Ως ο ιδανικός προορισμός για τους ψηφιακούς νομάδες τείνει να καταστεί η Ελλάδα και έχει όλα τα εχέγγυα προκειμένου να επιτύχει κάτι τέτοιο καθώς παρέχει μια σειρά από συγκριτικά πλεονεκτήματα όπως είναι το καλό κλίμα σχεδόν όλο το χρόνο, οι φυσικές ομορφιές, η γαστρονομία, το σχετικά χαμηλό κόστος ζωής για κάποιον που έρχεται από το εξωτερικό, τα αξιοθέατα που μπορεί να θαυμάσει, οι όλο και αυξανόμενες ταχύτητες του Διαδικτύου και η ασφάλεια.
Τι είναι ο ψηφιακός νομάς
Για όσους τυχόν δεν το γνωρίζουν, ψηφιακοί νομάδες (digital nomads) αποκαλούνται όσοι μπορούν να εργάζονται απομακρυσμένα, από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου – συνήθως μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή. Μπορεί για παράδειγμα ένας σχεδιαστής ιστοσελίδων, ένας συγγραφέας ή ένας σχεδιαστής μόδας από την Ιαπωνία ή τις ΗΠΑ να έρθει και να ζήσει για έναν χρόνο στην Ελλάδα, κάνοντας δουλειά από τον φορητό υπολογιστή του και απολαμβάνοντας παράλληλα τις διακοπές και τις ομορφιές της χώρας μας.
Οι χαρακτηριστικές περιπτώσεις του Μπουράκ και της Μέγκαν
Οι πρώτοι εξ αυτών εμφανίστηκαν στη χώρα μας πριν από περίπου τέσσερα χρόνια και όσο περνάει ο καιρός γίνονται όλο και περισσότεροι. Χαρακτηριστική είναι η ιστορία του Μπουράκ Τσακμάκ, επαγγελματία στον χώρο της μόδας, ο οποίος μίλησε σε σχετικό αφιέρωμα του Euronews. Τα τελευταία πέντε χρόνια εργαζόταν στη Νέα Υόρκη, ενώ πριν από αυτό, είχε περάσει οκτώ χρόνια στο Λονδίνο.
Αυτή την περίοδο μετέχει σε δύο start up και ετοιμάζει μία τρίτη νεοφυή επιχείρηση που θα προωθεί προϊόντα ευεξίας, ξεκινώντας από τα αρώματα. «Δεν είχα φανταστεί ποτέ ότι θα γίνω ψηφιακός νομάς, για να είμαι ειλικρινής» όπως είπε. «Υπέθετα ότι θα μοιράζω πάντα τη ζωή μου μεταξύ Νέας Υόρκης και Λονδίνου. Και ξαφνικά, όταν ήρθαν τα πάνω κάτω, συνειδητοποίησα ότι μπορώ να επιλέξω πού θέλω να βρίσκομαι. Η Αθήνα ήταν στις πρώτες επιλογές μου όταν έκανα τη σύγκριση με άλλες χώρες της Μεσογείου. Συνέκρινα ανθρώπους, τρόπο ζωής, φιλοξενία, φαγητό, κόστος ζωής. Το κόστος ζωής στην Αθήνα δεν απέχει πολύ από το αντίστοιχο άλλων μεσογειακών πόλεων, αλλά οι άνθρωποι, η φιλοξενία και το φαγητό της Αθήνας είναι πολύ καλύτερα. Στην Αθήνα επίσης έχεις την αίσθηση ότι ανήκεις σε μία τοπική κοινότητα, έχει πολλά ανεξερεύνητα μέρη, δεν είναι μόνο ένας τουριστικός προορισμός».
