας αποδεικτικές φωτογραφήσεις των επίμαχων σκελετών.
Μεταξύ άλλων, αναφέρουν ότι ακόμα και στις περιπτώσεις που κάποιος σκελετός φέρει σίγουρα σημάδια σύφιλης, η χρονολόγησή του με την μέθοδο του ραδιο-άνθρακα πάσχει, επειδή οι σκελετοί βρέθηκαν σε παραθαλάσσιες τοποθεσίες. Αυτό σημαίνει ότι, όσο ζούσαν, τα πιθανά θύματα της νόσου θα είχαν φάει πολλά θαλασσινά, τα οποία όμως περιέχουν ίχνη άνθρακα ηλικίας πολλών χιλιάδων ετών, με συνέπεια να είναι πολύ πιθανή η παραπλάνηση της χρονολόγησης.
