Ένα νέο μοντέλο προσδιορισμού του κατώτατου μισθού, αλλά και υπολογισμού των συντάξεων και των ασφαλιστικών εισφορών, προωθεί η κυβέρνηση μέσω του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή έως το τέλος Μαΐου.
Στο επίκεντρο των αλλαγών βρίσκεται ο λεγόμενος «δείκτης μεταβολής μισθών», ένα νέο εργαλείο που στόχο έχει να συνδέσει πιο στενά τις αποδοχές των εργαζομένων με τις συντάξιμες αποδοχές, αλλά και τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις των ελεύθερων επαγγελματιών. Ο νέος δείκτης θα αποτυπώνει τη μέση αύξηση των μισθών στην ελληνική οικονομία και θα αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες στον προσδιορισμό του κατώτατου μισθού, ενώ παράλληλα θα επηρεάζει και τον υπολογισμό των μελλοντικών συντάξεων.
Η νέα αυτή ρύθμιση αλλάζει ουσιαστικά μια παράδοση ετών, καθώς μέχρι σήμερα οι συντάξιμες αποδοχές προσαρμόζονταν με βάση την πορεία του πληθωρισμού, δηλαδή του δείκτη τιμών καταναλωτή. Από το 2025, αυτό θα αλλάξει. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι μισθοί των εργαζομένων -και συνεπακόλουθα οι εισφορές αλλά και οι συντάξεις- θα προσαρμόζονται ανάλογα με την εξέλιξη του νέου δείκτη.
Σε πρακτικό επίπεδο, εφόσον το 2024 ο νέος δείκτης καταγράψει αύξηση 4%-5%, το ίδιο ποσοστό θα χρησιμοποιηθεί για να προσαυξήσει τις συντάξιμες αποδοχές όσων αποχωρήσουν από την εργασία τους το 2025. Έτσι, για παράδειγμα, αν οι συντάξιμες αποδοχές ενός εργαζόμενου διαμορφώνονται στα 1.300 ευρώ, η νέα σύνταξή του θα είναι περίπου 1.082 ευρώ, δηλαδή ελαφρώς αυξημένη σε σχέση με το σημερινό μοντέλο. Οι διαφορές στα πρώτα χρόνια εφαρμογής εκτιμάται ότι θα είναι σχετικά περιορισμένες, ωστόσο σε βάθος χρόνου οι αποκλίσεις ενδέχεται να φθάσουν ακόμα και το 10% στις νέες συντάξεις.
Εισφορές και συντάξιμες αποδοχές
Παράλληλα, ο ίδιος δείκτης θα επηρεάζει σημαντικά και το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων, καθώς θα αντικαταστήσει τον πληθωρισμό ως παράγοντα αναπροσαρμογής. Αυτό σημαίνει ότι σε περιβάλλον αυξημένων μισθών, οι εισφορές των μη μισθωτών θα ανεβαίνουν με ταχύτερους ρυθμούς από ό,τι συνέβαινε έως σήμερα, δημιουργώντας εύλογες ανησυχίες σε επαγγελματίες και επιμελητήρια.
Σημειώνεται ότι ο δείκτης μεταβολής μισθών θα επηρεάζει μόνο τον προσδιορισμό των συντάξιμων αποδοχών και όχι τις ετήσιες αυξήσεις των καταβαλλόμενων συντάξεων. Οι αυξήσεις στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις θα συνεχίσουν να υπολογίζονται όπως σήμερα, δηλαδή με βάση το άθροισμα της ανάπτυξης και του πληθωρισμού, διαιρεμένο διά του δύο.
Η φιλοσοφία του νέου συστήματος, σύμφωνα με αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, είναι να καταστεί πιο δίκαιος και αντιπροσωπευτικός ο υπολογισμός των συντάξεων, σε σχέση με τη δυναμική που αναπτύσσεται στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, η άλλη όψη του νομίσματος φέρνει αυξημένο κόστος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, ειδικά σε περίοδο ταχείας ανόδου των μισθών, γεγονός που προκαλεί ήδη έντονες αντιδράσεις.
Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο βρίσκεται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας και αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το αμέσως επόμενο διάστημα, με στόχο να έχει ψηφιστεί από τη Βουλή έως το τέλος Μαΐου, ώστε οι νέες ρυθμίσεις να τεθούν σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2026.
