Στον δρόμο προς τη Βουλή βρίσκεται η ρύθμιση για την εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων του δημοσίου. Στο ίδιο νομοσχέδιο αναμένεται να ενσωματωθούν οι νέες διατάξεις που θα βελτιώνουν τις διαδικασίες ένταξης στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών.

Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου χιλιάδες ιδιώτες με ακίνητα τα οποία διεκδικούνται ως καταπατημένα από το δημόσιο θα μπορούν να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας με καταβολή ποσών που μπορεί να περιορίζονται ακόμα και στο 20% της αντικειμενικής αξίας και σε έως 60 άτοκες δόσεις που ξεκινούν από 100 ευρώ το μήνα.

Η διαδικασία απόκτησης οριστικών τίτλων κυριότητας αναμένεται να «τρέξει» στο τελευταίο τρίμηνο του έτους μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας στην οποία θα υποβάλλονται οι αιτήσεις και τα δικαιολογητικά από τους πολίτες ενώ δημιουργείται ψηφιακός φάκελος για κάθε δημόσιο ακίνητο για το οποίο κατατίθεται αίτηση για την εξαγορά του.

Με το νομοσχέδιο για τα καταπατημένα δημόσια ακίνητα το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να λύσει ένα χρόνιο πρόβλημα καθώς το φαινόμενο της καταπάτησης δημόσιας περιουσίας είναι τόσο παλιό όσο η δημόσια περιουσία. Πάνω από εννέα στα δέκα δημόσια ακίνητα έχουν καταπατηθεί καθώς σε σύνολο 97.029 καταγεγραμμένων Δημόσιων και Ανταλλάξιμων κτημάτων έχουν καταπατηθεί τα 89.928, δηλαδή ποσοστό 92%. Στα καταπατημένα δημόσια κτήματα έχουν ανεγερθεί κατοικίες ακόμη και πολυκατοικίες, εργοστάσια, αποθήκες, αγροτικά ακίνητα, εργαστήρια και κτίρια για οποιαδήποτε επαγγελματική χρήση που είτε ιδιοκατοικούνται είτε εκμισθώνονται σε τρίτους.

Το τίμημα

Τιμή εξαγοράς των καταπατημένων ακινήτων ορίζεται η αντικειμενική αξία, επί της οποίας εφαρμόζεται σειρά εκπτώσεων που μπορεί να φτάσουν ακόμα και το 80%. Σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης, προβλέπεται έκπτωση 10% , ενώ για τμηματική καταβολή οι μηνιαίες δόσεις φτάνουν ακόμα και τις 60 (άτοκες) με ελάχιστο ποσό τα 100 ευρώ.

Προϋποθέσεις

Η εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου αφορά περιπτώσεις:

  • Με κατοχή από ιδιώτη τουλάχιστον 30 χρόνια, αν υπάρχουν τίτλοι αγοράς ή ιδιοκτησίας και κτίσματα προ του 1992.
  • Με κατοχή επί τουλάχιστον 40 χρόνια εφόσον υπάρχει κτίσμα (που αποτελεί και μοναδική κατοικία ή εμπορική εκμετάλλευση –πχ βιοτεχνία- του ιδιώτη) πριν από το 1982.

Ακίνητο που εξαγοράζεται

Ο ιδιώτης θα μπορεί να λάβει μέχρι ένα άρτιο οικόπεδο (για εντός σχεδίου) ή 10 στρέμματα γης (για εκτός σχεδίου). Προβλέπονται και περιπτώσεις που οι ιδιώτες θα μπορούν να λάβουν και ακόμα μεγαλύτερες εκτάσεις (πχ 20 στρέμματα ή τυχόν μικρό υπόλοιπο που απομένει ανεκμετάλλευτο). Μπορούν να εξαγοράσουν όμως και ακίνητα που περιλαμβάνουν (όχι παραπάνω όμως από το 20% της συνολικής επιφάνειας) εκτάσεις χαρακτηρισμένες ως δασικές ή natura, υπογράφοντας ταυτόχρονα και ρήτρα προστασίας τους. Αν επιχειρήσουν να κτίσουν ή παρέμβουν στις ευαίσθητες αυτές εκτάσεις, τότε η εξαγορά ακυρώνεται και αποβάλλονται από το ακίνητο.

Εξαιρέσεις

Από τη ρύθμιση εξαιρούνται δάση, αρχαιολογικοί χώροι, αιγιαλοί-παραλίες ή παρόχθιες και παραποτάμιες περιοχές που έχουν περιέλθει στην ΕΤΑΔ- Υπερταμείο. Εξαιρέσεις μπορεί να υπάρξουν και μετά από υπόδειξη φορέων υπουργείων, για λόγους εθνικής ή δημόσιας ασφάλειας κλπ.

«Κούρεμα» τιμήματος

Στο τίμημα εξαγοράς προβλέπονται εκπτώσεις με τη μέγιστη έκπτωση να μην μπορεί να υπερβαίνει το 80% της αντικειμενικής αξίας.

Εκκρεμείς αιτήσεις

Αιτήσεις που εκκρεμούν στις κτηματικές υπηρεσίες, για εξαγορά ακινήτων τίθενται στο αρχείο. Όσοι έχουν υποβάλει αίτηση, μπορούν να υποβάλουν νέα αίτηση εξαγοράς.

Η αίτηση

Με την υποβολή της αίτησης εξαγοράς, καταβάλλεται παράβολο 300 ευρώ το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς.

Καταβολή τιμήματος

Μετά την υποβολή της αίτηση και στην περίπτωση που εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή εντός 5 ημερών εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής το οποίο κοινοποιείται στον αιτούντα. Στο πιστοποιητικό αποδοχής περιλαμβάνονται η περιγραφή του εξαγοραζόμενου ακινήτου (εμβαδόν και όρια) τα στοιχεία του αιτούντος, το τίμημα εξαγοράς καθώς και το ποσό της εφάπαξ και τμηματικής καταβολής.

Το τίμημα εξαγοράς εξοφλείται είτε εφάπαξ είτε τμηματικά σε 60 ισόποσες άτοκες μηνιαίες δόσεις. Το ποσό της κάθε δόσης δεν μπορεί να μικρότερο των 100 ευρώ. Σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής παρέχεται έκπτωση 10% επί του τιμήματος εξαγοράς. Στην περίπτωση που το τίμημα καταβληθεί εφάπαξ το υπουργείο Οικονομικών εκδίδει την απόφαση εξαγοράς και καταχωρείται στο υποθηκοφυλακείο ή κτηματολογικό γραφείο. Σε περίπτωση τμηματικής καταβολής η διαδικασία εγγραφής του ακινήτου και η απόφαση εξαγοράς γίνεται με την καταβολή της τελευταίας δόσης.

Αυθαίρετη κατασκευή

Στην περίπτωση που εντός του δημοσίου ακινήτου υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή, ο αιτών, εντός ενός μηνός από την κοινοποίηση του πιστοποιητικού αποδοχής, οφείλει να υποβάλει αίτηση τακτοποίησης και υπαγωγής του στον ν. 4495/2017. Για την έκδοση της απόφασης εξαγοράς απαιτείται, εκτός από το τίμημα εξαγοράς, να εξοφληθεί το πρόστιμο υπαγωγής στον ν. 4495/2017 και να προσκομιστεί στην Κτηματική Υπηρεσία η βεβαίωση περαίωσης της διαδικασίας υπαγωγής στον ν. 4495/2017.