Ομοίως, η νεαρή Μέγκαν Μπομπαγκά – Μπελ, σύμβουλος ψηφιακού μάρκετινγκ, εργαζόταν στο Μονπελιέ, όταν επιβλήθηκε το πρώτο lockdown στη Γαλλία. Όλη της η δραστηριότητα γινόταν με τηλεργασία, οπότε σκέφτηκε για πρώτη φορά να γίνει ψηφιακή νομάς. «Συνειδητοποίησα ότι θα μπορούσα να βρίσκομαι οπουδήποτε ήθελα. Ίσως το lockdown μας έκανε να νοιώθουμε ότι είναι ώρα να μετακινηθούμε λίγο και να ταξιδέψουμε όσο μπορούμε. Ήξερα την Ελλάδα και την αγαπούσα, πάντα ήθελα να περάσω μερικούς μήνες εδώ, οπότε έκανα το βήμα και ήρθα» ανέφερε στο ευρωπαϊκό τηλεοπτικό δίκτυο. Εκατοντάδες άλλοι σαν τον Μπουράκ και τη Μέγκαν βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη χώρα μας και έχουν διασπαρεί στην επικράτεια.
Οι περισσότεροι μας έρχονται από τις ΗΠΑ
Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέας αυτής μορφής οικονομικοί μετανάστες που βρίσκονται στην Ελλάδα, προέρχονται κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γερμανία, ενώ το τελευταίο χρονικό διάστημα υπάρχει έλευση αρκετών νομάδων και από τη Ρωσία, κάτι που προφανώς σχετίζεται και με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ισχυρό κίνητρο για να έρθει κάποιος στην Ελλάδα αποτελεί η digital nomad visa. Χορηγείται δηλαδή μια εθνική θεώρηση εισόδου (βίζα) για όσους κατοίκους τρίτων χωρών (εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και Ελβετίας που μπορούν να έρθουν ούτως ή άλλως ελεύθερα) επιθυμούν να παραμείνουν στη χώρα μας για διάστημα έως και 12 μήνες και να εργαστούν από ‘δω για κάποια εταιρεία που βρίσκεται εκτός συνόρων.
«Η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες που ρύθμισε το θέμα των ψηφιακών νομάδων, νέων ανθρώπων που ως επί το πλείστον εργάζονται με έναν φορητό υπολογιστή μετακινούμενοι σε όλο τον πλανήτη, καθώς αισθανθήκαμε ότι αυτή η κοινότητα είναι πολύ σημαντική και μπορεί να καταστεί στη συνέχεια πρεσβευτής της χώρας μας στο εξωτερικό» τόνισε προ ημερών ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης μετέχοντας εξ αποστάσεως σε σχετική ημερίδα, προσθέτοντας πως «ο σχετικός νόμος προβλέπει ορισμένους περιορισμούς σε σχέση με το εισόδημα αλλά και τη σχέση εργασίας των ψηφιακών νομάδων. Βλέποντας και τον παγκόσμιο ανταγωνισμό, είναι η στιγμή ίσως να κάνουμε πιο ευέλικτη την προσέγγιση μας. Δεν σταματάμε σε καμία περίπτωση να υιοθετούμε νέους τρόπους μέσα από τους οποίους ξένοι μπορούν να επισκεφθούν τη χώρα μας».
Ένα από τα πλεονεκτήματα της digital nomad visa είναι πως η σχετική αίτηση υποβάλλεται στα προξενεία της Ελλάδας στο εξωτερικό μέσω των one-stop υπηρεσιών.
Ποια μέρη της Ελλάδας επιλέγουν
Οι digital nomads επιλέγουν στη χώρα μας περιοχές που διαθέτουν την απαιτούμενη υποδομή προκειμένου να μπορούν να εργάζονται εξ αποστάσεως. Δημοφιλέστεροι προορισμοί σύμφωνα με ανθρώπους της αγοράς εμφανίζονται καταρχάς η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, αλλά εξίσου ψηλά στις προτιμήσεις βρίσκεται η Μαγνησία και κυρίως ο Βόλος και το Πήλιο, η Κρήτη (κυρίως τα Χανιά και το Ρέθυμνο), η Καλαμάτα, τα Ιωάννινα, η Λέσβος, η Ρόδος, η Εύβοια και η Νάξος.
