Θετική παραμένει στις προβλέψεις της η Τράπεζα της Ελλάδος, αναφορικά με την πορεία των τιμών στα ακίνητα, παρά το γεγονός ότι στις τιμές στην Ευρώπη και σε διεθνές επίπεδο παρατηρείται διόρθωση. Βέβαια, η παραπάνω εκτίμηση στηρίζεται, όπως αναφέρεται, στην παραδοχή ότι θα συνεχιστεί το επενδυτικό ενδιαφέρον που υπάρχει, το οποίο και τροφοδοτεί την αγορά.
Ωστόσο, τονίζεται ότι εξαιτίας μίας σειράς παραγόντων οι ρυθμοί θα είναι πιο ήπιοι σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Όπως σημειώνεται στην ετήσια έκθεση, που έδωσε χθες στη δημοσιότητα ο διοικητής, Γιάννης Στουρνάρας, «οι προσδοκίες για την ελληνική αγορά ακινήτων για το επόμενο διάστημα παραμένουν συγκρατημένα θετικές, καθώς οι αβεβαιότητες που σχετίζονται με τη γεωπολιτική αστάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο εξακολουθούν να είναι σημαντικές».
Τονίζεται, επίσης, ότι οι συνθήκες αυξημένου πληθωρισμού και κόστους κατασκευής αλλά και υψηλότερων επιτοκίων επηρεάζουν το περιθώριο επενδυτικού κέρδους και αυξάνουν τις ζητούμενες αποδόσεις από τα ακίνητα, γεγονός που ενδέχεται σταδιακά να επηρεάσει και τις τιμές της εγχώριας αγοράς, η οποία τα τελευταία έτη τροφοδοτείται σημαντικά από τις ξένες επενδύσεις.
Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, ωστόσο, σημειώνεται ότι όσο η ζήτηση από το εξωτερικό διατηρείται ισχυρή οι τιμές εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν την ανοδική τάση τους στο υψηλών προδιαγραφών τμήμα της αγοράς, συμπαρασύροντας και τις τιμές στις δευτερεύουσες αγορές.
Η ΤτΕ στην έκθεση σημειώνει, επίσης, ότι «η ελληνική αγορά ακινήτων συνέχισε και το 2023 να προσελκύει επενδυτική ζήτηση, ιδιαίτερα για τα ακίνητα υψηλών προδιαγραφών, με αποτέλεσμα οι τιμές να κινηθούν περαιτέρω ανοδικά. Οι αβεβαιότητες που προέκυψαν κατά την τελευταία διετία από την εντεινόμενη γεωπολιτική αστάθεια δεν ανέκοψαν την ανοδική τάση των τιμών των ακινήτων και δεν φαίνεται προς το παρόν να επηρεάζουν σημαντικά την οικοδομική και επενδυτική δραστηριότητα».
Ο τομέας που ξεχώρισε, σύμφωνα με την ΤτΕ, ήταν αυτός των οικιστικών ακινήτων και ειδικά η κατοικία επενδυτικών χαρακτηριστικών, αφού συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, με τους αντίστοιχους ρυθμούς αύξησης των τιμών να καταγράφουν ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα.
Αυξημένο το κόστος κατασκευής
Η άνοδος της αγοράς συνοδεύτηκε και από τη σημαντική αύξηση της κατασκευαστικής δραστηριότητας για κατοικίες, ενώ παράλληλα οι θετικές επιχειρηματικές προσδοκίες ενισχύθηκαν περαιτέρω σε σχέση με το 2022. Τόσο το συνολικό κόστος κατασκευής νέων κτιρίων κατοικιών όσο και το κόστος υλικών κατασκευής συνέχισαν να αυξάνονται. Στον κλάδο των επαγγελματικών ακινήτων, οι τιμές συνέχισαν την ανοδική τους πορεία το πρώτο εξάμηνο του 2023, ιδίως για τα ακίνητα υψηλών προδιαγραφών. Η συνολική κατασκευαστική δραστηριότητα για επαγγελματικές χρήσεις κατέγραψε θετικούς ρυθμούς μεταβολής το ενδεκάμηνο του έτους.
