Στις πρώτες, πολύ δύσκολες ημέρες, αυτής της πανδημίας, υπήρχαν αρκετοί που «βλέποντας» λίγο πιο… μπροστά απ’ όλους τους υπόλοιπους, είπαν πως είναι δεδομένο πως η ζωής μας μετά από όλη αυτή την περιπέτεια, θα είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με αυτό που μέχρι σήμερα γνωρίζαμε.

Αν κάποιος κάτσει και δει τις αλλαγές που ήδη έχουν γίνει τότε είναι σίγουρο πως θα ψελλίσει (πιθανότατα με μια δόση προβληματισμού) πως αυτοί οι άνθρωποι είχαν δίκιο.

Πολλές οι αλλαγές που έρχονται ή που ήδη έχουν έρθει. Και δεν μιλάμε για τις προσωρινές που αφορούν τα περιοριστικά μέτρα. Μιλάμε για εκείνες που με αφορμή ίσως τα περιοριστικά μέτρα, φαίνεται πως ήρθαν για να μείνουν. Ουδέν μονιμότερο του προσωρινού, θα πει κάποιος, και ειδικά σε αυτή την περίπτωση θα έχει απόλυτο δίκιο.

Κάποιες από αυτές τις αλλαγές θα είναι για καλό. Κάποιες άλλες, πάλι, όχι. Για όλες, ωστόσο, καλύτερος κριτής είναι ο χρόνος. Αυτός θα δείξει αν βοηθήσουν ή θα κάνουν τις ζωές μας ακόμα πιο δύσκολες.

Μια από αυτές τις αλλαγές (κάποιος θα μπορούσε πιο… στρογγυλεμένα να τις πει και «νέες τάσεις») είναι και η κατάργηση των φυσικών γραφείων μεγάλων εταιρειών του εξωτερικού και η καθιέρωση με μόνιμη πλέον μορφή της εξ αποστάσεως εργασίας.

Οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει στις εργασιακές σχέσεις

Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι αυτό θα «βγει» σε καλό για τους εργαζόμενους ή σε κακό. Για την ώρα και με δεδομένο πως ο κίνδυνος εξάπλωσης του κορονοϊού δεν έχει εκλείψει είναι καλό, δεδομένου πως το να βρίσκονται πολλά άτομα μαζί στον ίδιο χώρο και με το κλιματιστικό στο φουλ, προφανέστατα ελλοχεύει κινδύνους.

Η πανδημία, ωστόσο, αργά ή γρήγορα θα λήξει. Η νέα αυτή συνθήκη θα αλλάξει ριζικά τις ζωές των εργαζομένων.

Και αν κάποιος βιαστικά πει πως για τους εργαζόμενους θα είναι καλό να δουλεύουν μόνιμα από τα σπίτια τους, θα πρέπει πιθανότατα να αναθεωρήσει διαβάζοντας έρευνες όπως αυτή που διενεργήθηκε από την υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Eurofound, που κατέδειξε πως ότι πάνω από το ένα τρίτο των εργαζόμενων στις 27 χώρες μέλη της ΕΕ έχουν ξεκινήσει την τηλεργασία λόγω της πανδημίας. Από αυτούς το 26% ζει σε σπίτια με παιδιά κάτω των 12 ετών και ένα 10% με παιδιά από 12 ως 17. Από εκείνους που ζουν με μικρότερα παιδιά το 22% ανέφερε ότι δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί στη δουλειά του όλη την ώρα ή την περισσότερη ώρα. Αντίθετα, το ποσοστό των νοικοκυριών χωρίς παιδιά ή με μεγαλύτερα παιδιά που αντιμετωπίζει προβλήματα στην τηλεργασία είναι 5% και 7% αντίστοιχα.

Ξεκάθαρα, λοιπόν, είναι μια κατάσταση που μόνο εύκολη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί και το σημαντικότερο, όπως λένε και πολλοί ειδικοί, είναι πως μια δίχως έλεγχο και το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο, ανάπτυξη αυτής της «νέας τάσης» θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων.

Τι κάνουν εταιρείες κολοσσοί στο εξωτερικό

Η επόμενη ημέρα της πανδημίας του κορονοϊού, πάντως, είναι εδώ και μια προσεκτικότερη ματιά στο επιχειρηματικό ρεπορτάζ του εξωτερικού δείχνει πως θα κινηθούν οι μεγάλες εταιρείες. Οι εργαζόμενοι σε αυτές έρχονται πλέον αντιμέτωποι με μια νέα πραγματικότητα.

Κάποιες από αυτές έχουν ανακοινώσει πως θα ανοίξουν (στην καλύτερη περίπτωση) είτε το Φθινόπωρο, είτε στις αρχές του 2021!

Μπορεί κάτι τέτοιο να ακούγεται σήμερα σχεδόν φυσιολογικό αλλά πριν από λίγους μήνες, κινούταν στη σφαίρα της… επιστημονικής φαντασίας.

Ο Τζάκ Ντόρσι του Twitter και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ του Facebook έκαναν τις πρώτες ανακοινώσεις. Βρίσκουν πολλούς μιμητές, κυρίως σε εταιρείες τεχνολογίας με ηγετική θέση στο χώρο τους – πράγμα που σημαίνει ότι σύντομα την απόφαση θα ακολουθήσουν και άλλες.

