Οι τρομακτικές μισθολογικές ανισότητες που ταλανίζουν τον κόσμο μας αποκαλύπτονται μέσα από μία νέα μελέτη, που βρήκε ότι στις τελευταίες πέντε δεκαετίες κάτι περίεργο συμβαίνει. Οι αποδοχές των γενικών διευθυντών έχουν εκτοξευτεί στα ύψη, ενώ ο μέσος μισθός του υπαλλήλου δεν έχει ακολουθήσει ακριβώς την ίδια πορεία.

Την έρευνα έκανε το Economic Policy Institute και βρήκε πως οι απολαβές των CEOs έχουν σημειώσει αύξηση της τάξης του 1.322% μεταξύ 1978-2020.

Πόσο αυξήθηκε κατά μέσο όρο ο τυπικός μισθός του υπαλλήλου στο ίδιο χρονικό διάστημα; Μόλις 18%!

Το 2020 μάλιστα, ο μέσος γενικός διευθυντής αμειβόταν με 351 φορές τον μισθό του μέσου υπαλλήλου του.

Και το 2020 μετρήσαμε μάλιστα και πτώση στις αποδοχές του. Το μισθολογικό ρεκόρ σημειώθηκε το 2000, όταν σκαρφάλωσε στις 366 φορές τον μισθό του υπαλλήλου…

Μια ανησυχητική μελέτη

Στη μελέτη των Lawrence Mishel και Jori Kandra, για λογαριασμό του Economic Policy Institute, που δημοσιεύτηκε το καλοκαίρι του 2021, σημειώνεται χαρακτηριστικά πως τα διοικητικά συμβούλια των μεγαλύτερων εισηγμένων αμερικανικών εταιριών αμείβουν τα διευθυντικά τους στελέχη δυσανάλογα πολύ.

Τα πακέτα αποδοχών τους «αυξάνονται πολύ γρηγορότερα από τα χρηματιστήρια και τον μισθό των τυπικών υπαλλήλων, των απόφοιτων πανεπιστημίων, ακόμα και του κορυφαίου 0,1%».

Αναλύοντας τα διαθέσιμα στοιχεία, η μελέτη βρήκε πως το 2020 ο γενικός διευθυντής σε μία από τις 350 μεγαλύτερες επιχειρήσεις των ΗΠΑ αμείφθηκε με 24,2 εκατ. δολάρια. Σημειώνοντας μάλιστα αύξηση κατά 18,9% σε σχέση με τη μέση ετήσια αμοιβή του το 2019.

Το 2020, οι μέσες αποδοχές του CEO ήταν κατά 351 φορές μεγαλύτερες από τις ετήσιες απολαβές του υπαλλήλου του, εκεί που το 2019 η αναλογία ήταν 307 προς 1.

Πόσο ήταν η ίδια αναλογία το 1965; Μόλις 21 φορές περισσότερο αμειβόταν ο γενικός διευθυντής από τον υπάλληλό του. Και 61 φορές το 1989.

Η μελέτη δεν σταματά όμως εδώ. Μας λέει ακόμα πως σήμερα οι CEOs βγάζουν πολλά περισσότερα ακόμα και από παραδοσιακά υψηλόμισθους επαγγελματίες, αυτούς που κυμαίνονται στο κορυφαίο 0,1% της μισθολογικής κλίμακας! Οι αποδοχές των γενικών διευθυντών είναι τουλάχιστον εξαπλάσιες.

Από το 1978-2020, ο μισθός του γενικού διευθυντή (το συνολικό πακέτο αποδοχών του, σωστότερα) αυξήθηκε κατά 1.322%, ξεπερνώντας κατά πολύ την ανάπτυξη του χρηματιστηρίου (ο δείκτης S&P σημείωσε αύξηση 817% στο ίδιο διάστημα), αλλά και τις απολαβές των παραδοσιακά καλοπληρωμένων επαγγελματιών (αύξηση κατά 341% μεταξύ 1978-2019).

Ο μόνος που είδε τα εισοδήματά του να παραμένουν σχεδόν στάσιμα ήταν ο υπάλληλος, μετρώντας αύξηση μόλις 18% στο ίδιο διάστημα.

Τι λένε τα στοιχεία

«Οι υπερβολικές αμοιβές των CEOs είναι σημαντικός συντελεστής στην αύξηση της ανισότητας», παρατηρούν χαρακτηριστικά οι ερευνητές.

Οι οποίοι μας λένε πως δεν είναι ότι συμβάλλουν αντίστοιχα στην κερδοφορία, την παραγωγικότητα ή την ανάπτυξη της εταιρίας τους οι καλοπληρωμένοι γενικοί. Παίρνουν απλώς τρελά ποσά γιατί έχουν τη δύναμη να τα επιβάλουν, αλλά και γιατί αμείβονται με πακέτα μετοχών. Σε κάποιες περιπτώσεις, το πακέτο αποδοχών τους αποτελείται κατά 80% από μετοχές.

Η μελέτη επιχειρηματολογεί πως αυτό το γεγονός, η κλιμάκωση της διευθυντικής αποζημίωσης δηλαδή, δεν αφήνει τους καρπούς της οικονομικής ευημερίας να μοιραστούν πιο δίκαια, ανοίγοντας κατά πολύ την ψαλίδα της κοινωνικής ανισότητας.

