Δεν έχει τέλος η φυγή των μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων από τη Ρωσία μετά την απόφαση του προέδρου Πούτιν να εισβάλλει στην Ουκρανία. Στο πλαίσιο των ασφυκτικών οικονομικών μέτρων που επιβάλλει η Δύση προκειμένου να ασκήσει πίεση στον Ρώσο πρόεδρο, αποκλείοντας τις τράπεζες της χώρας του από το παγκόσμιο δίκτυο Swift, πολλές από τις ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στη Μόσχα και τις άλλες μεγάλες πόλεις, αναστέλλουν τη λειτουργία τους και ο σχετικός κατάλογος αναμένεται να μεγαλώσει κι άλλο.
Πρόκειται για επιχειρήσεις απ’ όλους τους κλάδους, αρκετές εκ των οποίων είναι πάρα πολύ γνωστές και στην Ελλάδα, οι οποίες είτε διαθέτουν εργοστάσια και υποκαταστήματα στη Ρωσία, είτε τις πωλούσαν μέχρι πρότινος προϊόντα.
Ειδικότερα, καταρχάς στον τομέα των μεταφορών ανέστειλαν την εξαγωγή μηχανών ή εξαρτημάτων προς τη Ρωσία οι εξής εταιρείες:
- Audi
- General Motors
- Harley-Davidson
- Honda
- Jaguar Land Rover
- Scania
- Skoda
- Porsche
Οι κατασκευαστές ποδηλάτων Colnago, Merrida και Σκοτ, ενώ πάγωσαν την παραγωγή και την κατασκευή οχημάτων οι:
- BMW Group
- Ford
- Hyundai
- MAN
- Mercedes-Benz
- Renault
- Volkswagen
- Volvo Group
- Daimler Truck (σταμάτησε τη συνεργασία με την KamAZ)
Παράλληλα, δεν προσφέρουν πια υπηρεσίες συντήρησης ρωσικών αεροσκαφών οι κολοσσοί Airbus και Boeing.
Όσον αφορά το λιανεμπόριο, οι εταιρείες που έχουν ανασταλεί τις δραστηριότητες τους στη Ρωσία είναι μεταξύ άλλων οι:
- H&M,
- IKEA,
- Jysk και
- Mango.
Σταμάτησαν την αποστολή – παράδοση αγαθών οι:
- ASOS, Mr Porter,
- Net-a-porter,
- Nike (έκλεισε τις διαδικτυακές πωλήσεις),
- Yoox και
- iHerb, ενώ ανέστειλαν την προμήθεια προϊόντων ο Karl Lagerfeld, η Adidas (ανέστειλε τη συνεργασία με την RFU – Russian Football Union.
Ιδιαίτερο σημαντικό είναι επίσης το εμπάργκο των πιστωτικών ιδρυμάτων και ειδικότερα τα online χρηματιστήρια (Cryptocurrency exchange) BTC Alpha και Binance.
Προβλήματα με τις πληρωμές υπάρχουν επίσης στη Ρωσία με τις υπηρεσίες της Google Pay και Samsung Pay, ενώ συστήματα και υπηρεσίες πληρωμών που έχουν αναστείλει τη συνεργασία με τράπεζες που υπόκεινται σε κυρώσεις είναι η American Express, η Apple Pay, η MasterCard και η Visa. Ακόμη, δεν προσφέρουν υπηρεσίες οι συμβουλευτικές εταιρείες Accenture, McKinsey και BCG.
Όσον αφορά τις εταιρείες IT, προέβησαν σε διακοπή προμηθειών οι: AMD, Apple (έκλεισε τις διαδικτυακές πωλήσεις), Autodesk, Dell (σταμάτησε εντελώς τις πωλήσεις), Ericsson Intel, Nokia, Siemens και Taiwan Semiconductor Manufacturing Company. Στο ίδιο πλαίσιο αναστολή της δραστηριότητάς τους στη Ρωσία ανακοίνωσαν η Oracle Corp και η SAP.
Στον τομέα της ενέργειας το πλήγμα είναι εξίσου σημαντικό καθώς αποχωρησαν από τα ρωσικά έργα η BP (British Petroleum), η Equinor, η Exxon Mobil και η Shell, ενώ η Fortum σταμάτησε όλα τα νέα επενδυτικά έργα και η Kone διέκοψε την προμήθεια προϊόντων και υπηρεσιών της.