Θυμίζουμε ότι η Νάξος, το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων, μετατρέπεται σταδιακά στο πιο «έξυπνο» της χώρας με πρωτοβουλία της Amazon. Η ιδέα είχε κατατεθεί αρχές Ιουλίου του 2021 στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, από τον ιδρυτή της κορυφαίας επιχείρησης πώλησης αγαθών και υπηρεσιών Τζεφ Μπέζος. «Πώς θα σας φαινόταν εάν επιχειρούσαμε να μετατρέψουμε ένα από τα κοσμοπολίτικα νησιά σας σε smart (σ.σ. «έξυπνο»); Θα μειώναμε την ενεργειακή και περιβαλλοντική του επιβάρυνση από τη δραστηριότητα κατοίκων και τουριστών, θα αναβαθμίζαμε σημαντικά την ποιότητα ζωής και θα τον μετατρέπαμε σε πόλο έλξης ψηφιακών νομάδων» είπε στον πρόεδρο της ελληνικής κυβέρνησης. Εκείνη την ημέρα μπήκαν οι βάσεις προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο της Amazon.
Η ιστοσελίδα workfromgreece.gr, που τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Κυβέρνησης (ιδρύθηκε από τη μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία της τουριστικής βιομηχανίας Marketing Greece, με την υποστήριξη των χορηγών Cosmote, Aegean Airlines και Eurobank) παρέχει στα αγγλικά μια σειρά από πληροφορίες για όσους επιθυμούν να εργαστούν ως ψηφιακοί νομάδες στη χώρα μας. Ταυτόχρονα δίνει απαντήσεις σε μια πλειάδα αποριών που συνήθως όσοι θα ήθελαν να έρθουν στον τόπο μας και να διαμείνουν, εργαζόμενοι παράλληλα εξ αποστάσεως για λογαριασμό επιχειρήσεων που εδρεύουν στο εξωτερικό.
Ας δούμε τις χαρακτηριστικότερες απ’ αυτές:
Είναι η Ελλάδα ασφαλής χώρα για εργασία;
Η Ελλάδα είναι μια ασφαλής χώρα, με υπαίθρια κουλτούρα και πολύ χαμηλά επίπεδα βίαιης εγκληματικότητας. Για να το θέσουμε σε μια προοπτική, το ποσοστό των εγκλημάτων που αναφέρθηκαν στην αστυνομία το 2017-2019 ήταν 40,1 ανά 100.000 κατοίκους, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. 52,5. Υποδεχτήκαμε τον αριθμό ρεκόρ των 31 εκατομμυρίων επισκεπτών το 2019 (δηλαδή περίπου το τριπλάσιο του εθνικού πληθυσμού), επομένως είμαστε αρκετά έμπειροι στο να σας κάνουμε να αισθάνεστε ασφαλείς και να σας αφήνουμε να απολαύσετε όλα όσα αγαπάτε όταν βρίσκεστε στην Ελλάδα.
Ποιο είναι το κόστος ζωής στην Ελλάδα;
Η Ελλάδα έχει φήμη ως μια χώρα με καλή σχέση ποιότητας – τιμής στην Ευρώπη. Το κόστος διαβίωσης για διαμονή, μεταφορά, φαγητό έξω και ψυχαγωγία είναι πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πολλές υπαίθριες δραστηριότητες μπορείτε να τις απολαύσετε χωρίς κόστος.
Χρειάζομαι βίζα για να εργαστώ ως digital nomad στην Ελλάδα;
Πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου ή της Ελβετίας έχουν το δικαίωμα να εισέλθουν και να μετακινηθούν ελεύθερα εντός της Ελλάδας, σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι υπήκοοι τρίτων χωρών (δηλαδή εκτός Ε.Ε., Ε.Ο.Χ. και Ελβετίας), μπορούν να υποβάλουν αίτηση για Digital Nomad Visa που τους επιτρέπει να ζουν και να εργάζονται στην Ελλάδα. Παρέχεται νόμιμη διαμονή ως εξ αποστάσεως εργαζόμενοι, για έως και έναν χρόνο, μετά τον οποίο μπορούν να υποβάλουν αίτηση για Άδεια Διαμονής Digital Nomad.
