Η εμβάθυνση της δημοκρατικής και συμμετοχικής λειτουργίας των ΟΤΑ, η αναβάθμιση της επιχειρησιακής ικανότητας και της διαφάνειας στη λειτουργία τους και η μετατροπή των δήμων και των περιφερειών σε πρωταγωνιστές της κοινωνικής αλληλεγγύης και της δίκαιης ανάπτυξης, αποτελούν τις προτεραιότητες της κυβέρνησης, στο πλαίσιο της αναθεώρησης του «Καλλικράτη», όπως τις σκιαγράφησε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, Κώστας Πουλάκης σε εκδήλωση της ΝΕ Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ, στην Πάτρα.
Αιχμή της δημοκρατικής και συμμετοχικής λειτουργίας των ΟΤΑ αποτελεί η καθιέρωση της απλής αναλογικής στις αυτοδιοικητικές εκλογές, γεγονός που, όπως σημείωσε ο κ. Πουλάκης «θα αποτελέσει το θεσμικό πλαίσιο για τη διαμόρφωση κουλτούρας συνεργασιών και συναινέσεων».
Στο ίδιο πεδίο περιλαμβάνονται η αναμόρφωση της ενδοδημοτικής αποκέντρωσης και η εισαγωγή θεσμών άμεσης συμμετοχής των πολιτών, (από τις πιο παραδοσιακές «λαϊκές συνελεύσεις», μέχρι τα τοπικά δημοψηφίσματα) και διαβούλευσης, κοινωνικής λογοδοσίας και ελέγχου των αυτοδιοικητικών αρχών.
Για την αναβάθμιση της επιχειρησιακής ικανότητας και της διαφάνειας στη λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης, ο γγ του υπουργείου Εσωτερικών και πρόεδρος της επιτροπής για την αναθεώρηση του «Καλλικράτη» ανέφερε ότι ανοίγει εκ νέου η συζήτηση για τις αρμοδιότητες κάθε επιπέδου διοίκησης (ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και Κεντρικό Κράτος) με βασικό στόχο «μία ευρύτερη ανακατανομή τους, με τα εξής κριτήρια:
- Πρώτον, τη διαμόρφωση επιτελικού κράτους και την επίτευξη συνεργειών μεταξύ των διαφορετικών διοικητικών βαθμίδων.
- Δεύτερον, τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας.
- Τρίτον, την αποφυγή πολυκερματισμού της κάθε θεματικής, του κάθε τομέα, ώστε η εξυπηρέτηση του πολίτη να εξαρτάται κάθε φορά από ένα κέντρο κατά περίπτωση.
- Τέταρτον, την υιοθέτηση της οπτικής του κύκλου των δημόσιων πολιτικών (σχεδιασμός, υλοποίηση, αξιολόγηση εφαρμογής), ώστε να είναι ξεκάθαρο ποιος σχεδιάζει, ποιος εφαρμόζει και ποιος ελέγχει, και να δημιουργούνται συνέργειες μεταξύ των διαφορετικών βαθμίδων διοίκησης».
Επίσης, ο κ. Πουλάκης τόνισε ότι στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ, ξεκινά «η προσπάθεια προτυποποίησης των διοικητικών διαδικασιών σε βασικούς θεματικούς τομείς δραστηριότητας των ΟΤΑ», με την κύρια φιλοδοξία «κάθε διοικητική μονάδα θα είναι σε θέση να ασκεί τις αρμοδιότητές της μέσα από απλές, σαφείς και οριζόντια ομοιόμορφες πρότυπες διαδικασίες, που θα αποτρέπουν τις καθυστερήσεις, την ανασφάλεια δικαίου, τις αμφισβητήσεις και την αυθαιρεσία».
Σχετικά με τη μετατροπή των δήμων και των περιφερειών σε πρωταγωνιστές, αντίστοιχα, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της δίκαιης ανάπτυξης, ο κ. Πουλάκης επεσήμανε ότι στόχος είναι η στήριξη των κοινωνικών δομών των ΟΤΑ και «η γενίκευση της αρμοδιότητάς τους στην άσκηση της κοινωνικής πολιτικής μέσα από πολύπλευρες πολιτικές». Τέλος, έκανε λόγο και για τη θέσπιση «καινοτόμων θεσμικών, χρηματοδοτικών και επιστημονικών εργαλείων που θα τους δώσουν τη δυνατότητα να πρωτοστατήσουν στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη, να σχεδιάσουν δημοκρατικά για την περιοχή τους, να διαχειριστούν το μεγαλύτερο μέρος των κοινοτικών και εθνικών επενδυτικών πόρων και, κυρίως, να παίξουν ενεργό ρόλο και στη χάραξη και υλοποίηση της εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής».
