Μπορεί να θεωρούνται άσχημοι και αποκρουστικοί και να έχουν αποκτήσει τη φήμη των «κακών» του οικοσυστήματος, όμως στην πραγματικότητα πρόκειται για πολύ χαρισματικά πλάσματα που κάνουν μια απαραίτητη «δουλειά».

Ό,τι άποψη κι αν έχει κανείς για τους γύπες, το μόνο σίγουρο είναι ότι βρίσκονται σε κίνδυνο.

Την τελευταία δεκαετία οι πληθυσμοί των όρνεων στην Ινδία, το Νεπάλ και το Πακιστάν έχουν μειωθεί κατά 95%, ενώ κάτι ανάλογο φαίνεται να διαγράφεται και στην Αφρική.

Τα μεγαλόσωμα αυτά πουλιά δηλητηριάζονται μέσω των πτωμάτων που… αναλαμβάνουν να καθαρίσουν. Σε κάποιο βαθμό αυτό αποτελεί φυσικό επακόλουθο, ωστόσο ορισμένοι εκφράζουν την άποψη ότι για όλα αυτά ευθύνονται οι λαθροθήρες, οι οποίοι δηλητηριάζουν τα πουλιά, έτσι ώστε οι φύλακες να μην επαγρυπνούν για νεκρούς ρινόκερους και ελέφαντες, γράφει η Ella Davies στο BBC Nature.

Ομάδες οικολόγων, ένας εκ των οποίων είναι και ο Simon Thomsett με τον οποίο μίλησε, προσπαθούν να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση του κοινού γύρω από τα μοναδικά αυτά πτηνά και να αλλάξουν τη στάση τους απέναντί τους, προβάλλοντας τα μοναδικά χαρακτηριστικά τους:

1. Δεινός… αεροπόρος

Η υψηλότερη πτήση γύπα που έχει καταγραφεί ποτέ ήταν από το είδος Ruppell, που ζει στην Αφρική, και το οποίο συγκρούστηκε με ένα αεροσκάφος σε υψόμετρο 11.277 μέτρων πάνω από την Ακτή Ελεφαντοστού το 1973.

Η έλλειψη οξυγόνου σε αυτό το υψόμετρο (πολύ πιο πάνω από την υψηλότερη βουνοκορφή του κόσμου) θα απέβαινε μοιραία για τα περισσότερα πουλιά.

«Από τότε, έρευνες που έχουν γίνει σε γύπες αποκάλυψαν μια σειρά χαρακτηριστικών στην αιμοσφαιρίνη τους, καθώς επίσης και την ικανότητα καρδιαγγειακών προσαρμογών τέτοιων, που να τους επιτρέπουν να αναπνέουν σε αραιή ατμόσφαιρα» εξήγησε ο Thomsett.

2. Ακόρεστη όρεξη

Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές άγριων ζώων στην Αφρική είναι τα λιοντάρια, οι ύαινες, οι λεοπαρδάλεις, τα τσιτάχ, τα άγρια σκυλιά και τα τσακάλια.

«Όμως αυτό δεν ισχύει» είπε χαρακτηριστικά στη δημοσιογράφο του BBC o Thomsett.

Σύμφωνα με τον ίδιο, στο οικοσύστημα του Serengeti, η συνολική βιομάζα νεκρών ζώων εκτιμάται σε πάνω από 40 εκατομμύρια τόνους το χρόνο. «Τα σαρκοφάγα θηλαστικά μπορούν να καταναλώσουν μόνο γύρω στο 36% αυτής, ενώ το υπόλοιπο το “καθαρίζουν” όρνεα μαζί με τα βακτήρια και τα σκουλήκια. Ωστόσο, τα όρνεα παίρνουν το μεγαλύτερο μέρος της πίτας».

Ο ρόλος τους ως «απόλυτων ανακυκλωτών» σταματά την εξάπλωση νόσων, καθώς επίσης βοηθά στον περιορισμό του πληθυσμού άλλων «καθαριστών», όπως τα άγρια σκυλιά.

3. Δε γνωρίζουν σύνορα

Τα όρνεα μπορούν να πετάξουν σημαντικά μεγάλες αποστάσεις, προκειμένου να βρουν το γεύμα τους. Ένα Ruppell καταγράφηκε πρόσφατα να ταξιδεύει βόρεια, από τη φωλιά του στην Τανζανία, διασχίζοντας την Κένυα σε μια περιοχή του Σουδάν και την Αιθιοπία.

Μια διεθνής ομάδα ερευνητών διαπίστωσε, ότι οι γύπες αντί να ακολουθούν το κύμα της μαζικής μετανάστευσης των γκνου, αναζητούσαν τα θηράματά τους στην εποχή της ξηρασίας, όταν αυτά ήταν πιο ευάλωτα εξαιτίας αυτής.

4. Ούρα με πανίσχυρες ιδιότητες

Οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει ότι τα όρνεα του είδους Turkey ουρούν επάνω στα πόδια τους και πιστεύουν ότι αυτό αποτελεί μέρος της προστασίας τους.

Η παρουσία οξέων στα ούρα θα μπορούσε να λειτουργεί ως ένας τρόπος αποστείρωσης των ποδιών τους, κάθε φορά που ολοκληρώνουν το γεύμα τους με σάρκες σε κατάσταση σήψης.

5. Πλούσια διατροφή

Μπορεί να φημίζονται για την προτίμησή τους σε σάρκες και σπλάχνα νεκρών ζώων, όμως δεν τρέφονται όλα τα όρνεα μόνο με ψοφίμια.

Το είδος palm nut, όπως λέει και το όνομά του, τρέφεται με καρπούς φοίνικα, ψάρια, σύκα και μερικές φορές και με πουλιά. Από… πτώματα, προτιμά τα έντομα και τα σκουλήκια που ζουν στις σάρκες αυτών.

6. Δυνατό στομάχι

Οι γενειοφόροι γύπες είναι τα μοναδικά γνωστά πλάσματα που τρέφονται κατά 70-90% με κόκαλα. Τα οξέα στο στομάχι τους τούς επιτρέπουν να λαμβάνουν τα θρεπτικά συστατικά από όσα αφήνουν πίσω τους άλλα είδη.

Τα όρνεα έχουν πολύ γερά στομάχια, όπου τα οξέα μπορούν να εξολοθρεύσουν βακτήρια, όπως αυτά της χολέρας και του άνθρακα. Φέρουν ακόμη ειδικά αντισώματα, τα οποία τα βοηθούν να αντιμετωπίζουν τις τοξίνες αλλαντίασης, έτσι ώστε ακόμη κι αν αυτή η ασθένεια σκότωσε τη λεία τους, αυτά να μπορούν να την καταβροχθίσουν χωρίς τις ίδιες αρνητικές επιδράσεις.