Τον Δεκέμβριο του 2021, η Ελλάδα άνοιξε ξανά την αγκαλιά της στον Πάπα Φραγκίσκο, που επέστρεψε στη χώρα μας για δεύτερη φορά, πέντε χρόνια μετά την πρώτη του επίσκεψη το 2016.
Ήταν ένα ταξίδι με έντονη συναισθηματική φόρτιση, με τον Ποντίφικα να επιστρέφει στη Μυτιλήνη, εκεί όπου είχε δει από κοντά τον ανθρώπινο πόνο, την προσφυγιά, την ελπίδα και την ανάγκη για αλληλεγγύη.
Στεκόμενος μπροστά σε πρόσφυγες και εθελοντές, ο Πάπας δεν έκρυψε τη συγκίνησή του:
«Πέρασαν πέντε χρόνια από τότε που βρέθηκα εδώ και, με πόνο ψυχής, διαπιστώνω πως στον κόσμο ελάχιστα έχουν αλλάξει. Σας ευχαριστώ από καρδιάς για τις θυσίες σας. Ευχαριστώ τον λαό αυτής της γης και τις τοπικές αρχές που δεν έπαψαν να δείχνουν ανθρωπιά», είχε πει με φωνή που λύγιζε.
Η φωνή του έγινε φάρος για όσους πάλευαν – και παλεύουν – με τη σκληρή πραγματικότητα της προσφυγιάς:
«Με πικρία πρέπει να παραδεχτούμε πως αυτή η χώρα δοκιμάζεται. Και την ίδια ώρα, στην Ευρώπη υπάρχουν εκείνοι που στρέφουν το βλέμμα αλλού, σαν να μην τους αφορά. Είναι τραγικό. Ο σεβασμός προς τον άνθρωπο και τα δικαιώματά του πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτος. Η αξιοπρέπεια κάθε ψυχής να τίθεται πάνω απ’ όλα».
Μίλησε για τα τείχη και τους φράχτες που υψώνονται και είπε: «Είναι θλιβερό να ακούς τη δέσμευση κοινών πόρων για να χτιστούν τείχη. Ζούμε στην εποχή των συρματοπλεγμάτων. Δεν βελτιώνουν τη συμβίωση υψώνοντας φράχτες. Είναι εύκολο να παρασύρει κάνεις τη κοινή γνώμη σπέρνοντας τον φόβο για τον άλλο. Πρέπει να ξεπεράσουμε την γκετοποίηση και προχωρήσουμε στην ένταξη».
Σε εκείνη την επίσκεψη, ο Πάπας Φραγκίσκος δεν ήταν απλώς ένας θρησκευτικός ηγέτης. Ήταν ένας πατέρας, ένας φίλος, ένας άνθρωπος που ήρθε να θυμίσει στον κόσμο τι σημαίνει αλληλεγγύη, τι σημαίνει ελπίδα, τι σημαίνει να μη γυρνάς την πλάτη στον πόνο του άλλου.
«Ας κοιτάξουμε τα πρόσωπα των νεκρών παιδιών ας βρούμε το θάρρος να ντραπούμε», είπε ο Πάπας Φραγκίσκος και συνέχισε: «Η μεσόγειος ένα μεγάλο νεκροταφείο χωρίς ταφόπλακες. Ας μην επιτρέψουμε αυτή η θάλασσα να μετατραπεί σε θάλασσα λήθης. Ας αφήσουμε αυτό το ναυάγιο του πολιτισμού. Η πίστη απαιτεί συμπόνια και ευσπλαχνία. Αυτό είναι ύφος του θεού. Και τρυφερότητα».
Η παραμονή του στην Αθήνα
Αν και προτάθηκε στον Πάπα Φραγκίσκο κατά την παραμονή του στην ελληνική πρωτεύουσα να χρησιμοποιήσει πολυτελή και θωρακισμένα αυτοκίνητα από τον στόλο της Αστυνομίας και της υπηρεσίας συνοδείας επισήμων, εκείνος προτίμησε ένα Fiat 500αράκι. Λιτός ήταν και ως προς τη διαμονή του. Αρνήθηκε να μείνει σε κάποιο από τα πολυτελή ξενοδοχεία, που βρίσκονται είτε στο κέντρο της Αθήνας είτε στην παραλία, επιλέγοντας την αποστολική μόνη της Αγίας Έδρας, στο Ψυχικό.
H Θεία Λειτουργία στην κεντρική αίθουσα του Μεγάρου
Τη Λειτουργία εκείνη στην αίθουσα όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο εκκλησιαστικό όργανο των Βαλκανίων, παρακολούθησαν 800 – 900 Καθολικοί από όλη την Ελλάδα, ενώ σε όλες τις άλλες αίθουσες του Μεγάρου Μουσικής 2.500 άτομα. Ο Πάπας Φραγκίσκος είπε στα ελληνικά το «Πιστεύω».
«Κατ’ αυτή τη δεύτερη Κυριακή της Παρουσίας ο Λόγος του Θεού μας παρουσιάζει τη μορφή του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή. Το Ευαγγέλιο υπογραμμίζει δύο όψεις: τον τόπο όπου βρίσκεται, την έρημο, και το περιεχόμενο του μηνύματός του, τη μεταστροφή. Έρημος και μεταστροφή: πάνω σ’ αυτό επιμένει το σημερινό Ευαγγέλιο, και αυτή η μεγάλη επιμονή μας δίνει να καταλάβουμε ότι αυτά τα λόγια μας αφορούν άμεσα. Ας τα δεχτούμε και τα δύο», τόνισε στον λόγο του ο Πάπας.
Στον Καθολικό Ναό του Αγίου Διονυσίου
«Χαίρομαι που σας συναντώ σε ένα τόπο που είναι δώρο, κληρονομία της ανθρωπότητος, επάνω στο οποίο κτίσθηκαν τα θεμέλια της Δύσεως. Όλοι λίγο-πολύ είμαστε τέκνα και οφειλέτες της χώρας σας: χωρίς την ποίηση, τα γράμματα, τη φιλοσοφία και την τέχνη, που εξελίχθηκαν εδώ, δεν θα μπορούσαμε να γνωρίζουμε τόσες πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης, ούτε να ικανοποιήσουμε πολλά εσωτερικά ερωτήματα για τη ζωή, την αγάπη, τον πόνο και τον θάνατο», τόνισε ο Πάπας Φραγκίσκος από τον Ιερό Καθεδρικό Ναό Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου των Καθολικών, προς Επισκόπους, Ιερείς, μέλη Μοναχικών Ταγμάτων και της Αφιερωμένης Ζωής, Ιεροσπουδαστές και Κατηχητές της Καθολικής Εκκλησίας στην Ελλάδα.
Την τρίτη και τελευταία ημέρα της επίσκεψής του στην Ελλάδα έτυχε πολύ ωραίας υποδοχής από τα παιδιά του «Αγίου Διονυσίου», τα οποία κρατούσαν ελληνικές σημαίες, ενώ κατά την επίσκεψή του στην Ακρόπολη έμεινε εκστασιασμένος από τη μεγαλοπρέπεια του αρχαίου μνημείου.
Λίγο πριν αναχωρήσει, ο Ποντίφικας ανέφερε μια φράση του Αριστοτέλη:
«Ο φίλος είναι ένας άλλος εαυτός».
Ήταν η τελευταία του επίσκεψη στην Ελλάδα. Μα ήταν κι ένα μήνυμα που θα μείνει για πάντα: η ανθρωπιά είναι η μεγαλύτερη αποστολή όλων.