Η αρθρίτιδα του γόνατος, ή άλλως αρθροπάθεια του γόνατος, είναι η παθολογική κατάσταση στην οποία μεταπίπτει η άρθρωση του γόνατος λόγω τραυματισμού των στοιχείων του (οστού – μηνίσκου – χόνδρου), είτε λόγω εκφύλισης.
Γράφει ο Ιωάννης Η. Βλάχος, ορθοπαιδικός-χειρουργός
Κατά τον τραυματισμό του γόνατος μπορεί να έχει υποστεί βλάβη το οστούν (λόγω κατάγματος) και να έχει αλλοιωθεί η ομαλή συνέχεια της αρθρικής επιφάνειας.
Μπορεί να έχει λόγω κατάγματος διακοπεί η συνέχεια του χόνδρου. Σε άλλες κακώσεις (αθλητικές) να έχει υποστεί ρήξη ο πρόσθιος (συνήθως) χιαστός σύνδεσμος ή και ο έσω ή έξω μηνίσκος. (βλέπε οικεία κεφάλαια).
Στις χρόνιες εκφυλιστικές αλλοιώσεις λόγω μεταβολής του άξονα του γόνατος, οπότε δημιουργείται ραιβογονία ή βλαισογονία, προοδευτικά βλάπτονται και υφίστανται εκφύλιση αντίστοιχα ο έσω ή ο έξω μηνίσκος και ο χόνδρος του έσω ή έξω διαμερίσματος του γόνατος.
Ο οργανισμός για να αντιδράσει στη βλάβη του χόνδρου και στα φορτία που παίρνει λόγω παραμόρφωσης του άξονα, προσπαθεί ν’ αυξήσει τις επιφάνειες φόρτισης δημιουργώντας οστεόφυτα, τα οποία επιδεινώνουν τα συμπτώματα της αρθρίτιδας.
Αντιδρώντας το υποκείμενο οστούν σκληρύνεται και σε δεύτερο χρόνο νεκρώνεται λόγω βλάβης της αγγείωσης και υφίσταται καθίζηση.
Άρα η αρθρίτιδα του γόνατος χαρακτηρίζεται από εκφυλιστικές βλάβες των μηνίσκων από λέπτυνση του χόνδρου, από σκλήρυνση των υποκειμένων οστών και από δημιουργία οστεοφύτων.
Η παθολογοανατομική αυτή αλλοίωση συνοδεύεται από κλινικές εκδηλώσεις, όπως ο περιορισμός της κάμψης και της έκτασης του γόνατος και ο πόνος στη βάδιση και τελικά και στην ανάπαυση.
Πώς ελέγχεται
Ο ασθενής που παραπονείται για πόνο στο γόνατο, ερωτάται εάν έχει υποστεί πρόσφατη ή παλαιά κάκωση στο γόνατο.
Στην όρθια στάση ελέγχουμε τον άξονα του γόνατος (ραιβά γόνατα – βλαισά γόνατα).
Με τη ράχη του χεριού ελέγχεται η διαφορά θερμοκρασίας των δύο γόνατων και η ύπαρξη υγρού (ύδραρθρο).
Σε ύπτια θέση η δυνατότητα των γονάτων να κάνουν κάμψη (φυσιολογικά μέχρι 130⁰) και έκταση.
Σε κάμψη 90⁰ ελέγχεται η πρόσθια αστάθεια του γόνατος.
Σε πρηνή θέση και κάμψη 90⁰ ο στροφικός πόνος που υποδηλοί βλάβη του έσω μεσαρθρίου.
Απεικόνιση
Οι διάφορες φάσεις της αρθρίτιδας έχουν διαφορετική απεικόνιση στην ακτινογραφία και στην μαγνητική τομογραφία. Στην ακτινογραφία διακρίνεται η λέπτυνση του χόνδρου, η παραμόρφωση του άξονα, η σκλήρυνση του οστού και τα οστεόφυτα.
Στη μαγνητική τομογραφία εμφαίνονται οι βλάβες στους μηνίσκους (ρήξη ή εκφύλιση) των χιαστών συνδέσμων η ελάττωση του πάχους του χόνδρου, η νέκρωση του χόνδρου και η νέκρωση των υποκειμένων οστών.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδος του γόνατος εξαρτάται από τη φάση της βλάβης. Σε νέα άτομα (κάτω των 50 ετών) σε αρχόμενη οστεοαρθρίτιδα η ενδεικνυόμενη θεραπεία, όταν υπάρχει παραμόρφωση του άξονα είναι η διόρθωση της ραιβογονίας ή της βλαισογονίας με οστεοτομία.
Σε μεγαλύτερες ηλικίες, αρχίζουμε τη θεραπεία με διόρθωση του άξονα με «σφήνα» στα παπούτσια και έγχυση υαλουρονικού οξέως ή αυξητικών παραγόντων (G.F.-P.R.P.).
Σε νέα άτομα σ΄ αυτή τη φάση έχει ένδειξη και η έγχυση βλαστοκυττάρων. Όταν η βλάβη του χόνδρου έχει προχωρήσει και έχει δημιουργηθεί και νέκρωση του υποκείμενου οστού, τότε τα συντηρητικά μέτρα (υαλουρονικό, PRP, βλαστοκύτταρα) δεν επαρκούν και χρειάζεται χειρουργική παρέμβαση.
Στις βλάβες οι οποίες αφορούν το ένα διαμέρισμα του γόνατος, η ενδεικνυόμενη θεραπεία είναι η Μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική για αντικατάσταση της περιοχής της βλάβης.
Όταν η αρθρίτιδα του ενός διαμερίσματος (έσω ή έξω) αφεθεί άνευ θεραπείας, τότε η αρθρίτιδα προχωρεί και στο άλλο διαμέρισμα του γόνατος και η ενδεικνυόμενη πλέον εγχείρηση είναι η Ολική αρθροπλαστική του γόνατος.
Και στις δύο περιπτώσεις ο ασθενής βαδίζει χωρίς πόνο σε σύντομο διάστημα.
Η Μονοδιαμερισματική έχει το πλεονέκτημα η κινητικότητα του γόνατος να παραμένει φυσιολογική ώστε ο ασθενής να αθλείται και να ασχολείται με κηπουρικές εργασίες εύκολα.
Λέξεις κλειδιά:
– Αρθρίτιδα
– Αρθροπάθεια
– Οστεοαρθρίτιδα
– Ραιβογονία
– Βλαισογονία
– GF
– PRP
– Βλαστοκύτταρα
– Αρθροπλαστική
