Ένα από τα κοινωνικά φαινόμενα που μεγεθύνονται στον δυτικό κόσμο, είναι ο αριθμός των ηλικιωμένων που ζουν μόνοι. Στην Ελλάδα, μάλιστα, υπολογίζεται ότι ο αριθμός τους ξεπερνά το μισό εκατομμύριο. Ανεξάρτητα από τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό, τα ζητήματα ασφαλείας στο σπίτι αυξάνονται κατακόρυφα, γιατί οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι είναι επιρρεπείς σε ατυχήματα. Έτσι, αν έχετε την ευθύνη του παππού και της γιαγιάς, πρέπει να έχετε υπόψη σας ορισμένους επιπλέον κανόνες που θα κάνουν το σπίτι τους πιο ασφαλές.
Επικοινωνία
Σε περίπτωση ανάγκης ή κινδύνου, οπότε η ανάγκη για γρήγορη αντίδραση είναι μεγάλη, ένας ηλικιωμένος θα δυσκολευτεί. Γι’ αυτό γράψτε και τοποθετήστε σε εμφανές μέρος τηλεφωνικούς αριθμούς έκτακτης ανάγκης, τηλέφωνα συγγενών και φίλων, τα βασικά τριψήφια νούμερα (αστυνομία – 100, πυροσβεστική – 199, ΕΚΑΒ – 166), τον αριθμό οποιουδήποτε μπορεί να χρειαστεί για μια ώρα ανάγκης. Φροντίστε να τους γράψετε καθαρά και με μεγάλα γράμματα, ώστε να είναι ευανάγνωστοι.
Ο κίνδυνος πτώσης
Οι πτώσεις είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για έναν ηλικιωμένο. Έτσι:
- Αν ο παππούς ή η γιαγιά έχουν δυσκολίες στη βάδιση, λάβετε τις κατάλληλες οδηγίες από τον γιατρό σας, για την περίπτωση που χρειάζεται (έστω προληπτικά) να χρησιμοποιούν πι ή μπαστούνι.
- Αγοράστε τους έναν ειδικό ατομικό συναγερμό, για να μπορούν να ειδοποιήσουν σε περίπτωση ατυχήματος.
- Εκτός από ενσύρματη, αγοράστε τους και ασύρματη τηλεφωνική συσκευή, για να μπορούν να την έχουν πάντα μαζί τους και να μη χρειαστεί ποτέ να βαδίσουν γρήγορα για να απαντήσουν σε κάποια κλήση με τον κίνδυνο να σκοντάψουν. Αρκεί να σκεφτείτε ότι αυτό είναι ένα ατύχημα σύνηθες σε όλες τις ηλικίες.
- Αγοράστε τους παπούτσια και παντόφλες που δεν γλιστράνε.
- Φροντίστε κυρίως οι διάδρομοι και οι σκάλες του σπιτιού να είναι καλά φωτισμένες (όπως και όλο το σπίτι άλλωστε) και χωρίς εμπόδια (λ.χ. έπιπλα, βιβλία, παπούτσια).
- Στερεώστε καλά στο δάπεδο χαλιά ή μοκέτες και, αν χρειαστεί να αγοράσετε, να ελέγχετε ότι «πατάνε» καλά στο δάπεδο και δεν διπλώνουν εύκολα.
- Εγκαταστήστε κουπαστή στις σκάλες του σπιτιού, για να μπορούν να πιάνονται όταν ανεβοκατεβαίνουν.
Προστασία από εστίες πυρκαγιάς
Κρίσιμος παράγοντας σε περίπτωση πυρκαγιάς είναι η ταχύτητα αντίδρασης. Όμως, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία υστερούν σε αντανακλαστικά, άρα είναι βασικό να προληφθεί ο κίνδυνος όσο περισσότερο γίνεται.
- Μιλήστε τους και εξηγήστε τους βασικούς κανόνες πυρασφάλειας.
