Η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη και η ανάγκη δημοσιονομικής προσαρμογής των χωρών της ΕΕ ρίχνουν βαριά «σκιά» στις συζητήσεις για τις δαπάνες, που θα μπορέσει να χρηματοδοτήσει ο κοινοτικός προϋπολογισμός στην επόμενη προγραμματική περίοδο 2014-2020.
Οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες, που συμβάλλουν περισσότερο στον κοινοτικό προϋπολογισμό, αντιδρούν στην αύξηση των εισφορών τους για να χρηματοδοτηθούν οι αυξημένες ανάγκες για επενδύσεις υποδομών στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, καθώς και μία σειρά από νέες δράσεις, τις οποίες θέλει να προωθήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σε ανάλυση του πρακτορείου Ρόιτερ, αναφέρεται ότι έχουν βγει «τα μαχαίρια» για τον κοινοτικό προϋπολογισμό, πριν ακόμη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάσει τις προτάσεις της τον Ιούνιο.
Το δημοσίευμα αναφέρει ότι η Γερμανία, η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία θέλουν να «παγώσουν» τις δαπάνες του κοινοτικού προϋπολογισμού έως το 2020 στο σημερινό ύψος τους, το οποίο αντιστοιχεί σε λιγότερο από 1% του ΑΕΠ των «27» χωρών της ΕΕ. Ενδεικτική του κλίματος που υπάρχει ήταν η έντονη αντίδραση που υπήρξε, μετά την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αύξηση του κοινοτικού προϋπολογισμού το 2012 κατά 4,9% σε 132,7 δισ. ευρώ.
«Η ιδέα της αύξησης 5%, σε μία εποχή που οι χώρες – μέλη προσπαθούν να μειώσουν τις δημόσιες δαπάνες στις χώρες τους, είναι εντελώς απαράδεκτη και θα διασφαλίσουμε ότι δεν θα υλοποιηθεί», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον, στο Κοινοβούλιο της χώρας του.
Από την πλευρά του, ο αρμόδιος Επίτροπος, Γιάνουζ Λεμπαντόφσκι, προσπάθησε να εξηγήσει ότι οι δαπάνες του κοινοτικού προϋπολογισμού αυξάνονται προς τα τέλη της προγραμματικής περιόδου 2007-2013 για την πληρωμή της κοινοτικής συμμετοχής στα προγράμματα περιφερειακής ανάπτυξης.
«Ποτέ δεν είχαμε μία τόσο δύσκολη συγκυρία για τον προϋπολογισμό όσο σήμερα», δήλωσε ένας Πολωνός διπλωμάτης, η χώρα του οποίου θα συντονίσει τις διαπραγματεύσεις, καθώς θα αναλάβει την προεδρία της ΕΕ στο δεύτερο εξάμηνο του 2011.
Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης θα είναι αυτές που θα χάσουν βασικά από την εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με την ανάλυση του Ρόιτερ, καθώς ήλπιζαν σε μία βοήθεια μέσα από τα διαρθρωτικά ταμεία, ανάλογη με αυτή που είχαν τις δύο περασμένες δεκαετίες η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ελλάδα και η Ιρλανδία.
Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει το απαισιόδοξο σκηνικό, όσον αφορά την ενίσχυση της ανάπτυξης στην Ευρώπη, ιδιαίτερα για τις φτωχότερες χώρες, θα είναι η έκδοση των λεγόμενων ευρωομολόγων για τη χρηματοδότηση μεγάλης κλίμακας επενδυτικών προγραμμάτων. Η πίεση έχει αυξηθεί για υλοποίηση επενδύσεων σε αγωγούς φυσικού αερίου, ευρυζωνικά δίκτυα, υψηλής ταχύτητας σιδηρόδρομους και «έξυπνα» δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεξεργάζεται προτάσεις, ώστε η ΕΕ μαζί με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να εκδώσουν τέτοια ευρωομόλογα ή να δώσουν εγγυήσεις για τη λήψη δανείων που θα αφορούν αντίστοιχα διασυνοριακά προγράμματα.