«Το Facebook ότι θα αρχίσει να επιτρέπει στους περισσότερους υπαλλήλους του να ζητούν μια μόνιμη αλλαγή στις θέσεις εργασίας τους που θα τους επιτρέπει να εργάζονται από απόσταση. Η εταιρεία θα ξεκινήσει σήμερα, καθιστώντας τις περισσότερες από τις θέσεις εργασίας της στις ΗΠΑ επιλέξιμες για απομακρυσμένες προσλήψεις και θα αρχίσει να δέχεται αιτήσεις για θέσεις αποκλειστικά απομακρυσμένη εργασίας αργότερα φέτος», ανέφερε η ανακοίνωση της εταιρείας.

Αντίστοιχα το Twitter για την ώρα «οι εργαζόμενοι μπορούν να συνεχίζουν να εργάζονται από το σπίτι για όσο καιρό θεωρούν ότι χρειάζεται», αλλά ήδη έχει ανακοινωθεί πως το μέτρο θα επεκταθεί και στην μετά-covid-19 εποχή.

Στο ίδιο μήκος κύματος και το δημοφιλές Shopify που πλέον… αυτοσυστήνεται ως μια ψηφιακή εταιρεία. «Θα διατηρήσουμε τα γραφεία μας κλειστά μέχρι το 2021, ώστε να μπορέσουμε να τα επεξεργαστούμε εκ νέου αυτήν τη νέα πραγματικότητα. Μετά από αυτό, οι περισσότεροι θα λειτουργούν μόνιμα από απόσταση. Η κεντρική θέση του γραφείου έχει τελειώσει», ανέφερε σε σχετική ανακοίνωση.

Η Aweber, μια εταιρεία ηγέτης στο χώρο του email marketing software με πάνω απο 1.000.000 πελάτες παγκοσμίως ανακοίνωσε πως «το μέλλον για την AWeber’s ξεκινά σήμερα ως εταιρεία απομακρυσμένης εργασίας – κάτι που αντιπροσωπεύει την μεγαλύτερη μας οργανωτική αλλαγή τα τελευταία 21 χρόνια».

Η εταιρεία συναλλαγών κρυπτονομισμάτων Coinbase ανέφερε: «Οι εργαζόμενοι θα είναι σε θέση να εργάζονται στο γραφείο αλλά θα έχουν όλοι την επιλογή να εργαστούν από απόσταση ή να μοιράσουν το χρόνο τους μεταξύ εργασίας εντός και εκτός γραφείου».

Το ίδιο και η «Lambda School» η οποία ανακοίνωσε πως κλείνει τα γραφεία της μεχρί τουλάχιστον τον ερχόμενο Αύγουστο αλλά παράλληλα παρουσίασε μια μόνιμη πολιτική για εργασία από οπουδήποτε! «Οι εργαζόμενοι είναι ελεύθεροι να εργάζονται από το σπίτι, από ένα γραφείο ή από οπουδήποτε εντός των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα γραφεία μας θα παραμείνουν κλειστά μέχρι τα τέλη Αυγούστου τουλάχιστον», ανέφερε η ανακοίνωση..

Πριν από μερικές ημέρες η Otis «ξεκίνησε το Work from Anywhere (Εργασία από Οπουδήποτε). Θα διατηρήσουμε το γραφείο μας στη Νέα Υόρκη ως έδρα (πρόκειται για ενοικιαζόμενα γραφεία). Όλοι μπορούν να εργαστούν από οπουδήποτε στις Η.Π.Α.»!

Αυτό που εφαρμόζει ο Τζακ Ντόρσι στην Twitter το εφαρμόζει και στην Square όπου ήδη ανακοίνωσε πως «προχωρώντας προς τα εμπρός, οι εργαζόμενοι στη Square θα μπορούν να εργάζονται μόνιμα από το σπίτι, ακόμη και όταν τα γραφεία αρχίσουν να ανοίγουν ξανά».

Τέλος και η Upwork που ήδη εφαρμόζει ένα παρόμοιο μοντέλο πολλά χρόνια, αποφάσισε να το κάνει… πιο μόνιμο και ανακοίνωσε πως επειδή «γνωρίζει από πρώτο χέρι τα απίστευτα αποτελέσματα που μπορούν να προσφέρουν οι αποκεντρωμένες ομάδες, με βάση την 20ετή εμπειρία μας ως εταιρεία απομακρυσμένης εργασίας, τώρα αγκαλιάζουμε μόνιμα ένα κυρίως απομακρυσμένο μοντέλο».

Πέρα από τις εταιρείες που νομιμοποίησαν το συγκεκριμένο μοντέλο εργασίας υπάρχουν και αυτές που έκλεισαν τα γραφεία τους για πολλούς μήνες πιθανότητα σε μια προσπάθεια να δουν αν όλο αυτό μπορεί να λειτουργήσει σε μια πιο μόνιμη βάση.

Πρώτη και καλύτερη η Google η οποία σε ένα βαθμό ήδη εφαρμόζει την απομακρυσμένη εργασία αλλά όλα δείχνουν πως σύντομα θα το επεκτείνει. Για την ώρα ο διαδικτυακός κολοσσός έχει ανακοινώσει πως τα γραφεία του θα παραμείνουν κλειστά μέχρι τον Ιανουάριο του 2021, και… βλέπουμε.

Τον πρώτο μήνα του επόμενου έτους θ’ ανοίξουν και εταιρείες όπως η Salesforce και η Zillow. Για τον Φεβρουάριο του 2021 έχει τοποθετήσει το άνοιγμα των γραφείων της η εταιρεία Box.

Αντίθετα Amazon και PayPal φαίνεται πως πριν προχωρήσουν στο νέο μοντέλο θα επιχειρήσουν να ανοίξουν τα γραφεία τους, τον ερχόμενο Οκτώβριο.