Άνοδο της τιμής του πετρελαίου, η οποία αναμένεται να είναι πρόσκαιρη, και ανησυχία στις πετρελαϊκές αγορές προκάλεσαν τα πρόσφατα γεγονότα στην Αίγυπτο.
Η χώρα δεν είναι ένας σημαντικός παραγωγός πετρελαίου, η ημερήσια παραγωγή μόλις και ξεπερνά τα 500.000 βαρέλια. Είναι όμως μια χώρα-κλειδί σε ό,τι αφορά τη μεταφορά υδρογονανθράκων: γύρω στα 3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα διέρχονται κατά μέσο όρο από τη διώρυγα του Σουέζ και από τον παράλληλο πετρελαιαγωγό Sumed (Σουέζ-Μεσογειακός αγωγός). Αντιλαμβάνεται έτσι κανείς γιατί η αστάθεια στην Αίγυπτο προκαλεί ανησυχία στην αγορά του πετρελαίου, τονίζεται σε άρθρο της εφημερίδας «Le Figaro»
Όπως επισημαίνει όμως στην εφημερίδα ο γάλλος αναλυτής Λουκά Μπακαρινί, πρόεδρος της εταιρείας Energy Funds Advisors, υπάρχουν κι άλλες πιθανές πηγές αστάθειας: το Ιράν, το Ιράκ και η Λιβύη.
Το Ιράν υπόκειται από τις αρχές του 2012 σε καθεστώς κυρώσεων, με στόχο να αποτραπεί μια στρατιωτική επέμβαση του Ισραήλ εναντίον των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων. Το αποτέλεσμα αυτών των κυρώσεων ήταν να μειωθεί η ιρανική παραγωγή αργού πετρελαίου από 3,6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το φθινόπωρο του 2011 σε 2,5 εκατομμύρια βαρέλια σήμερα. Αυτό έχει προκαλέσει με τη σειρά του σημαντικές επιπτώσεις στην ιρανική οικονομία, όπως δείχνει και η υποτίμηση του νομίσματος κατά 30%.
Η εκλογή του μετριοπαθούς Χασάν Ροχανί στην προεδρία του Ιράν ερμηνεύτηκε ως μια ευκαιρία να επαναληφθούν οι διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας. Όμως ο χρόνος περνά. Και το Ισραήλ μπορεί να θεωρήσει σύντομα ότι το Ιράν υπερέβη την «κόκκινη γραμμή» που έθεσε ο Βενιαμίν Νετανιάχου τον Σεπτέμβριο του 2012 σε ομιλία του στα Ηνωμένα Εθνη. Ενδεχόμενη στρατιωτική επέμβαση του Ισραήλ είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει μια αντίδραση πανικού στις πετρελαϊκές αγορές.
Στο Ιράκ, η κατάσταση στον πολιτικό τομέα και την ασφάλεια γνωρίζει τους τελευταίους μήνες μια σαφή επιδείνωση, καθώς η κυβέρνηση του Νουρί αλ-Μαλίκι γίνεται πιο αυταρχική και η ένταση μεταξύ των θρησκειών οξύνεται. Το θέμα της παραγωγής πετρελαίου στο ιρακινό Κουρδιστάν δεν έχει λυθεί και η πρόσφατη απόφαση να ανοίξει τον Σεπτέμβριο ένας πετρελαιαγωγός που θα συνδέει το Κουρδιστάν με την Τουρκία δεν θα βελτιώσει τις σχέσεις ανάμεσα στην περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν και την κεντρική κυβέρνηση.
Οι επιπτώσεις αυτής της επιδείνωσης είναι εμφανείς στην παραγωγή πετρελαίου: ενώ οι περισσότεροι αναλυτές περίμεναν να αυξηθεί η ιρακινή παραγωγή, τη βλέπουν να παραμένει στάσιμη τον τελευταίο καιρό, και μάλιστα να μειώνεται ελαφρά τους τελευταίους μήνες.
Επιδείνωση της κατάστασης στην ασφάλεια γνωρίζει και η Λιβύη, όπου η κεντρική κυβέρνηση δυσκολεύεται να ελέγξει το σύνολο της χώρας. Γνωρίζοντας τη σημασία της πετρελαϊκής δραστηριότητας, η κυβέρνηση της Τρίπολης έφτασε να συγκροτήσει μια «αστυνομία του πετρελαίου», την Petroleum Facilities Guard, που αριθμεί 15.000 μέλη.
Παρ’ όλα αυτά, τα επεισόδια γύρω από τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις είναι όλο και συχνότερα, με αποτέλεσμα η παραγωγή πετρελαίου να μειώνεται: ενώ το καλοκαίρι του 2012 είχε φτάσει τα επίπεδα που υπήρχαν πριν από την εξέγερση και την ανατροπή του Καντάφι, δηλαδή 1,6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σήμερα έχει μειωθεί σε 1,13 εκατομμύρια βαρέλια. Και δεν αποκλείεται να επιδεινωθεί κι εδώ η κατάσταση ακόμη περισσότερο.
Οι κίνδυνοι αναταραχής στη διεθνή προσφορά πετρελαίου είναι έτσι σημαντικοί κατά τους προσεχείς μήνες, καταλήγει ο γάλλος αναλυτής. Οι αγορές αρχίζουν να το συνειδητοποιούν. Στην περίπτωση μεγαλύτερης αναταραχής, και για να αποτραπεί μεγαλύτερη αύξηση των τιμών, είναι πιθανό ο ΟΠΕΚ, και ιδιαίτερα η Σαουδική Αραβία, να αυξήσουν την παραγωγή τους. Δεν αποκλείεται επίσης η Διεθνής Υπηρεσία Ενεργείας να αποφασίσει να χρησιμοποιήσει μέρος των στρατηγικών της αποθεμάτων.
