H Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, σήμερα, μια πρόταση για τις «συμβατικές σχέσεις στον γαλακτοκομικό τομέα» βάσει της οποίας παρέχεται μεταξύ άλλων η δυνατότητα συλλογικής διαπραγμάτευσης των παραγωγών γάλακτος και των μεταποιητών.
Στόχος της Επιτροπής είναι, όπως τονίζει στη σχετική ανακοίνωσή της, «να βελτιώσει τη θέση των παραγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων στην αλυσίδα εφοδιασμού γαλακτοκομικών προϊόντων και να προετοιμάσει τον τομέα για ένα πιο προσανατολισμένο στην αγορά και πιο βιώσιμο μέλλον».
Η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει τη θεσμοθέτηση γραπτών συμβάσεων μεταξύ των παραγωγών γάλακτος και των μεταποιητών, τη δυνατότητα συλλογικής διαπραγμάτευσης των όρων της σύμβασης μέσω των οργανώσεων παραγωγών κατά τρόπο ώστε να επιτευχθεί ισορροπία διαπραγματευτικής ισχύος μεταξύ των παραγωγών γάλακτος και των βασικών μεταποιητών, ειδικούς κανόνες της Ε.Ε. για τις διεπαγγελματικές οργανώσεις και μέτρα που έχουν στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας της αγοράς.
Ειδικότερα, η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει προαιρετικές γραπτές συμβάσεις μεταξύ των παραγωγών γάλακτος και των μεταποιητών, οι οποίες θα καταρτίζονται πριν από τις παραδόσεις και θα πρέπει να περιλαμβάνουν λεπτομέρειες όσον αφορά την τιμή, το χρονοδιάγραμμα και την ποσότητα των παραδόσεων καθώς και τη διάρκεια της σύμβασης. Τα κράτη-μέλη της ΕΕ μπορούν να καταστήσουν τη χρήση συμβάσεων υποχρεωτική στην επικράτειά τους, αναφέρει η Επιτροπή, ενώ όσον αφορά τους συνεταιρισμούς, σημειώνει ότι προκειμένου να ληφθεί υπόψη η ιδιαίτερη φύση τους, δεν θα απαιτείται να συνάπτουν συμβάσεις, εάν στο καταστατικό τους περιλαμβάνονται στοιχεία που παράγουν παρόμοια αποτελέσματα.
Στη συνέχεια και «για να επανεξισορροπηθεί η διαπραγματευτική ισχύς στην αλυσίδα εφοδιασμού», στην πρόταση της Επιτροπής προβλέπεται να επιτρέπεται στους γεωργούς να διαπραγματεύονται συλλογικά τις συμβάσεις μέσω των οργανώσεων παραγωγών.
Ο καθορισμός ενδεδειγμένων ποσοτικών ορίων που θα εφαρμόζονται στην ποσότητα που αποτελεί αντικείμενο αυτής της διαπραγμάτευσης θα θέσει, κατά την Επιτροπή, τους γεωργούς σε ίση βάση με τις σημαντικότερες βιομηχανίες γαλακτοκομικών προϊόντων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα επαρκή ανταγωνισμό στην προμήθεια νωπού γάλακτος. Τα όρια αυτά καθορίζονται σε 3,5% της συνολικής παραγωγής της ΕΕ και σε 33% της εθνικής παραγωγής, με ειδικές διασφαλίσεις που προβλέπονται επίσης για την αποφυγή σοβαρών ζημιών, ιδίως στις ΜΜΕ.
Η πρόταση προβλέπει επίσης ειδικούς κανόνες της Ε.Ε. για τις διεπαγγελματικές οργανώσεις που καλύπτουν όλα τα τμήματα της αλυσίδας. Οι οργανώσεις αυτές μπορούν, κατά την Επιτροπή, να παίξουν σημαντικό ρόλο στην έρευνα, τη βελτίωση της ποιότητας, την προώθηση και τη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών σχετικά με την παραγωγή και τις μεθόδους μεταποίησης.
Στη σημερινή πρόταση της Επιτροπής προτείνεται τα μέτρα αυτά να παραμείνουν σε ισχύ έως το 2020, με επανεξέταση το 2014 και το 2018. Το χρονοδιάγραμμα αυτό θα πρέπει να επαρκεί ώστε οι παραγωγοί γάλακτος να μπορέσουν να προσαρμοστούν σε ένα περιβάλλον χωρίς ποσοστώσεις γάλακτος και να βελτιώσουν την οργάνωσή τους ενόψει ενός περιβάλλοντος με μεγαλύτερο προσανατολισμό προς την αγορά, τονίζει η Επιτροπή.
Η Επιτροπή ενέκρινε επίσης χωριστή έκθεση για την κατάσταση της αγοράς των γαλακτοκομικών προϊόντων και τους σχετικούς όρους για την ομαλή σταδιακή κατάργηση του συστήματος ποσοστώσεων γάλακτος. Δεδομένου ότι μόνο τρία κράτη μέλη είχαν παραγωγή μεγαλύτερη από την ποσόστωσή τους το 2009/2010 και ότι οι τιμές των ποσοστώσεων του γάλακτος έχουν τώρα πολύ χαμηλή αξία, ήδη μηδενική σε ορισμένα κράτη-μέλη, η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ομαλή προσγείωση έχει δρομολογηθεί στη συντριπτική πλειονότητα των κρατών-μελών.
Υπό τις περιστάσεις αυτές, η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει λόγος αναθεώρησης των αποφάσεων του διαγνωστικού ελέγχου όσον αφορά τη σταδιακή αύξηση των ποσοστώσεων και το τέλος του καθεστώτος ποσόστωσης την 1η Απριλίου 2015. Για την παροχή συμπληρωματικής διασφάλισης, στην έκθεση προτείνεται επίσης, σε εξαιρετικές περιπτώσεις και εφόσον τα υφιστάμενα μέτρα πολιτικής δεν επαρκούν, η Επιτροπή να μπορεί να προβλέψει μηχανισμό ο οποίος θα επιτρέπει την αντιστάθμιση των παραγωγών γάλακτος για τη μείωση των παραδόσεών τους ώστε να αποφεύγονται σοβαρές ανισορροπίες στην αγορά.
Τέλος, ο αρμόδιος Επίτροπος της ΕΕ για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη, Ντάτσιαν Τσιόλος δήλωσε επί του θέματος τα εξής: «Με βάση τις προτάσεις αυτές επιθυμούμε να αντλήσουμε ορισμένα διδάγματα από την κρίση της αγοράς γαλακτοκομικών προϊόντων του προηγούμενου έτους. Άλλες συστάσεις της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου, η οποία συστάθηκε μετά την κρίση του προηγούμενου έτους, θα εξεταστούν στο πλαίσιο των συζητήσεων για τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ (προσαρμογή στην αστάθεια των τιμών και προώθηση της καινοτομίας) και της κατάρτισης δέσμης μέτρων για την ποιότητα (προδιαγραφές εμπορίας και επισήμανση καταγωγής). Οι αλλαγές αυτές είναι σημαντικές ώστε να μπορέσει ο τομέας να προετοιμαστεί για μια «ομαλή προσγείωση», όταν λήξει το σύστημα ποσοστώσεων στα τέλη του 2015».
