Οι φυσικές καταστροφές δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο για την Ελλάδα, μία χώρα η οποία έχει υποφέρει πολλάκις από σεισμούς, πυρκαγιές, πλημμύρες, ακόμα και από έκρηξη ηφαιστείου (αν πάμε πίσω μερικές χιλιάδες χρόνια). Κι όμως, κάθε φορά που συμβαίνει μία τέτοια καταστροφή μοιάζει σαν να μην έχουμε μάθει τίποτα από την προηγούμενη…
Οι φονικές πυρκαγιές της Δευτέρας στην ανατολική Αττική, που άφησαν πίσω τους δεκάδες νεκρούς, αποτελούν μία από τις χειρότερες τραγωδίες στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Αξίζει όμως να θυμηθούμε και τις άλλες πολύνεκρες φυσικές καταστροφές που έπληξαν τις τελευταίες δεκαετίες τη χώρα μας και στιγμάτισαν γενιές ολόκληρες με τον όλεθρο και τον πόνο που προκάλεσαν.
1953: Οι σεισμοί που ισοπέδωσαν Ζάκυνθο, Κεφαλονιά και Ιθάκη
Οι σεισμοί του Ιονίου, τον Αύγουστο του 1953, είναι μακράν η χειρότερη φυσική καταστροφή που έχει πλήξει την Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς άφησαν πίσω τους συνολικά 455 νεκρούς.
Ο «χορός» των Ρίχτερ ξεκίνησε το πρωί της Κυριακής 9 Αυγούστου, με έναν σεισμό 6,4 Ρίχτερ στην Ιθάκη. Δύο μέρες αργότερα ακολούθησε ένας ακόμα ισχυρότερος σεισμός, έντασης 6,8 Ρίχτερ στη Ζάκυνθο. Όμως το χειρότερο χτύπημα του Εγκέλαδου δεν είχε έρθει ακόμα. Ήρθε την επόμενη μέρα, το πρωί της Τετάρτης 12 Αυγούστου, όταν ένας σεισμός 7,2 Ρίχτερ έπληξε την Κεφαλονιά.
Οι διαδοχικοί αυτοί σεισμοί ισοπέδωσαν τα τρία νησιά του Ιονίου. Και όταν λέμε «ισοπέδωσαν», το εννοούμε κυριολεκτικά: από τα 33.300 σπίτια σε Κεφαλονιά, Ζάκυνθο και Ιθάκη, καταστράφηκαν ολοσχερώς τα 27.659. Η ανοικοδόμηση των τριών νησιών, αυτή τη φορά με αντισεισμικό σχεδιασμό, κράτησε αρκετά δύσκολα χρόνια, ενώ παρά τις προσπάθειες να ανασχεθεί το κύμα μετανάστευσης προς την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό, ο πληθυσμός των νησιών μειώθηκε σε διάστημα 20 ετών (από το 1951 ως το 1971) κατά σχεδόν 30%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
1961: Όταν πνίγηκε η Αθήνα
Μπορεί οι μνήμες από τις πλημμύρες στη Μάνδρα τον περασμένο Νοέμβριο, που στοίχισαν τη ζωή σε 24 ανθρώπους, να είναι πιο πρόσφατες, όμως η Αττική έχει γνωρίσει και χειρότερες πλημμύρες, που οι παλιότεροι δύσκολα θα τις έχουν ξεχάσει.
Ήταν το βράδυ της 5ης Νοεμβρίου του 1961 όταν «άνοιξαν οι ουρανοί» και μία καταρρακτώδης νεροποντή μετέτρεψε τους δρόμους της Αθήνας σε χειμάρρους, ενώ προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές σε πολλές περιοχές της πρωτεύουσας, από τη Νίκαια και το Φάληρο μέχρι το Αιγάλεω, τον Ταύρο και τα Λιόσια. Εκατοντάδες σπίτια κατέρρευσαν, χιλιάδες πλημμύρισαν.
Όμως μακάρι να ήταν μόνο οι ζημιές: από τις πλημμύρες εκείνης της μοιραίας νύχτας έχασαν τη ζωή τους 43 άνθρωποι, οι περισσότεροι από τους οποίους σε φτωχές γειτονιές της Αθήνας. Πάνω από 4.000 ήταν αυτοί που έμειναν άστεγοι.
Έκτοτε η Αττική γνώρισε πολλές ακόμα πλημμύρες: τον Νοέμβριο του 1977 θρηνήσαμε 37 νεκρούς, το 1994 όταν υπερχείλισε το ρέμα του Ποδονίφτη άλλους 9, και φυσικά τον περασμένο Νοέμβριο οι πλημμύρες στη Μάνδρα άφησαν πίσω τους 24 νεκρούς…
1978: Ο μεγάλος σεισμός της Θεσσαλονίκης
Ήταν λίγα λεπτά μετά τις 23:00 το βράδυ της 20ής Ιουνίου του 1978 όταν ο Εγκέλαδος χτύπησε στη Θεσσαλονίκη. 6,5 Ρίχτερ συγκλόνισαν τη συμπρωτεύουσα, στον πρώτο μεγάλο σεισμό που έπληττε ένα μεγάλο αστικό κέντρο στη σύγχρονη ιστορία της χώρας.