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν επαρκείς πόρους για τη διάρκεια της διαμονής σας ή μισθό τουλάχιστον 3.500 ευρώ το μήνα μετά φόρων ως εξαρτώμενοι υπάλληλοι ή ως αυτοαπασχολούμενοι που εργάζονται εξ αποστάσεως. Το μηνιαίο ποσό αυξάνεται κατά 20% εάν οι νομάδες συνοδεύονται από σύζυγο ή συγκάτοικο και 15% για κάθε παιδί.
Πώς είναι η ταχύτητα του διαδικτύου στην Ελλάδα;
Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί τεράστιες εξελίξεις στην ταχύτητα του διαδικτύου στην Ελλάδα. Η τεχνολογία οπτικών ινών είναι στάνταρ σε πολλές γειτονιές και το δίκτυο 5G έχει καλύψει το 97% στην Αθήνα και το 90% στη Θεσσαλονίκη, με την ταχύτητα σε ορισμένες περιοχές να ξεπερνά το 1 Gbps. Μέχρι το τέλος του 2021, πάνω από το 60% της Ελλάδας είχε καλυφθεί με 5G. Η μέση εθνική ταχύτητα λήψης για το 2020 ήταν 27,01 Mbps, σημειώνοντας αύξηση 34,83% σε σχέση με το 2019.
Τι είδους κάλυψη υγειονομικής περίθαλψης χρειάζομαι ως απομακρυσμένος εργαζόμενος στην Ελλάδα; Έχω πρόσβαση σε δημόσια νοσοκομεία;
Εάν είστε πολίτης της Ε.Ε., θα πρέπει να λάβετε Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Υγείας στη χώρα στην οποία είστε ασφαλισμένος πριν έρθετε στην Ελλάδα. Αυτό θα σας δώσει πρόσβαση στο ελληνικό εθνικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης (ΕΟΠΥΥ), πληρώνοντας μόνο για την ιατρική περίθαλψη που θα έπρεπε να πληρώσουν οι Έλληνες πολίτες. Η κάλυψη περιλαμβάνει επείγοντα περιστατικά καθώς και χρόνιες ή υπάρχουσες παθήσεις. Οι κάρτες εκδίδονται από τον εθνικό σας πάροχο ασφάλισης υγείας. Φυσικά, εάν θέλετε πιο ολοκληρωμένη κάλυψη, θα πρέπει να αποκτήσετε ιδιωτική ασφάλιση υγείας.
Εάν προέρχεστε από αλλού, θα χρειαστεί να αποκτήσετε ιδιωτική ασφάλιση υγείας, καθώς δεν θα δικαιούστε τα οφέλη του ελληνικού δημόσιου συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. Η τακτική ταξιδιωτική ασφάλιση θα σας παρέχει κάλυψη έκτακτης ανάγκης για περιορισμένο χρονικό διάστημα, αλλά για μεγαλύτερες διαμονές, θα χρειαστείτε εξειδικευμένη κάλυψη υγείας, όπως η Global Health Insurance, η οποία έχει σχεδιαστεί για ψηφιακούς νομάδες και απομακρυσμένους εργαζόμενους και γίνεται αποδεκτή σε δημόσια νοσοκομεία.
Ποιες είναι οι επιλογές διαμονής και συνοικίας για απομακρυσμένους εργαζόμενους στην Ελλάδα;
Θα βρείτε πολλές επιλογές προσωρινής διαμονής στην Ελλάδα, είτε πάτε σε κάποια μεγάλη πόλη όπως είναι η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, είτε σε ένα νησί ή ηπειρωτικό χωριό. Εκτός από ξενοδοχεία, υπάρχουν κι άλλες δημοφιλείς επιλογές ενοικίασης όπως το Airbnb και το Blueground, καθώς και ένας αυξανόμενος αριθμός επιλογών συνδιαβίωσης που προσελκύουν ψηφιακές νομαδικές κοινότητες, όπως η Selina (στην Αθήνα και στο Πήλιο).
Υπάρχουν χώροι συνεργασίας στην Ελλάδα για ψηφιακούς νομάδες;
Ναι, υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός χώρων συνεργασίας στην Ελλάδα, που σας επιτρέπουν να γίνετε εύκολα μέρος της κοινότητας των digital nomad, όπως το Impact Hub, το Foundation και το The Cube.