Στο κομμάτι των logistics και των ταχυμεταφορών, ανέστειλαν την παραλαβή και την αποστολή δεμάτων η DHL, η FedEx και η UPS, δηλαδή οι μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου. Την ίδια ώρα ανέστειλαν το booking οι ναυτιλιακές εταιρείες CMA CGM, Hapag-Lloyd, Maersk, Mediterranean Shipping Company, Shipco και Yang Ming.
Στον τομέα του κινηματογράφου και της διασκέδασης, ακύρωσαν τις πρεμιέρες ταινιών και σειρών οι Paramount, Sony Pictures, The Walt Disney Company, Universal Pictures και Warner Bros και σταμάτησε η μετάδοση από τα BBC Studios, Netflix (σταμάτησε την δραστηριότητα σε ρωσικά έργα) και Megogo. Σταμάτησαν επίσης να δέχονται πληρωμές και απορρίπτουν τα αιτήματα αγοράς παιχνιδιών και εφαρμογών από Ρωσία η PlayStation Store και η Steam. Ενώ η EA Sports αφαίρεσε τους ρωσικούς ποδοσφαιρικούς συλλόγους και την εθνική ομάδα από τα βιντεοπαιχνίδια.
Όλες τις λειτουργίες της στο ρωσικό έδαφος ανέστειλε η Airbnb, ενώ η Google ανέστειλε την πώληση διαδικτυακών διαφημίσεων και υπάρχει πλέον περιορισμένη πρόσβαση σε Facebook, Instagram, Spotify (προκαλεί εσκεμμένα προβλήματα με πληρωμές, συνδρομή και ανάληψη/ μεταφορά κεφαλαίων), TikTok και YouTube.
Στον κλάδο των τροφίμων και εστιατορίων ανέστειλαν τις εξαγωγές τους η Diageo ( που εμπορεύεται μεταξύ άλλων τις μάρκες Johnnie Walker, Captain Morgan, και Guinness), η Pernod Ricard (που εξάγει τα ποτά Chivas Regal και Jameson), πλειάδα από τσέχικα ζυθοποιεία, η Staropramen η Plzensky Prazdroj, η Budejovicky Budvar, η Berbard και η Ninja Sushi που έκλεισε όλα τα εστιατόρια.
Στον κατασκευαστικό κλάδο ανέστειλαν τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία η φινλανδική κατασκευαστική εταιρεία YIT και τα αρχιτεκτονικά γραφεία Herzog & de Meuron, Αρχιτέκτονες David Chipperfield, το Zaha Hadid Architects και η ολλανδική MVRDV. Ακόμα και η OneWeb αναστέλλει τις εκτοξεύσεις από το Baikonur.
Πώς αντιδρά ο Ρώσος πρωθυπουργός Μισούστιν
Η αντίδραση του πρωθυπουργού της Ρωσίας Μιχαήλ Μισούστιν ήταν να περιορίσει προσωρινά την έξοδο ξένων επενδυτών από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις «να λάβουν ισορροπημένες αποφάσεις» όπως τόνισε. Σύμφωνα με τον ίδιο, η χώρα του εξακολουθεί να θεωρεί τις ξένες επιχειρήσεις ως πιθανούς εταίρους, προσθέτοντας ότι «κατά την τρέχουσα κατάσταση των κυρώσεων, οι ξένοι επιχειρηματίες αναγκάζονται να μην καθοδηγούνται από οικονομικούς παράγοντες, αλλά να λαμβάνουν αποφάσεις υπό πολιτική πίεση».
Η κυβέρνηση έχει έτοιμο ένα σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που θα περιορίσει προσωρινά τις εξόδους από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, καθώς οι εξαγωγείς θα υποχρεωθούν να πουλήσουν το 80% του συναλλάγματος που πιστώνονται στους λογαριασμούς τους από μη κατοίκους. Παράλληλα θα απαγορεύεται η παροχή νέων δανείων σε ξένο νόμισμα σε μη Ρώσους κατοίκους και οι μεταφορές σε λογαριασμούς και καταθέσεις στο εξωτερικό, ενώ οι δημόσιες μετοχικές εταιρείες θα μπορούν να εξαγοράσουν τις μετοχές τους μέχρι το τέλος του 2022.
Μπελούσοφ: Ταχεία χρεοκοπία για όσες εταιρείες εγκαταλείπουν τη χώρα μας
Κατά τον πρώτο αντιπρόεδρο της ρωσικής κυβέρνησης Αντρέι Μπελούσοφ, οι ξένοι μέτοχοι που εγκαταλείπουν την χώρα, έχουν τη δυνατότητα να μεταβιβάσουν τις μετοχές τους σε ντόπιους εταίρους προκειμένου να μπορούν να επιστρέψουν στη συνέχεια (μετά το πέρας της κρίσης που έχει προκληθεί), ενώ οι ξένες εταιρείες που αναστέλλουν την παραγωγή, θα περάσουν από μια ταχεία διαδικασία πτώχευσης.