Το σοκ ήταν μεγάλο για τους Θεσσαλονικείς, και οι παλιότεροι θυμούνται ακόμα με τρόπο εκείνες τις στιγμές που η γη έτρεμε, αλλά και τις επόμενες ώρες και μέρες, όταν όλοι είχαν βγει στους δρόμους και αναζητούσαν τρόπο διαφυγής, την ώρα που το ρεύμα και το τηλέφωνο σε πολλές περιοχές είχε κοπεί.
Ο φόρος του αίματος ήταν βαρύς: συνολικά 49 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, εκ των οποίων οι 29 βρήκαν τραγικό θάνατο όταν κατέρρευσε μία οκταώροφη πολυκατοικία στην πλατεία Ιπποδρομίου. Δεκάδες χιλιάδες ήταν τα κτίρια που υπέστησαν βλάβες, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη, αλλά και στους νομούς Κιλκίς, Σερρών και Χαλκιδικής.
1999: Η μέρα που «γονάτισε» η Αθήνα
Με 5,9 Ρίχτερ, ο σεισμός της Πάρνηθας στις 7 Σεπτεμβρίου του 1999 δεν ήταν ο ισχυρότερος που έχει πλήξει τη χώρα μας. Ήταν όμως ένας από τους πλέον πολύνεκρους, αφήνοντας πίσω του 143 νεκρούς και τεράστιες ζημιές, περισσότερες από κάθε προηγούμενη φυσική καταστροφή στην Ελλάδα. Κι αυτό λόγω του ότι ήταν πολύ επιφανειακός (με εστιακό βάθος μικρότερο των 14 χιλιομέτρων), αλλά και λόγω του ότι το επίκεντρό του ήταν μόλις 18 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας.
Τα περισσότερα από τα θύματα του σεισμού έχασαν τη ζωή τους από κατάρρευση κτιρίων, μεταξύ αυτών τρία εργοστάσια και δύο πολυκατοικίες σε Νέα Φιλαδέλφεια και Μεταμόρφωση. Η μεγαλύτερη τραγωδία ήταν αυτή της Ρικομέξ, στις εγκαταστάσεις της οποίας, στο Μενίδι, έχασαν τη ζωή τους 39 άνθρωποι, μεταξύ αυτών και δύο έγκυες γυναίκες.
Το κόστος των ζημιών εκτιμάται ότι ανήλθε στα 3 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι Αθηναίοι θυμούνται ακόμα τα συνεργεία του ΥΠΕΧΩΔΕ που επισκέπτονταν τα κτίρια τις επόμενες μέρες μετά τον σεισμό για να τα κρίνουν ως προς τη στατικότητά τους «πράσινα», αν ήταν κατοικήσιμα, «κίτρινα», αν είχαν υποστεί κάποιες ζημιές, ή «κόκκινα», αν έπρεπε να κατεδαφιστούν. Τα περισσότερα «κόκκινα» κτίρια εντοπίστηκαν σε Άνω Λιόσια και Αχαρνές.
2007: Η Πελοπόννησος στις φλόγες
Ήταν το καλοκαίρι που όλοι μας θα θέλαμε να ξεχάσουμε. Πολλαπλά πύρινα μέτωπα τον Αύγουστο του 2007 έκαναν την εμφάνισή τους σε πολλές περιοχές της Πελοποννήσου, δημιουργώντας ένα χαοτικό σκηνικό τρόμου που άφησε πίσω του δεκάδες νεκρούς.
Η χειρότερη καταστροφή ήταν αυτή που βρήκε τον νομό Ηλείας. Η πυρκαγιά ξέσπασε το πρωί της 24ης Αυγούστου στη Ζαχάρω και επί τρεις μέρες έκαιγε ασταμάτητα εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους, ενώ προκάλεσε τον θάνατο συνολικά 37 ανθρώπων, εκ των οποίων οι 25 στο ίδιο χωριό, την Αρτέμιδα, όπου εγκλωβίστηκαν στη στροφή του δρόμου και κάηκαν ζωντανοί.
Τις ίδιες μέρες, μία μεγάλη πυρκαγιά στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας άφησε πίσω της 7 νεκρούς, ενώ στην Αρεόπολη Λακωνίας έχασαν τη ζωή τους άλλοι 6 άνθρωποι. Εκατομμύρια ελαιόδεντρα έγιναν στάχτη και δεκάδες χιλιάδες ζώα κάηκαν ζωντανά.
Δυστυχώς, εδώ και λίγες μέρες σε αυτήν τη λίστα με τις χειρότερες φυσικές καταστροφές των τελευταίων δεκαετιών ήρθε να προστεθεί η τραγωδία στην ανατολική Αττική με τους δεκάδες νεκρούς…