Παρατηρεί μάλιστα πως «η οικονομία δεν θα πάθαινε κανένα κακό αν οι CEOs αμείβονταν λιγότερο (ή φορολογούνταν περισσότερο)». Το θεωρεί σημαντικό πρόβλημα για την οικονομία και ισχυρίζεται πως πρέπει να παρθούν πρωτοβουλίες για τον περιορισμό των αποδοχών τους.

Όπως υψηλότερη φορολογία στα στελέχη με τα χρυσά συμβόλαια, αλλά και στις επιχειρήσεις που γεννούν τέτοιες μισθολογικές ανισότητες…

«Οι γενικοί διευθυντές είναι σε μια άλλη στρατόσφαιρα»

Αυτό ακριβώς δήλωσε ένας από τους δύο ερευνητές, ο Mishel, στο Business Insider. Παρατηρώντας μάλιστα πως δεν είναι οι μόνοι άνθρωποι με ταλέντα, ικανότητες ή ζηλευτή μόρφωση. Πληρώνονται όμως ακόμα καλύτερα από κάθε εξίσου ικανό στέλεχος που έχει άλλη θέση ή δραστηριοποιείται σε άλλο κλάδο.

Η ανισότητα του πλούτου έγινε ακόμα πιο οξεία μάλιστα κατά την περίοδο της πανδημίας που διανύουμε. Οι πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου πρόσθεσαν άλλα 5 τρισ. δολάρια στους λογαριασμούς τους το 2020, σύμφωνα με τη λίστα δισεκατομμυριούχων του Forbes. Και άλλοι 493 άνθρωποι έγιναν δισεκατομμυριούχοι την περασμένη χρονιά.

Άλλη μια πρόσφατη μελέτη (Μάρτιος του 2021), αυτή τη φορά από δύο αμερικανικούς οργανισμούς (Americans for Tax Fairness και Institute for Policy Studies), βρήκε πως οι κροίσοι των ΗΠΑ έγιναν κατά 44% πλουσιότεροι μέσα στην πανδημία. Την ίδια ώρα που 80 εκατ. άνθρωποι έμειναν άνεργοι στη χώρα.

Αν δεν βρίσκεις υπάλληλο, είναι γιατί ο μισθός του μειώνεται εδώ και 50 χρόνια

Τα παράπονα για την έλλειψη εργατικού δυναμικού αφορούν σε όλη τη Δύση, κάποιοι παρατηρούν ωστόσο πως δεν είναι ότι δεν βρίσκεις υπαλλήλους. Αλλά δεν βρίσκεις κακοπληρωμένους υπαλλήλους!

Τον Μάιο του 2021, με την αμερικανική αγορά να ξανανοίγει μετά το lockdown, παρατηρήθηκε μια σοβαρή έλλειψη σε διαθέσιμο προσωπικό. Η αγορά αντέδρασε υγιώς, ανεβάζοντας τον κατώτατο μισθό για να προσελκύσει εργατικό δυναμικό.

Μόνο που αυτό ήταν η πρώτη φορά που συνέβη κάτι τέτοιο εδώ και 5 δεκαετίες. Και οι οικονομικές μελέτες δεν αφήνουν εδώ περιθώρια αμφιβολίας: η οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ ωφέλησε τον εργάτη και τον υπάλληλο ολοένα και λιγότερο από τη δεκαετία του 1960!

Τα μεροκάματα και οι μισθοί αντιπροσωπεύουν σταθερά ένα μικρότερο ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος των ΗΠΑ: από το 51,6% το 1969 φτάσαμε στο 43,4% το 2019. Την οικονομική άνθηση δεν την καρπώθηκαν σίγουροι οι εργάτες.

Τι έκαναν αρκετές αμερικανικές εταιρίες για να βρουν κόσμο; Αύξησαν το ημερομίσθιο.

Η Chipotle ήταν μία από αυτές, λέγοντας μάλιστα τον Μάιο πως η μισθολογική άνοδος γίνεται για να καλύψει 20.000 θέσεις εργασίας. Το ίδιο έκαναν και τα McDonald’s λίγο αργότερα, για να στελεχώσουν 10.000 θέσεις εργασίας μέσα σε 3 μήνες.

Οι οικονομολόγοι υποθέτουν πως η μισθολογική ανισότητα ίσως αλλάξει μετά την πανδημία, μέσα στις ανησυχίες για νέα ύφεση και ακόμα βαθύτερη κρίση.

Όλοι, και κυρίως όσοι χαράσσουν εθνικές στρατηγικές, οφείλουν να «σκεφτούν προκαταβολικά» για τον κόσμο μετά τον κορονοϊό, δημιουργώντας κατάλληλες θέσεις εργασίας με κατάλληλους μισθούς, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά και η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου τον Απρίλιο.

«Νομίζω πως η πίεση στους εργοδότες να αυξήσουν τους μισθούς και τα επιδόματα θα συνεχιστεί», διαβλέπει και ο Mishel, προσδοκώντας πως αυτή τη φορά θα υπάρξει μια στροφή της δύναμης και της εξουσίας από τον εργοδότη στον εργαζόμενο.

«Είναι κάτι που χρειάζονται απεγνωσμένα οι υπάλληλοι», καταλήγει, «είναι στην πλευρά του χαμένου εδώ και 4 δεκαετίες»…