- Ελέγχετε τακτικά για τυχόν προβλήματα σε ηλεκτρικές συσκευές, σε καλωδιώσεις και πρίζες. Αντικαταστήστε τις συσκευές που έχουν φθαρμένα ή κατεστραμμένα ηλεκτρικά καλώδια. Μη βάζετε πολλά καλώδια σε μια πρίζα ή σε καλώδιο επέκτασης.
- Εγκαταστήστε στο σπίτι ανιχνευτή καπνού και ελέγχετε τακτικά την μπαταρία του.
- Προσπαθήστε ο παππούς και η γιαγιά να μη χρησιμοποιούν θερμάστρες. Αν δεν γίνεται, φροντίστε αυτές να έχουν μεγάλη απόσταση από οτιδήποτε μπορεί να αρπάξει φωτιά (λ.χ. κουρτίνες)
Προσοχή στο μπάνιο
Είναι ο χώρος με τους μεγαλύτερους κινδύνους για γλίστρημα και πτώση, γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή στην οργάνωσή του.
- Τοποθετήστε οπωσδήποτε λαβές στο ντους και κοντά στην τουαλέτα, για να κάνετε τη μετακίνησή τους ευκολότερη και ασφαλέστερη.
- Τοποθετήστε λαστιχένια πατάκια στην μπανιέρα.
- Εάν ο παππούς ή η γιαγιά δυσκολεύονται να μπουν και να βγουν από την μπανιέρα, εγκαταστήστε ειδικό κάθισμα ή πάγκο.
- Ρυθμίστε τον θερμοστάτη στον θερμοσίφωνα σε χαμηλότερους βαθμούς, για να μην υπάρχει κίνδυνος εγκαύματος αν ο παππούς ή η γιαγιά ανοίξουν απότομα το ζεστό νερό.
Η κρυφή απειλή της δηλητηρίασης
Ένας ηλικιωμένος κινδυνεύει περισσότερο από δηλητηρίαση για πολλούς λόγους: τα φάρμακα που παίρνει και τα τρόφιμα που τείνει να αποθηκεύει (και μπορεί να ξεπεράσουν την ημερομηνία λήξης τους) είναι οι κυριότεροι.
- Φροντίστε να φυλάνε τα φάρμακά τους στις αρχικές τους συσκευασίες για να μην μπερδευτούν και πάρουν λάθος δοσολογίες.
- Ζητήστε από τον φαρμακοποιό σας (ή κάντε το εσείς) να γράφει με μεγάλα και ευανάγνωστα γράμματα στο κουτί κάθε φαρμάκου για ποια περίπτωση είναι και κάθε πότε πρέπει να το παίρνουν.
- Ελέγχετε τακτικά τα τρόφιμα που έχουν ο παππούς και η γιαγιά, ακόμα και αυτά που είναι στο ψυγείο. Μη διστάσετε να πετάξετε ακόμα και αυτά που απλώς είναι κοντά στην ημερομηνία λήξης τους, για να είστε βέβαιοι ότι δεν θα καταναλωθούν κατά λάθος.
- Προσοχή στα χημικά προϊόντα, στα προϊόντα καθαρισμού κ.λπ. Να τα αποθηκεύετε σε ξεχωριστό σημείο.
Οι εξωτερικοί κίνδυνοι
Δυστυχώς, οι ηλικιωμένοι είναι τα «αγαπημένα» θύματα των διαρρηκτών και των απατεώνων. Γι’ αυτό:
- Μάθετέ τους (και να επιμείνετε σ’ αυτό) να μην ανοίγουν την πόρτα του σπιτιού ακόμα και στην παραμικρή αβεβαιότητα γι’ αυτόν που τους ζητά να μπει.
- Μάθετέ τους, επίσης, να μην κάνουν τηλεφωνικές αγορές και να μην κλείνουν συμφωνίες από το τηλέφωνο χωρίς πρώτα να σας ενημερώσουν. Σε τέτοια πρακτικά ζητήματα, να ζητούν πάντα τη συμβουλή κάποιου έμπιστου ανθρώπου.
- Εξηγήστε τους γιατί δεν πρέπει να γνωστοποιούν ποτέ προσωπικά τους στοιχεία (λ.χ. αριθμός ταυτότητας, ΑΜΚΑ κ.λπ.).