Η Ελλάδα έχει τυλιχθεί στις φλόγες. Η πύρινη λαίλαπα έχει κατακάψει χιλιάδες στρέμματα παρθένου δάσους καταστρέφοντας μεγάλο μέρος από τον φυσικό πλούτο της χώρας μας. Βαρυμπόμπη και βόρεια Εύβοια. Δύο μέρη γεμάτα δέντρα γνώρισαν σε λίγες μόνο ώρες το μένος της φωτιάς. Είδαν τις εκτάσεις τους να παραδίνονται και να γίνονται στάχτη παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες κατάσβεσης που πραγματοποίησαν επίγειες και εναέριες δυνάμεις.
Πώς όμως αυτή η νέα καταστροφή μπορεί να επηρεάσει το μικροκλίμα των περιοχών που επλήγησαν; Πόσo θα αυξηθεί η θερμοκρασία; Πότε θα αναγεννηθούν οι εκτάσεις που ήταν γεμάτες πράσινο και παραδόθηκαν στις φλόγες και ποιο θα είναι το αντίκτυπο των τεράστιων πυρκαγιών στο έδαφος; Μπορεί μετά τις φωτιές να έρθουν και πλημμύρες καθώς τα δέντρα δεν θα υπάρχουν πια;
Στις ερωτήσεις του Newsbeast απάντησε ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ευθύμιος Λέκκας κάνοντας λόγο για τεράστια καταστροφή.
«Θα έχουμε μεταβολή στο μικροκλίμα των περιοχών που παραδόθηκαν στις φωτιές. Θα λείπουν τα δέντρα τα οποία κρατούν γενικά το μικροκλίμα σε χαμηλότερη θερμοκρασία.
Άρα θα έχουμε δύο με τρεις βαθμούς αύξηση του μικροκλίματος ανάλογα με την περίοδο του χρόνου. Επίσης θα υπάρχει μεγαλύτερη έκθεση στον ήλιο, μεγαλύτερη έκθεση στα ατμοσφαιρικά φαινόμενα και έτσι θα αλλάξουν γενικά οι συνθήκες» υπογραμμίζει ο Ευθύμιος Λέκκας.
«Η καύσιμη ύλη η οποία είναι συσσωρευμένη στο έδαφος έχει μεγάλο βαθμό απορροφητικότητας σε θερμοκρασία. Έτσι θα δούμε να ανεβαίνει η θερμοκρασία της επιφάνειας του εδάφους δεν ξέρουμε ακόμη βέβαια κατά πόσο. Παράλληλα δεν θα υπάρχει τόσο μεγάλη υγρασία στον χώρο επειδή δεν θα υπάρχουν φυτά.
Δεν θα γίνεται η φυσική διαδικασία της αναπνοής δια μέσω των φύλλων άρα θα διαταραχθεί και αυτό το σύστημα και θα έχουμε μεταβολές στην ποσότητα και την ποιότητα των επιφανειακών και των υπογείων υδάτων» εξηγεί ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
«Όλες οι αλλαγές οι οποίες θα σημειωθούν στο μικροκλίμα των περιοχών που επλήγησαν για να επανέλθουν θα χρειαστεί μεγάλο χρονικό διάστημα» συμπληρώνει.
Μετά τις φωτιές έρχονται πλημμύρες;
«Η διάβρωση των εδαφών, οι κατολισθήσεις, οι πλημμύρες, τα πλημμυρικά φαινόμενα, η υποβάθμιση ποιοτική αλλά και ποσοτική των υδροφόρων οριζόντων όλα αυτά είναι θέματα που θα αρχίσουν να εκδηλώνονται σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα» σημειώνει ο Ευθύμιος Λέκκας.
«Για να δούμε ποιες περιοχές από όσες επλήγησαν από τις πυρκαγιές θα έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα θα πρέπει να κάνουμε ιδιαίτερες έρευνες» διευκρινίζει ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ευθύμιος Λέκκας.
Οι περιοχές που καταστράφηκαν από τις φωτιές πρέπει να αναδασωθούν με διαφορετικά ή όχι φυτά;
Όπως τονίζει ο Ευθύμιος Λέκκας εστιάζοντας στα όσα ακούγονται για αναδάσωση των περιοχών που καταστράφηκαν με διαφορετικά φυτά πιο ανθεκτικά στις φωτιές… δεν ισχύουν.
«Δεν ευσταθεί. Είναι κάτι που συμβαίνει σε λίγες μόνο περιπτώσεις. Εάν θελήσει κάποιος να βάλει διαφορετικά φυτά στην περιοχή μπορεί να αλλοιώσει το περιβάλλον. Είναι σαν να βάζει μία τίγρη σε ορνιθοτροφείο. Μπορεί το ένα φυτό που θα βάλει κάποιος χωρίς μελέτη αλλά και χωρίς να έχει εμπειρία για το πώς λειτουργεί η φύση να καταστρέψει όλο το υπόλοιπο δάσος» αναφέρει.
«Δεν είναι εύκολες οι προσεγγίσεις και οι εκτιμήσεις που γίνονται και ακούγονται, όπως δεν είναι εύκολες οι εκτιμήσεις και για τη πυρκαγιά καθώς για παράδειγμα όταν είσαι 500 μέτρα από τη φωτιά η θερμοκρασία είναι 300 βαθμούς Κελσίου» συμπληρώνει.
Φωτιά στη Βαρυμπόμπη: Γιατί εξελίχθηκε τόσο γρήγορα
Ως προς την εξέλιξη της φωτιάς στη Βαρυμπόμπη που ήταν πολύ γρήγορη ο Ευθύμιος Λέκκας εξηγεί πως αυτό συνέβη καθώς ήταν πολύ ώριμες οι συνθήκες.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών υπήρχε ένας συνδυασμός συνθηκών που οδήγησε στην ταχεία και καταστροφική εξάπλωση της πυρκαγιάς στην περιοχή που είναι περιβαλλοντικά κομβική για το λεκανοπέδιο.
Εκτός από κλιματολογικές συνθήκες (χαμηλή σχετική υγρασία και υψηλές θερμοκρασίες για μεγάλο χρονικό διάστημα) ο καθηγητής επισημαίνει πως υπάρχουν τρεις επιπλέον παράγοντες που επέδρασαν καταλυτικά στην ανάπτυξη της πυρκαγιάς:
- Ο μικτής ζώνης χαρακτήρας της περιοχής (οικιστική και δασική)
- Το υψηλό φορτίο καύσιμης ύλης
- Η μορφολογία της περιοχής, η οποία σε μεγάλη κλίμακα προσομοιάζει με χοάνη μεταξύ Πάρνηθας και Πεντέλης.
«Θέλει υπομονή για να γίνει ξανά το δάσος»
Αναφερόμενος στη μεγάλη καταστροφή των δασών ο Ευθύμος Λέκκας ξεκαθαρίζει πως για να γίνει ξανά ένα δάσος χρειάζεται τεράστια υπομονή.
«Αποκλείεται το δάσος να επανέλθει πλήρως με τις συνθήκες που υπάρχουν τα επόμενα 10 με 20 χρόνια» υπογραμμίζει κλείνοντας.