Σύμφωνα με τους δείκτες τιμών διαμερισμάτων, που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος, η αγορά κατοικιών στο σύνολο της χώρας συνεχίζει να καταγράφει ισχυρούς ετήσιους ρυθμούς αύξησης των τιμών, οι οποίοι όμως εμφανίζουν επιβράδυνση τα τελευταία τρίμηνα του 2023. Αναλυτικότερα, το 2023 στην αγορά των κατοικιών σε επίπεδο χώρας σημειώνεται αύξηση των τιμών, με τις τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) να ενισχύονται σημαντικά κατά 13,4% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 11,9% το 2022 και 7,6% το 2021.
Οι τιμές των παλαιών διαμερισμάτων (ηλικίας άνω των 5 ετών) το 2023 αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 14,2%, ελαφρώς υψηλότερο σε σχέση με αυτόν των νέων διαμερισμάτων (12,4%).
Με διάκριση κατά γεωγραφική περιοχή, ισχυροί ετήσιοι ρυθμοί αύξησης στις τιμές διαμερισμάτων καταγράφηκαν στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Πιο συγκεκριμένα, οι μεγαλύτεροι ετήσιοι ρυθμοί αύξησης στις τιμές, υψηλότεροι και από το μέσο ετήσιο ρυθμό για το σύνολο της χώρας, καταγράφηκαν στη Θεσσαλονίκη (16,2%), στις άλλες μεγάλες πόλεις (14,5%) και στην Αθήνα (13,7%), ενώ στις λοιπές περιοχές της χώρας ο ρυθμός αύξησης ήταν ηπιότερος (10,8%).
Στον κλάδο των επαγγελματικών ακινήτων, με βάση τα στοιχεία που συλλέγονται από την Τράπεζα της Ελλάδος, το πρώτο εξάμηνο του 2023 οι τιμές γραφείων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 6,6% σε ετήσια βάση και οι τιμές των καταστημάτων υψηλών προδιαγραφών κατά 6,9%. Στην Αθήνα ο αντίστοιχος ρυθμός αύξησης των τιμών γραφείων ήταν υψηλότερος (7,2%), ενώ μεγάλη αύξηση σημειώθηκε και στην υπόλοιπη Ελλάδα (7,3%), έπειτα από μια μακρά περίοδο σχετικής στασιμότητας στις τιμές.
Στη Θεσσαλονίκη, αντίθετα, ύστερα από δύο συνεχόμενα εξάμηνα υψηλών ρυθμών αύξησης καταγράφηκε ήπια διόρθωση των τιμών σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (-0,5%).
Αναφορικά με τα καταστήματα υψηλών προδιαγραφών, το πρώτο εξάμηνο του 2023 σημαντικοί θετικοί ετήσιοι ρυθμοί μεταβολής καταγράφηκαν στους δείκτες τιμών της Αθήνας (8,4%) και της Θεσσαλονίκης (9,8%), ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα ο αντίστοιχος ρυθμός ανήλθε σε 3,7%.
Κατά την ίδια περίοδο για το σύνολο της χώρας, τα μισθώματα τόσο των γραφείων όσο και των καταστημάτων κατέγραψαν ετήσια αύξηση 5,6%.
Τέλος, σημειώνεται ότι το σοβαρό πρόβλημα του κόστους στέγασης, το οποίο έχει προκύψει κατά τα τελευταία έτη, ως απόρροια της εκτεταμένης επενδυτικής εκμετάλλευσης της κατοικίας, εγείρει σημαντικά ζητήματα για την πιθανή λήψη μέτρων από την πολιτεία. Παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της προσφοράς και του περιορισμού της επενδυτικής ζήτησης για οικιστικά ακίνητα (βραχυχρόνιες μισθώσεις, Golden Visa) σε περιοχές πρώτης κατοικίας εκτιμάται ότι θα μετριάσουν τους ρυθμούς αύξησης των τιμών και των μισθωμάτων και ενδεχομένως θα οδηγήσουν τοπικά και σε διορθώσεις τιμών.
