Οι συντάξεις χηρείας αποτελούν ένα από τα πιο ευαίσθητα και σημαντικά θέματα του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου που προετοιμάζει η κυβέρνηση, με στόχο να επιλύσει διαχρονικές αδικίες και να εξασφαλίσει ισονομία στους δικαιούχους των συντάξεων χηρείας, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι το σύστημα συντάξεων χηρείας, ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα, χρειάζεται εξορθολογισμό και εναρμόνιση με το δημόσιο σύστημα, προκειμένου να καταστεί πιο δίκαιο και βιώσιμο.
Η προτεινόμενη αλλαγή περιλαμβάνει περικοπές στις συντάξεις χηρείας του ιδιωτικού τομέα, με στόχο την ισονομία με το δημόσιο σύστημα, καθώς παρόμοιες ρυθμίσεις ισχύουν ήδη από το 2020 για τους δικαιούχους του δημοσίου και του ΟΓΑ. Συγκεκριμένα, η νέα ρύθμιση προβλέπει ότι οι συντάξεις χηρείας για δικαιούχους του ιδιωτικού τομέα που λαμβάνουν σύνταξη μετά το 2016 θα μειώνονται από το 70% στο 35%, εάν ο δικαιούχος εργάζεται ή εάν λαμβάνει τη δική του σύνταξη μετά την πάροδο τριετίας από την αρχική καταβολή της σύνταξης χηρείας.
Αυτές οι περικοπές προφανώς θα επηρεάσουν περίπου 60.000 δικαιούχους συντάξεων χηρείας, οι οποίοι θα πρέπει να προσαρμοστούν στο νέο καθεστώς. Ωστόσο, για να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές συνέπειες, η κυβέρνηση προτείνει δύο εναλλακτικές λύσεις, ώστε να παρέχει στους δικαιούχους περισσότερη ευχέρεια και επιλογές. Η πρώτη πρόταση είναι να έχει ο δικαιούχος τη δυνατότητα να επιλέξει ποια από τις συντάξεις του θα μειωθεί, δίνοντάς του περισσότερη ευελιξία και έλεγχο στην προσωπική του κατάσταση. Η δεύτερη εναλλακτική προτείνει ότι η περικοπή να αφορά μόνο την εθνική σύνταξη (426,17 ευρώ) και όχι την ανταποδοτική, η οποία είναι συνήθως υψηλότερη και έχει υπολογιστεί με βάση τις εισφορές του δικαιούχου.
Σημαντικές αλλαγές
Η αντιμετώπιση των συντάξεων χηρείας δεν αποτελεί μοναδική πτυχή του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου, αλλά είναι μόνο μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου που αποσκοπεί στη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας. Η κυβέρνηση, με το νέο νομοσχέδιο, προσπαθεί να ρυθμίσει χρόνιες παθογένειες του συστήματος, να ενισχύσει τη διαφάνεια και να προσφέρει λύσεις που θα βελτιώσουν την καθημερινότητα των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων, συνδυάζοντας τις ανάγκες των πολιτών με τις οικονομικές δυνατότητες του κράτους.
Επιπλέον, προβλέπεται μια σειρά από άλλες σημαντικές αλλαγές, που περιλαμβάνουν την αναπροσαρμογή των συντάξεων, την καθιέρωση ενιαίων κανόνων παροχών μεταξύ των ασφαλιστικών ταμείων, την ενίσχυση της διαφάνειας στις πληρωμές μέσω εργοσήμου και την επέκταση της αναγνώρισης πλασματικών ετών στις επικουρικές συντάξεις. Αυτές οι αλλαγές αποσκοπούν να κάνουν το σύστημα πιο αποτελεσματικό, διαφανές και δίκαιο για όλους τους πολίτες, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και να περιορίσουν τις ανισότητες που παρατηρούνται σε διάφορες κατηγορίες ασφαλισμένων.
Επιπλέον, με το νέο νομοσχέδιο εισάγεται και η καθιέρωση ενός ενιαίου κανονισμού παροχών ασθένειας για όλους τους ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ, με στόχο την επίτευξη μεγαλύτερης ισότητας στις παροχές. Αυτό σημαίνει ότι οι γενναιόδωρες παροχές που εξακολουθούν να καταβάλλονται από ορισμένα πρώην ταμεία θα περιοριστούν, προκειμένου να ευθυγραμμιστούν με τα πρότυπα του ΙΚΑ και να εξασφαλιστεί η δικαιοσύνη μεταξύ όλων των ασφαλισμένων.
Το νομοσχέδιο επίσης προβλέπει τροποποιήσεις στο εργόσημο, εισάγοντας ανώτατα όρια πληρωμών και προσφέροντας τη δυνατότητα εξόφλησης μέσω διαδικτυακών πλατφορμών και τραπεζών. Αυτή η αλλαγή αναμένεται να συμβάλει στη διαφάνεια των συναλλαγών και να περιορίσει τη φοροδιαφυγή, ενώ παράλληλα θα διευκολύνει τόσο τους εργοδότες όσο και τους εργαζομένους στη διαδικασία πληρωμής.
Ακόμη, θα υπάρξει νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων, ο οποίος θα βασίζεται στον δείκτη αύξησης των μισθών, αντί για τον πληθωρισμό, κάτι που αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλότερες συντάξεις, καθώς οι μισθοί τείνουν να αυξάνονται με μεγαλύτερο ρυθμό από τον πληθωρισμό. Για παράδειγμα, εάν ο δείκτης μισθών αυξηθεί κατά 3,5% το 2024, αυτό το ποσοστό θα εφαρμοστεί και στη σύνταξη για τους συνταξιούχους που θα αποχωρήσουν το 2025.
Με την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης, η κυβέρνηση φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα ασφαλιστικό σύστημα που θα είναι δίκαιο, βιώσιμο και προσαρμοσμένο στις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας. Η αποστολή του νομοσχεδίου είναι να εξισορροπήσει τις ανάγκες των πολιτών με τις οικονομικές πραγματικότητες της χώρας, διασφαλίζοντας ότι οι ασφαλισμένοι και οι συνταξιούχοι θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους χωρίς να επιβαρύνεται το κράτος. Παρά τις δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν κατά την εφαρμογή αυτών των αλλαγών, η κυβέρνηση αναμένει ότι η μεταρρύθμιση θα έχει θετικά αποτελέσματα στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συστήματος και στη δίκαιη κατανομή των ασφαλιστικών πόρων.