Τονίζει δε πως όσοι επιχειρηματίες αποφασίζουν να εγκαταλείψουν τη ρωσική αγορά, έχουν τρεις επιλογές: «Η πρώτη είναι, η εταιρεία να συνεχίσει την πλήρη δραστηριότητα της στη Ρωσία. Ταυτόχρονα, θα της διασφαλίζεται πλήρως η προμήθεια πρώτων υλών, υλικών και εξαρτημάτων που είναι απαραίτητα για την παραγωγική διαδικασία ενώ εκπληρώνονται και οι υποχρεώσεις προς τους εργαζομένους. Η δεύτερη επιλογή, είναι οι ξένοι μέτοχοι να μεταφέρουν το μερίδιό τους υπό τον έλεγχο Ρώσων εταίρων ώστε στη συνέχεια να μπορούν να επιστρέψουν στην αγορά μας. Και η τρίτη επιλογή είναι, όταν η εταιρεία σταματήσει οριστικά να λειτουργεί στη Ρωσία, κλείνει την παραγωγή και απολύει υπαλλήλους. Αυτό το αντιμετωπίζουμε πως μία σκόπιμη χρεοκοπία. Σε αυτή την περίπτωση, θα παρέμβουμε μέσω της ταχείας διαδικασίας πτώχευσης, καθώς η απόλυτη προτεραιότητα για εμάς είναι να διατηρήσουμε την απασχόληση και την κοινωνική ευημερία των πολιτών μας, ώστε οι ευσυνείδητοι επιχειρηματίες να μπορούν να διασφαλίζουν την αποτελεσματική λειτουργία της επιχείρησής τους».
Η πλειοψηφία των εταιρειών θα ξαναγυρίσει μετά την κρίση
Βέβαια θα πρέπει να σημειωθεί ότι πολλές μεγάλες ξένες εταιρείες σταματούν μεν τις δραστηριότητές τους στη ρωσική αγορά λόγω των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία, ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία, προφανώς, επιθυμεί μελλοντικά να συνεχίσει να δραστηριοποιείται στη Ρωσική Ομοσπονδία, μη θέλοντας να χάσει μια τόσο μεγάλη και κερδοφόρα αγορά.
Άλλωστε το Κρεμλίνο δεν εξετάζει το ζήτημα της κρατικοποίησης της περιουσίας των ξένων επιχειρηματιών, όπως ξεκαθαρίζει και ο γραμματέας Τύπου του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Ντμίτρι Πεσκόφ. Κατά τον ίδιο, η Ρωσία θα απαντήσει συμμετρικά εάν πραγματοποιηθούν οι απειλές της Δύσης για κατάσχεση των κεφαλαίων όλων των Ρώσων στο εξωτερικό. Σε μια τέτοια περίπτωση, τα κεφάλαια αλλοδαπών και ξένων εταιρειών στη Ρωσική Ομοσπονδία θα δεσμευτούν επίσης σε εθνικό επίπεδο, όπως έχει δηλώσει από τις 26 Φεβρουαρίου ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας και πρώην πρωθυπουργός, Ντμίτρι Μεντβέντεφ.
Η άποψή του είναι ότι «προσπαθούν να μας τρομάξουν με τη δέσμευση των χρημάτων των Ρώσων πολιτών και των ρωσικών εταιρειών στο εξωτερικό. Απλώς να το εφαρμόσουν για όλους, χωρίς κυρώσεις. Σε όλους απολύτως. Αλλά αυτό θα πρέπει να απαντηθεί αρκετά συμμετρικά. Με τη δέσμευση κεφαλαίων αλλοδαπών και ξένων εταιρειών στη Ρωσία σύμφωνα με την αρχή της χώρας. Ἡ ίσως και η κρατικοποίηση της περιουσίας εκείνων των προσώπων που είναι εγγεγραμμένα σε μη φιλικές δικαιοδοσίες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, τα κράτη της Ε.Ε. και μια σειρά κρατών του Αγγλοσαξονικού κόσμο που συμμετάσχουν σε αυτό. Ευτυχώς, έχουμε πλούσια εμπειρία και έχουμε αυστηρό νόμο γι’ αυτά τα θέματα».
