Ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να θεώρησε ότι η σαρωτική επικράτηση του «όχι» στο δημοψήφισμα είναι νίκη της δημοκρατίας, αλλά οι ηγέτες άλλων ευρωπαϊκών δημοκρατιών που έχουν σφίξει το ζωνάρι πιστεύουν ότι θα είναι πολύ δύσκολο να πείσουν τους ψηφοφόρους τους να δείξουν γενναιοδωρία απέναντι στην Αθήνα.
Για να πετύχει μια συμφωνία, γράφει ο Jan Cienski στον ιστότοπο Politico, η Αθήνα πρέπει να κάμψει την αντίσταση όχι μόνο του Βερολίνου, αλλά και της Ρίγας, του Ταλίν, του Δουβλίνου και άλλων πρωτευουσών.
Οι τρεις μικρές χώρες της Βαλτικής αποτελούν πρότυπα για τους υπέρμαχους της λιτότητας. Η ευημερία τους ήταν αποτέλεσμα της ροής φτηνού χρήματος από σκανδιναβικές τράπεζες, που προκάλεσε μια φούσκα των ακινήτων. Όταν εκδηλώθηκε η κρίση, η συμβουλή του ΔΝΤ ήταν να αποσυνδέσουν τα νομίσματά τους από το ευρώ και να προχωρήσουν σε υποτίμηση. Και οι τρεις χώρες αρνήθηκαν, προτιμώντας να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητά τους μειώνοντας τους μισθούς και τις κοινωνικές παροχές, αναφέρει το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Λετονίας μειώθηκε κατά 23% από το 2008 ως το 2010, ενώ οι αντίστοιχες μειώσεις στη Λιθουανία και την Εσθονία ήταν 17% και 13%. Αντί να ζητήσει βοήθεια, η Λιθουανία δανείστηκε από τις διεθνείς χρηματαγορές με τόκο μεγαλύτερο του 10%. Ορισμένοι δημόσιοι υπάλληλοι είδαν τον μισθό τους να μειώνεται κατά το ένα τρίτο και το ίδιο συνέβη και με τους συνταξιούχους.
Η Λετονία έλαβε ένα πρόγραμμα βοήθειας ύψους 7,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, αλλά χρησιμοποίησε μόνο τα 4,5 δισεκατομμύρια και αποπλήρωσε το χρέος της νωρίς.
Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Λιθουανίας είναι τώρα κατά 21% υψηλότερο σε σχέση με την περίοδο πριν από την κρίση, το ΑΕΠ της Εσθονίας είναι υψηλότερο κατά 20% και εκείνο της Λετονίας κατά 8%.
Η εμπειρία αυτή έχει κάνει τις τρεις αυτές χώρες να είναι πολύ αυστηρές με την Ελλάδα. Η έκθεση της Εσθονίας στη βοήθεια που έχει λάβει η Ελλάδα από την ευρωζώνη είναι 800 εκατομμύρια ευρώ, ή το 4,2% του ΑΕΠ της. «Θα αυξήσουμε τους φόρους μας για να βοηθήσουμε την Ελλάδα;» αναρωτιέται ο πρόεδρος της χώρας Τούμας Χέντρικ.
Η Σλοβακία μπορεί να μην επλήγη από την κρίση τόσο σκληρά όσο οι χώρες της Βαλτικής και η Ελλάδα, έζησε όμως μια πολύ δύσκολη μετάβαση στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Η μετατροπή της από μια διεφθαρμένη και δυσλειτουργική χώρα στην ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία της Ε.Ε. έγινε χάρις στη φιλελευθεροποίηση της οικονομίας της. «Μέσα σε δέκα χρόνια, από μαύρη τρύπα της Ευρώπης γίναμε η Τίγρη των Ορέων Τάτρας», λέει ο Βλαντίμιρ Βάνο, αναλυτής της Sberbank Europe. «Στην αρχή, το κόστος των μεταρρυθμίσεων ήταν μεγαλύτερο από τα οφέλη, αλλά περάσαμε μέσα από μια κοιλάδα δακρύων και σήμερα είμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Η Σλοβακία πρέπει να χρησιμεύσει ως παράδειγμα στην Ελλάδα – αν εμείς μπορέσαμε να το κάνουμε, μπορούν κι εκείνοι».
Η αντιπαράθεση για την ενίσχυση της Ελλάδας έριξε την κυβέρνηση της Σλοβακίας το 2011, και από τότε η Μπρατισλάβα έχει γίνει σκληροπυρηνική. «Η απόρριψη των μεταρρυθμίσεων από την Ελλάδα δεν οδηγεί σε ευκολότερη είσπραξη της βοήθειας», λέει ο υπουργός Οικονομικών της χώρας Πέτερ Καζίμιρ.
Το θέμα είναι ιδιαίτερα λεπτό στη Βαλτική και τη Σλοβακία, καθώς η Ελλάδα έχει υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ από εκείνες και κατά συνέπεια οι ψηφοφόροι τους είναι δύσκολο να πειστούν για την αναγκαιότητα μιας βοήθειας προς την Αθήνα.
Η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ισπανία είναι, αντίθετα, πιο πλούσιες από την Ελλάδα. Πέρασαν όμως κι εκείνες μια δύσκολη κρίση. Παρά τις βαθιές μεταρρυθμίσεις που έκαναν, έχουν και οι τρεις μικρότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε σχέση με πριν από το 2008.
Ο ΣΥΡΙΖΑ χρησιμεύει ως πρότυπο για το Podemos στην Ισπανία και το Σιν Φέιν στην Ιρλανδία. Ο ηγέτης του τελευταίου Τζέρι Ανταμς έχει επαινέσει τους Ελληνες για την «ιστορική απόφασή τους» να πολεμήσουν τη λιτότητα και να απαιτήσουν απομείωση του χρέους τους.