Πώς είναι η αεροπορική συνδεσιμότητα προς την Ελλάδα;
Η Ελλάδα διαθέτει εξαιρετική συνδεσιμότητα πτήσεων, με μεγάλα διεθνή αεροδρόμια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και 15 άλλα περιφερειακά αεροδρόμια (στη νησιωτική και ηπειρωτική χώρα) με εποχικές διεθνείς πτήσεις. Υπάρχουν επίσης άλλα 18 αεροδρόμια σε όλη τη χώρα με πτήσεις εσωτερικού προς Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Στην έκδοση του 2019 του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Δείκτη Ταξιδιωτικής και Τουριστικής Ανταγωνιστικότητας, η Ελλάδα κατέλαβε τη 10η θέση σε 140 χώρες ως προς τον αριθμό των αεροπορικών εταιρειών, με την Αθήνα να συνδέεται άμεσα με τακτικά δρομολόγια για 157 προορισμούς (124 διεθνείς) σε 55 χώρες που εκτελούνται από συνολικά 66 αερομεταφορείς. Θεσσαλονίκη, Χανιά, Ηράκλειο και Ρόδος είναι οι αμέσως επόμενοι αερολιμένες με τη μεγαλύτερη κίνηση.
Χρειάζεται να πληρώσω φόρους ως ψηφιακός νομάς στην Ελλάδα;
Δεν έχετε φορολογική υποχρέωση στην Ελλάδα όταν εργάζεστε για λιγότερες από 180 ημέρες σε ένα ημερολογιακό έτος: α) ως έμμισθος υπάλληλος εταιρείας με έδρα στο εξωτερικό ή β) ενώ προσφέρετε υπηρεσίες ως αυτοαπασχολούμενος σε εταιρεία που εδρεύει εκτός Ελλάδας.
Εάν ζείτε στην Ελλάδα για 180 ημέρες ή περισσότερες από ένα ημερολογιακό έτος, ίσως χρειαστεί να μεταφέρετε τη φορολογική σας κατοικία στην Ελλάδα (συμπεριλαμβανομένης της λήψης ελληνικού αριθμού φορολογικού μητρώου) και να πληρώσετε τοπικούς φόρους. Εάν εργάζεστε σε ελληνική εταιρεία οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της παραμονής σας στην χώρα, θα πρέπει να πληρώσετε τοπικούς φόρους.
Το ελληνικό κράτος εισήγαγε μια σειρά από παροχές και φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση ξένων επαγγελματιών στην Ελλάδα και την ανάληψη της ελληνικής φορολογικής κατοικίας (άρθρο 5Γ του νόμου 4172/2013). Τέτοιες εφαρμογές πραγματοποιούνται σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές κατά τη διάρκεια του έτους. Ως εκ τούτου, θα χρειαστεί να απευθυνθείτε στις αρμόδιες αρχές για περισσότερες πληροφορίες.
Θα μπορώ να νοικιάσω αυτοκίνητο ως ψηφιακός νομάς στην Ελλάδα;
Ναι, θα βρείτε πολλές επιλογές βραχυπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης ενοικίασης αυτοκινήτων στην Ελλάδα, με όλες τις γνωστές εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων (όπως η Hertz, η Avis και άλλες) που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Μπορείτε να οδηγείτε με τις άδειες οδήγησης της Ε.Ε. ή του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και με άδειες οδήγησης από οποιονδήποτε από τους υπογράφοντες τη Σύμβαση της Βιέννης για την Οδική Κυκλοφορία .
Πώς υποβάλλετε αίτηση για έκδοση Digital Nomad Visa ώστε να εργαστείτε στην Ελλάδα;
Μπορείτε να υποβάλετε αίτηση για Digital Nomad Visa στην ελληνική προξενική αρχή στη χώρα κύριας κατοικίας σας ως μέρος μιας γρήγορης διαδικασίας. Το αίτημα μπορεί να υποβληθεί με email ή συστημένη επιστολή και η προξενική αρχή υποχρεούται να απαντήσει εντός 10 ημερών, με την ενδεχόμενη άδεια παραμονής να εκδίδεται από το ελληνικό Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.